صفحه محصول - رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی

رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (docx) 196 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 196 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

گرایش محض 295275835660right42545بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت جمعی: مطالعه دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان چکیده در چند سال اخیر شبکه های اجتماعی مجازی با محبوبیت جهانی کم نظیری رو به رو شده اند و جوانان زیادی عضو این شبکه های اجتماعی مجازی شده اند. شبکه های اجتماعی مجازی در پذیرش و دست یابی افراد جامعه به ویژه جوانان به نگرش ها و رفتارها نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند و به عنوان یکی از کارگزاران اصلی ایجاد تغییرات اجتماعی به شمار می آیند. تحقیق حاضر در همین راستا و برای بررسی رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان صورت گرفته است. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشد که در سال 1392 در مقطع کارشناسی و بالاتر مشغول به تحصیل بوده اند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400 نفر انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی اطلاعات جمع آوری شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که از میان متغیرهای زمینه ای؛ متغیرهای سن، جنس، مقطع تحصیلی، دانشکده، میزان درآمد و قومیت با هویت جمعی رابطه معناداری دارند. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد که متغیرهای عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی، میزان استفاده از اینترنت، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، نوع اشتراک گذاری مطلب، نوع لایک و کامنت، عضویت در گروه ها و نوع اخبار با ابعاد هویت جمعی رابطه معناداری دارند. کلید واژه: جهانی شدن، شبکه های اجتماعی مجازی، فیس بوک، هویت جمعی فهرست مطالب عنوان صفحه 1- فصل اول: کلیات.....................................................................................................1 1-1-مقدمه.......................................................................................................................2 1-2-بیان مساله...................................................................................................................4 1-3-اهداف تحقیق.............................................................................................................7 1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق...........................................................................................7 1-5- تعاریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی..........................................................................9 2- فصل دوم: چارچوب نظری و تجربی تحقیق.....................................................10 2-1- پیشینه تحقیق..............................................................................................................11 2-1- 1-مطالعات انجام شده داخلی......................................................................................11 2-1-2- مطالعات انجام شده خارجی....................................................................................14 2-1- 3-جمع بندی پیشینه تحقیق.........................................................................................17 2-2- مبانی نظری...............................................................................................................18 2-2-1- هویت...................................................................................................................18 2-2-1-1- هویت اجتماعی.................................................................................................19 2-2-1-2 کنش متقابل نمادین.............................................................................................20 2-2-1-3- سایر نظریه پردازان...............................................................................................21 2-2-2- شبکه های اجتماعی مجازی .....................................................................................23 2-2-3- شبکه های اجتماعی مجازی و هویت.........................................................................25 2-2-3-1- بری ولمن.............................................................................................................25 2-2-3-2-آنتونی گیدنز.........................................................................................................26 2-2-3-3- رولند رابرتسون.....................................................................................................27 2-2-3-4- مالکوم واتزر........................................................................................................ 28 2-2-3-5- مانوئل کاستلز......................................................................................................30 2-2-3-6- حوزه عمومی هابرماس........................................................................................31 2-2-3-7- نظریه کاشت........................................................................................................31 2-2-3-8-نظریه استفاده و رضامندی.......................................................................................32 2-2-3-9- فیس بوک و هویت...............................................................................................32 2-3- چارچوب نظری تحقیق..................................................................................................34 2-4- فرضیه های تحقیق...........................................................................................................37 3-فصل سوم: روش شناسی................................................................................................39 3-1- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات...................................................................................40 3-2- تعاریف مفاهیم...............................................................................................................40 3-2-1- تعاریف مفهومی متغیرهای تحقیق...........................................................................40 3-2-2- تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق.............................................................................43 3-3- سنجش........................................................................................................................48 3-3-1 طیف لیکرت..............................................................................................................48 3-4- اعتبار و پایایی...............................................................................................................49 3-5- جامعه آماری و حجم نمونه...........................................................................................50 3-6- مراحل انتخاب نمونه.....................................................................................................50 3-7- ابزار های تحلیل داده ها.................................................................................................52 4- فصل چهارم:یافته های تحقیق...................................................................................53 4-1- یافته های توصیفی..........................................................................................................54 4-2- آزمون فرضیات..............................................................................................................82 5- فصل پنجم: نتیجه گیری.............................................................................................111 5-1- بحث و نتیجه گیری.......................................................................................................112 5-2- پیشنهادات....................................................................................................................118 منابع....................................................................................................................................120 پیوست.................................................................................................................................125 فصل اول: کلیات 1-1-مقدمه امروزه شبکه های اجتماعی مجازی، به بخشی جدایی ناپذیر از شبکه جهانی وب تبدیل شده است و تصور اینترنت بدون حضور این جوامع مجازی، غیرممکن به نظر می رسد. حتی بسیاری از کاربران اینترنت، بیشتر فعالیت های خود از جمله مرور اخبار، دریافت اطلاعات و پرداختن به سرگرمی ها را از طریق شبکه های اجتماعی انجام می دهند و اینترنت برای آنها، معادلی به‌جز شبکه های اجتماعی مجازی ندارد. شبکه های اجتماعی مجازی خدمات و کارکردهای متعددی به کاربران ارائه می دهد که در گذشته توسط اینترنت به صورت کلی، یا وبلاگ، ایمیل، یوتیوب و حتی تلویزیون و ماهواره ارائه می شدند و شبکه های اجتماعی مجازی همه خدماتی را که توسط اینها به صورت جداگانه ارائه می شدند را جمع می کند و همگی اینها را به کاربران ارائه می دهد. با این کار شبکه های اجتماعی مجازی جهان را واقعاً به صورت یک دهکده جهانی درآورده است و اکثر افراد، کارشناسان رسانه‌های جمعی و همچنین نظریه پردازان اذعان دارند که شبکه های اجتماعی مجازی در این زمینه، یعنی در به وجود آوردن یک دهکده جهانی موفق بوده است. شبکه های اجتماعی مجازی کاربرانی از همه کشورها دارد و افراد از کشورهای مختلف در این شبکه های اجتماعی مجازی عضویت دارند و با یکدیگر در ارتباط می‌باشند. با توجه به اینکه شبکه های اجتماعی مجازی این قابلیت را هم دارند که بر گوشی همراه نصب شوند و کاربران هم با گوشی همراه از خدمات شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند. پس کاربران زیادی از طریق گوشی همراه عضو شبکه های اجتماعی مجازی شده اند و این باعث شده است که شبکه های اجتماعی مجازی محبوبیت بیشتری کسب کنند تا حدی که حدود چهارصد میلیون نفر فقط از طریق گوشی همراه وارد فیس بوک می شوند و با گوشی همراه خودشان از امکانات و خدمات فیس بوک استفاده می کنند. شبکه های اجتماعی مجازی متعددی در حال حاضر وجود دارد و تا حد زیادی خدماتی شبیه به هم به کاربران ارائه می دهند. از نظر محبوبیت، شبکه اجتماعی فیس بوک حرف اول را می زند و بیشترین کاربران عضو این شبکه اجتماعی مجازی شده اند. در کشور ما هم با وجود فیلتر بودن شبکه های اجتماعی مجازی، افراد زیادی عضو این شبکه های اجتماعی مجازی شده اند و از خدمات و کارکردهای این شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند و از طریق شبکه های اجتماعی مجازی با دوستان خود در ایران و خارج از ایران در ارتباط می باشند و دوست دارند که این از فناوری‌های نوین در حوزه ارتباطات استفاده کنند و از بقیه در زمینه ارتباطات عقب نیفتند و شاید هم برای افراد زیادی این شبکه های اجتماعی مجازی مکانی برای آرامش و مکانی به دور از کنترل باشد و افراد زیادی هم احساس می کنند که شبکه های اجتماعی مجازی مکان مناسبی نمی باشد. به طور کلی و به دور از مناسب یا نامناسب بودن شبکه های اجتماعی مجازی باید بپذیریم که شبکه های اجتماعی مجازی در حال حاضر محبوبیت بی نظیری هم در جهان و هم در کشور ما دارند و هر روز تعداد زیادی عضو این شبکه های اجتماعی مجازی می شوند. شبکه های اجتماعی مجازی که باعث دگرگونی های زیادی در حوزه ارتباطات و تعاملات انسانی شده اند و زمینه ارتباط افراد را با دیگران به راحتی فراهم کرده اند و این قابلیت را به وجود آورده اند که افراد به راحتی با افراد دیگر از هر کشور یا فرهنگ و هویتی در ارتباط باشند و می توانند تحت تأثیر آنان قرار بگیرند و یا حتی بر افراد دیگر تأثیر بگذارند و از سوی دیگر با رشد استفاده از این ابزارهای ارتباط جمعی در داخل کشور، نگرانی هایی در مورد فضای نسبتاً باز حاکم بر آنها و تأثیرات زیاد شبکه های اجتماعی مجازی به وجود آمده است؛ طوری که از متولیان فرهنگی کشور گرفته تا مسئولان امنیتی و حتی بسیاری از خانواده‌ها، از تبعات منفی احتمالی مستتر در به کارگیری شبکه های اجتماعی توسط کاربران داخلی که عمدتاً قشر جوان و نوجوان هستند، ابراز نگرانی کرده اند. تقریباً روزی نیست که در رسانه های کشورمان، هشداری در مورد مخاطرات فرهنگی و امنیتی موجود در شبکه های اجتماعی منتشر نشود. همه افراد از مسئولان گرفته تا افراد عادی در مورد شبکه های اجتماعی مجازی حرف می زنند و اظهارنظر می کنند و تقریباً می توان گفت که تا حد زیادی بدون سند و مدرک اظهارنظر می کنند چون که با توجه به نوظهور بودن شبکه های اجتماعی مجازی مطالعات زیادی در مورد شبکه های اجتماعی مجازی در کشور ما انجام نشده است تا پی ببریم که شبکه های اجتماعی مجازی چه تأثیرات مثبت یا منفی بر کاربرانش دارد و آیا شبکه های اجتماعی مجازی این قابلیت را دارند که در هویت، سبک زندگی، نحوه نگرش و. کاربران تغییراتی به وجود بیاورد و یا آیا بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت رابطه ای وجود دارد؟ تحقیق حاضر با توجه به این موضوع که مطالعات زیادی در مورد شبکه های اجتماعی مجازی و تاثیرات آن بر کاربران انجام نشده است، به بررسی این موضوع می پردازد که شبکه های اجتماعی مجازی چه رابطه با هویت جمعی دارند؟ و اینکه آیا شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر مثبت یا منفی بر هویت جمعی دارند؟ -2-1 بیان مساله هویت جمعی در زمره موضوعاتی به شمار می‌آید که در تئوری‌ها و دیدگاه‌های گوناگون جامعه شناسی به دلیل قرابت و تداخل معنایی و مفهومی با پدیده‌های فراگیری نظیر بازنمایی، آگاهی، عضویت و تعلق جمعی، انسجام اجتماعی، نمادگرایی و معنا به عنوان تعیین کننده جهت گیری های شناختی، عاطفی و عملی افراد مورد توجه ویژه ای قرار گرفته و به شیوه‌های متفاوتی مفهوم سازی شده است. به همین جهت اشتغال نظری و عملی به هویت، به مشخصه اساسی آثار نظری و تجربی جامعه شناسی در دوران معاصر درآمده است (قادر زاده، 36:1390-35). هویت جمعی عام در سطح اجتماع جامعه‌ای (هویت ملی) از اصلی‌ترین شاخص های مدرنیته و جهان مدرن به شمار می‌رود و می توان آن را مهم‌ترین هدف و معیار توسعه اجتماعی قلمداد نمود (چلبی، 1378: 69). هویت جمعی حوزه یا قلمروی از حیات اجتماعی است که افراد خود را با ضمیر ما متعلق و منتسب به آن می دانند و در برابر آن احساس تعهد و تکلیف می کنند (عبداللهی و حسین بر، 1385: 107). منظور از هویت جمعی، سطحی از هویت جمعی افراد از میان سطوح چهارگانه قومی، دینی، ملی و جهانی است. هویت های جمعی (ملی، دینی، قومی و ...) جملگی ساخته می شوند و افراد آن را کسب می کنند. امروزه ما در موقعیت‌های مختلف با هویت های متعددی سر و کار داریم و تبع موقعیت و شرایطی که در آن قرار داریم، خود را تعریف می کنیم. مرزهای نفوذ ناپذیر بین مقولات و گروه های هویتی، دیگر مستحکم نیستند، بلکه به شدّت آسیب پذیر و شکننده‌اند. دنیای ارتباطات پیش آهنگ این تغییرات است. احساس هویت، فرایند معنا بخشی و معنا سازی در زندگی است. این معنا قابلیت به چالش کشیده شدن و به بحران دچار شدن را دارد. منابع و ابزارهای اصلی ساخت و حفظ هویت ها عبارتند از: مکان و فضا، زمان، دین، زبان و فرهنگ که مهمترین و غنی‌ترین منبع هویتی به شمار می‌رود. در گذشته این منابع (مکان و فضا، زمان، فرهنگ و زبان) هویت فرد را می‌ساختند، ولی امروزه، وسایل نوین ارتباطی و فرایند جهانی شدن با متحول ساختن فضا و زمان و جدا کردن آن‌ها از مکان، فضایی انحصاری که در اختیار جوامع و فرهنگ‌ها بود تا هویت سازی کنند، از بین برده و در نتیجه توانایی جوامع در هویت سازی و هویت یابی افراد را به میزان بسیار زیادی کاهش داده است. به بیان دیگر، در گذشته پیوند تنگاتنگ فضا، زمان و فرهنگ یا مکان و سرزمین معین، نیازهای هویتی افراد را به خوبی تأمین می‌کرد و انسان ها در دنیای کوچک، محدود، پایدار و منسجم به هویت و معنای مورد نیاز خود دست می‌یافتند، ولی فضای مجازی با پاره کردن این پیوند و نفوذپذیر کردن و فرو ریختن زندگی اجتماعی، آن دنیاها را به شدت متزلزل ساخته است (عباسی قادری و خلیلی کاشانی، 1389: 28). در دوران کنونی شبکه های ارتباطی از قبیل اینترنت و تلفن همراه جهان را به صورت دهکده ای درآورده‌اند و همین امر باعث شده هویت ها ی متنوع و متعدد به راحتی با یکدیگر در ارتباط باشند و در یکدیگر تأثیر بگذارند. کاربر اینترنت با گشت وگذار در جهان مجازی با روش‌های گوناگون زندگی جدید جهانی آشنا می شود و به این ترتیب شهروندان جامعه جهانی از اتخاذ یک موضع خاص یا به عبارتی هویت ثابت سر بازمی زنند زیرا ارزش‌ها و روش‌های متنوعی در پیش رویشان وجود دارد. مردم در این فضا برای عبور از مرزها نیازمند گذرنامه نیستند، بنابراین به راحتی در بازار فرهنگ های متنوع حضور می یابند و در کمال آزادی هر فرهنگی را که بخواهند برمی گزینند؛ بنابراین می توان گفت در این دهکده جهانی مردم به طور هم زمان گاه به اوج تعالی می‌رسند و گاه به پایین ترین سطح انسانیت نزول می کنند. در نتیجه، ثبات تعین و هویت پایدار در چنین فضایی امکان کمتری دارد و از همین روست که امروزه اشکال متنوع هویت فرهنگی و ملی برای حفظ خود تلاش می کنند (صانع پور، 1390: 118). همچنین وسایل ارتباطی جدید جهان را به صورت دهکده ای درآورده‌اند و تعدد گفتمان‌ها در ارتباطی تعاملی به انتقال ایده‌ها، افکار و تمایلات منجر می شوند و این امر هویت فردی و جمعی انسان ها را در معرض تحولات شتابگری قرار می دهد. برخی استدلال می کنند که تعامل در فضای سایبرنتیک (فضای مجازی که در آن تعامل به شکل ارتباطات کامپیوتری صورت می‌پذیرد) با در هم شکستن مرزهای مرسوم گروهی و متعاقب آن تغییر در برجستگی نسبی نیاز به تشابه و تمایز، بیشترین تأثیر را بر هویت اجتماعی طرف‌های تعامل می گذارد و از سوی دیگر، گمنامی یا جعل نام به معنای پنهان داشتن هویت که در نتیجه معنای هویت اجتماعی تأثیر دارد (jones, 1998: xv). یکی از وسایل ارتباطی جدید و نوظهور پیدایش شبکه های اجتماعی مجازی می باشد که قاعدتاً با توجه به اینکه جهان را فشرده تر و ارتباط اجتماعی بین افراد از کشورهای مختلف با فرهنگ‌ها و هویت های متفاوت را میسر ساخته است و همچنین اینکه این شبکه های اجتماعی به فضایی تبدیل شده اند که افراد در اینجا تا حدودی آزادی دارند می تواند تأثیرهای زیادی بر هویت افراد ایجاد کند. شبکه های اجتماعی مجازی، نسل جدید از وب سایت‌های اینترنتی هستند. در این وب سایت‌ها، کاربران اینترنتی حول محور مشترکی به صورت مجازی با هم جمع می شوند و جماعت های آنلاین را تشکیل می دهند. شبکه های اجتماعی، متناسب با نوع موضوع فعالیت شان امکانات دیگری از قبیل خبرخوان‌های اینترنتی، بازی های آنلاین، قابلیت آپلود کردن ویدئوها و فایل های رایانه ای و برقراری ارتباط با سایر رسانه های شخصی را نیز در گزینه هایشان دارند (امینی و اکبری، 117:1391). در چند سال اخیر شبکه های اجتماعی مجازی با محبوبیت کم نظیر جهانی روبه رو شده اند به طوری که میلیون‌ها نفر از سراسر دنیا در این شبکه ها عضویت دارند و روابط انسانی، نوع همکاری، وابستگی حرفه ای و بسیاری امور اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را در بستر این شبکه ها ایجاد یا دنبال می کنند؛ بنابراین به لحاظ گستره کاربری می توان گفت که در فضای شبکه ها ی اجتماعی مجازی چیزی بیش از یک فضای اطلاعاتی جهانی وجود دارد. برخی معتقدند که یک بافت اجتماعی جدید در حال ساخته شدن است و نیاز دارد که ما فناوری را به منظور کارکردی کردن خدمات تحت وب به رسمیت بشناسیم (Anderson, 2006: 2). علی رغم ممنوعیت شبکه های اجتماعی در ایران، تعداد قابل توجهی از کاربران ایرانی، عضو شبکه های اجتماعی فیلتر شده هستند. سایت خبری عصر ایران تعداد کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی فیس بوک را در داخل کشور 6 تا 12 میلیون نفر و رئیس فناوری و اطلاعات سازمان بسیج دانش آموزی و فرهنگیان کشور نیز تعداد کاربران ایرانی فیس بوک را 17 میلیون نفر برآورد نموده است (شهابی و بیات، 1391: 64). با توجه به اهمیت شبکه های اجتماعی مجازی در عصر حاضر که با محبوبیت بی نظیر جهانی روبرو هستند و اینکه هر روز چندین هزار کاربر عضو این شبکه های اجتماعی مجازی می شود و همچنین با توجه به اینکه اکثریت کاربران شبکه های اجتماعی مجازی دانشجو می باشند و اکثریت دانشجویان عضو شبکه های اجتماعی مجازی می باشند و دانشجویان هم هم با توجه به محیطی که در آن قرار دارند و دسترسی آسان تر به اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی بهتر با سازوکارهای شبکه های اجتماعی مجازی آشنایی دارند و همچنین با توجه به اینکه در دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشجویانی از اقوام مختلف و به خصوص قوم بلوچ در آن مشغول به تحصیل می باشند، موضوع رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی را انتخاب کرده ایم. پس در تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشیم و فرضیه اصلی تحقیق این می باشد که آیا شبکه های اجتماعی که از وسایل ارتباطی جدید و بعدی از جهانی شدن در حوزه ارتباطات می باشند رابطه ای با هویت جمعی دانشجویان دارند یا اینکه این شبکه های اجتماعی رابطه خنثی ای با هویت جمعی دارند. -3-1 اهداف تحقیق -1-3-1 هدف کلی: بررسی و شناخت رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) دانشجویان -2-3-1 اهداف جزئی بررسی و شناخت رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با هویت قومی دانشجویان بررسی و شناخت رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با هویت دینی دانشجویان بررسی و شناخت رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی دانشجویان بررسی و شناخت رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جهانی دانشجویان بررسی و شناخت رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی بررسی و شناخت رابطه ویژگی های فردی، خانوادگی و ... با هویت جمعی -4-1 اهمیت و ضرورت تحقیق در چند سال اخیر شبکه های اجتماعی مجازی با محبوبیت بی نظیر جهانی روبرو شده اند و روز به روز بر محبوبیت این شبکه های اجتماعی افزوده می شود تا جایی که شبکه اجتماعی فیس بوک حدود یک میلیارد کاربر دارد و شبکه های اجتماعی دیگر نیز مانند تویتر و گوگل پلاس با محبوبیت بی نظیری روبرو هستند؛ و در ایران نیز به رغم فیلتر بودن شبکه های اجتماعی، این شبکه ها با محبوبیتی بی نظیر روبرو هستند؛ و همچنین از سال 2005 م. تاکنون، موضوع شبکه های اجتماعی مجازی، اصلی‌ترین مشغله کاربران اینترنت در دنیا و به‌تبع آن در ایران بوده است. شبکه های اجتماعی مجازی در حال حاضر قوی‌ترین رسانه آنلاین در دنیا به شمار می‌روند. به زعم کاستلز باید اندیشمندان اجتماعی بدانند که ما در چه جامعه ای هستیم، چه فرایندهای اجتماعی در حال پیدایش هستند، چه خصلت ساختاری وجود دارد و چه چیزی را می توان از طریق کنش اجتماعی تغییر داد. چرا که افراد بدون درک کافی مانعی بر سر راه تغییر خواهند شد و ممکن است پتانسیل نامتعارف خلاقیتی را که ارزش‌ها و فناوری های عصر اطلاعات وجود دارد از دست بدهیم. (castells, 1996: 693). پس با توجه به اینکه این شبکه های اجتماعی مجازی محبوبیت کم نظیر و اصلی‌ترین مشغله کاربران اینترنت در جهان و ایران می باشند و همچنین اینکه شبکه های اجتماعی مجازی خدمات و کارکردهای گسترده ای را در اختیار کاربران قرار می دهد که قبلا به صورت پراکنده توسط ایمیل، وبلاگ، اینترنت به صورت کلی یا حتی تلویزیون و ماهواره ارایه می شد و اینکه شبکه های اجتماعی مجازی تبدیل به محیطی شده اند که کاربران این توانایی را دارند که با هویت مستعار یا خود ساخته عضو شبکه های اجتماعی مجازی شوند که باعث به وجود آمدن هویت آنلاین می شود و بین هویت آنلاین و هویت واقعی رابطه معناداری وجود دارد و هویت آنلاین بر هویت واقعی تاثیر دارد و همچنین شبکه های اجتماعی مجازی این توانایی را به کاربرانش می دهد که با افراد از فرهنگ ها و هویت های مختلف و متعدد در ارتباط باشد و با فرهنگ ها و هویت های دیگران و شاید هم متضاد با هویت خودش آشنا شود، می تواند تأثیرات زیادی بر هویت و سبک زندگی کاربران ایجاد کند و همچنین اینکه با توجه به نوظهور بودن شبکه های اجتماعی مجازی، تحقیقات زیادی در مورد شبکه های اجتماعی مجازی و به خصوص در مورد رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی در کشور ما انجام نشده است. پس با توجه به مطالب فوق بر آن شدیم که موضوع رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی را که در کشور ما کمتر به آن توجه شده است را انتخاب کنیم. 1-5- تعاریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی هویت جمعی هویت جمعی سطحی از حیات اجتماعی است که افراد خود را با ضمیر ما متعلق و منتسب می دانند و نسبت به آن احساس تعلق، تکلیف و تعهد می کنند در تحقیق حاضر منظور از هویت جمعی سطحی از هویت چهارگانه ملی، مذهبی، قومی و جهانی است که افراد خود را با ضمیر ما ملی، مذهبی، قومی و جهانی منتسب می دانند شبکه های اجتماعی مجازی شبکه های اجتماعی مجازی گونه ای از الگوهای تماس هستند که در آن‌ها تعامل و ارتباطات بین عوامل شبکه ای توسط یک پایگاه فنی و زیرساخت اینترنتی مورد پشتیبانی قرار می گیرد در این شبکه ها هدف، علاقه یا نیاز مشترک می تواند عنصری پیوند دهنده باشد که باعث می شود تا عوامل مرتبط بدون حضور فیزیکی احساس کنند که در یک اجتماع و جمع حقیقی قرار گرفته‌اند فصل 2: چارچوب نظری و تجربی 2-1-پیشینه تحقیق 2-1-1-مطالعات انجام شده در ایران عدلی پور، قاسمی و کیان پور (1392) در پژوهشی با عنوان شبکه اجتماعی فیس بوک و هویت ملی جوانان که در بین جوانان شهر اصفهان و با تکیه بر نظریه‌های کاستلز، هابرماس و ولمن انجام دادند به این نتیجه رسیدند که بین مدت زمان عضویت، میزان استفاده، میزان مشارکت و فعالیت کاربران در فیس بوک و هویت ملی کاربران رابطه معنادار و معکوس و بین واقعی تلقی کردن محتوای مطالب فیس بوک و هویت ملی کاربران رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد؛ یعنی هر چه مدت زمان عضویت، میزان استفاده و میزان فعالیت و مشارکت کاربران در فیس بوک از سوی کاربران افزایش پیدا می کند هویت ملی کاربران ضعیف تر می شود. حکیمی، رؤیا (1391) در تحقیقی که با موضوع نقش شبکه های اجتماعی بر هویت (مطالعه موردی روی فیس بوک و کاربران کرد) و با استفاده از نظریه جهانی – محلی شدن رابرتسون انجام داد به این نتیجه رسید که جهانی شدن برای قومیت‌ها تعریف جهانی – محلی شدن دارد برای کردها باعث شکل گیری یک کشور مجازی می شود که در آن می توانند حاکمیت سیاسی و فرهنگی داشته باشند به طوری که فیس بوک توانسته است نقش عمده ای در بازنمایی هویت کردها در جهان داشته باشد و از این راه به یافتن دوستان و هم فکران کرد و غیر کرد کمک شایانی کرده است. عباسی قادری و خلیلی کاشانی (1389) در پژوهشی با عنوان تأثیر اینترنت بر هویت ملی که با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 1266 نفر از کاربران بالای پانزده سال در شهر تهران که از طریق نمونه گیری خوشه ای و هدفمند، انجام دادند به این نتیجه رسیدند که متغیرهای نوع استفاده کاربران از اینترنت، انگیزه و هدف و مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت‌ها از سوی کاربران اینترنت و پایگاه اقتصادی – اجتماعی کاربران رابطه معنی داری با هویت ملی دارند و بین میزان تحصیلات، میزان استفاده از اینترنت و سابقه استفاده از اینترنت و هویت ملی رابطه معناداری وجود ندارد. ربانی، ربانی و حسنی (1388) در پژوهشی با عنوان تأثیر رسانه های جمعی و هویت ملی که به دنبال بررسی تأثیر استفاده از رسانه های گروهی و شبکه های ارتباط جمعی بر هویت ملی بوده اند به این نتیجه رسیدند که بین استفاده از رسانه ها و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد و افرادی که از رسانه های داخلی استفاده کرده اند در سازه هویت ملی نمره بالایی دریافت کرده اند و برعکس نمره افراد استفاده کننده از رسانه های خارجی در این سازه، نمره پایینی بوده است این یافته، نشان دهنده تغییر نگرش ها به سمت الگوها و گرایش‌های جدید است. همچنین به این نتیجه رسیدند که از میان متغیرهای اثرگذار بر هویت ملی، به ترتیب، جنس، میزان استفاده از رسانه های خارجی، میزان استفاده از رسانه های داخلی، سن و وضعیت تأهل در تعیین گرایش هویت ملی، از سهم بیشتری برخوردار می باشند. نوابخش، هاشم نژاد و زادشم پور (1388) تحقیقی با عنوان بررسی آثار اینترنت و موبایل در تغییر هویت جوانان 29-15 سال استان مازندران انجام دادند. مهمترین یافته های تحقیق نشان می دهد که گرایش جوانان به استفاده از اینترنت و موبایل در تغییر هویت فردی جوانان مؤثر است و همچنین گرایش جوانان به استفاده از اینترنت و موبایل در تغییر هویت گروهی آنان مؤثر است. نیازی و شفائی مقدم (1390) تحقیقی با عنوان بررسی تأثیر رسانه های جمعی در گرایش به هویت ملی (مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان در سال 1390) انجام داده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رابطه معنی داری و مثبتی بین استفاده از تلویزیون و گرایش به هویت ملی و نیز رابطه معنی دار و منفی بین میزان استفاده از ماهواره و اینترنت با میزان گرایش به هویت ملی دارد و همچنین رابطه معنی داری بین نوع محتوای برنامه های مورد استفاده از تلویزیون، ماهواره و اینترنت با میزان گرایش به هویت ملی وجود دارد حافظ نیا، کاویانی راد، کریمی پور و طاهر خانی (1385) پژوهشی که با عنوان تأثیر جهانی شدن بر هویت ملی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران) انجام دادند. یافته های تحقیق نشان می دهد که گسترش فرایندهای جهانی شدن در قالب فناوری اطلاعات و ارتباطات (ماهواره و اینترنت) زمینه ساز تقویت هویت فروملی دانشجویان بوده است. همچنین دریافتند که با افزایش استفاده از ابزارهای جهانی شدن، میزان علایق ملی را کاهش می دهد. اشتیاقی، علیزاده و کاظمیان (1391) در تحقیقی که با عنوان اینترنت و هویت دینی دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه مازندران) انجام دادند و هدف اساسی مقاله حاضر، بررسی رابطه بین مدت، میزان، نوع استفاده از اینترنت و پایگاه اجتماعی اقتصادی کاربران دانشجو با هویت دینی بوده است. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که بین مدت، میزان، نوع استفاده از اینترنت و پایگاه اجتماعی اقتصادی دانشجویان، رابطه معناداری و معکوسی با نوع هویت دینی آنان وجود دارد. احمد پور و قادر زاده (1389) پژوهشی با عنوان تعامل در فضای سایبر و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان انجام داده اند. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که هویت دینی در تعامل با فضای سایبر تضعیف می شود و با افزایش میزان مصرف و دسترسی به اینترنت از برجستگی هویت دینی دانشجویان کاسته می شود. در میان ابعاد و شاخص های هویت دینی، فضای سایبر بیشترین تأثیر را بر ابعاد پیامدی و تجربی و کمترین تأثیر را بر بعد شناختی هویت دینی دارد. همچنین معتقدند که هویت دینی دانشجویان با میزان فضای سایبر رابطه معکوس دارد. امیرکافی و حاجیانی (1392) در تحقیقی با عنوان نسبت هویت قومی و ملی در جامعه چند قومیتی ایران که در بین شش قوم کرد، لر، بلوچ، عرب، آذری و ترکمن انجام دادند به این نتیجه رسیدند که هر دو هویت قومی و ملی در میان اقوام ایرانی برجسته است. همچنین همبستگی میان احساس تعلق به قومیت و دلبستگی به ملیت در کل نمونه مثبت است؛ اما میزان رابطه و جهت آن در میان اقوام مختلف متفاوت می باشد. میزان هویت قومی قوم ترکمن بیشتر از سایر اقوام می باشد و قوم عرب کمترین میزان هویت قومی را دارد و همچنین قوم لر دارای بالاترین میزان تعلق هویت ملی و قوم عرب هم کمترین میزان تعلق به هویت ملی را دارد. بوستانی، داریوش (1390) در پژوهشی که با هدف بررسی عوامل مؤثر بر هویت بازاندیشانۀ دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام داده است. به این نتیجه رسید که متغیرهای میزان استفاده از فناوريهاي اطلاعاتی و ارتباطی، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، جنسیت پاسخگویان، محل تولد و استفاده از آنتن ماهواره رابطه معناداری با هویت بازاندیشانه دارند و بر بازاندیشی هویت تاثیر معنادار دارند. عیاری، آذزنوش (1384) نیز در پایان نامه کارشناسی ارشد خود به مطالعه عملکرد اینترنتی گروه‌های قومی آذری، بلوچ، ترکمن، عرب خوزستانی و کرد پرداخته است. او در پایان استدلال می‌کند که جهانی شدن موجب شکسته شدن مرزها و شکل گیری مجدد مرزبندی‌ها شده است. در اینجا مرزهای هویتی، نه تنها از بین نرفته‌اند بلکه امکان تجلی بیشتری یافته‌اند. در واقع این فضای مجازی انواع هویت‌های خرد را از انزوا در می آورد و مفهوم وطن را به شکل نمادین در حافظه جمعی قومیت‌ها شکل می‌دهد و دیگر تنها عامل جغرافیا باعث پیوند میان آن‌ها نیست. کوثری، مسعود (1386) با پژوهشی اکتشافی پیرامون جهان فرهنگی کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی اورکات علائق فرهنگی کاربران را مورد بررسی قرار داده است. براساس نتایج این تحقیق، حوزه های موسیقی، فیلم، ادبیات غیر بومی و نیز اجتماع‌های هنری- ادبی، سرگرمی- تفریحی و جنسی مورد توجه اعضا بوده و دوستیابی و یافتن شریک زندگی مهمترین علت پیوستن کاربران ایرانی به این شبکه است. از این رو محقق بر اتخاذ یک سیاست هویتی مناسب و همه شمول در کشور تأکید می کند. شهابی و بیات (1391) در تحقیقی با موضوع، شبکه های اجتماعی مجازی و کاربران جوان به این نتیجه گیری رسیدند که از دیدگاه کاربران جوان، محیط شبکه های اجتماعی مجازی مانند فیس بوک که کاربران جوان ایرانی زیادی در آن فعالیت دارند، فضایی سیاسی تلقی نمی‌شود بلکه اکثر آن‌ها برای تسهیل روابط خود، احیای ارتباطات قدیمی و ایجاد و حفظ ارتباطات دوستانه به آن روی می‌آورند. در حالی که برخی محدودیت‌های خانوادگی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را با حضور در شبکه جبران می کنند که از مهمترین تجربه جهان وطنی و آشنایی با دنیای مدرن است. 2-1-2- مطالعات انجام شده در خارج از ایران اسماک شافعی، نایان و عثمان (2012) در پژوهشی که با عنوان ساخته شدن هویت از طریق پروفایل‌های فیس بوک که در بین دانشجویان مالزی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که ناامنی، همتا ادراکی و خود ارتقایی اغلب هویت آنلاین دانشجویان را تحت تأثیر قرار می دهد؛ و همچنین دریافت که هویت آنلاین به وسیله ارزش های اجتماع به همراه همتا ادراکی، ارتباط اجتماعی و محبوبیت بازسازی و بازاندیشی می شود. همچنین دریافتند که دانشجویان پسر در به کاربردن پروفایل‌های واقعی‌شان از دانشجویان دختر راحت تر می باشند. زاهو و همکارانش (2008) پژوهشی با عنوان ساخته شدن هویت در فیس بوک انجام دادند که این پژوهش براساس حساب‌های فیس بوک 63 نفر انجام شده است. یافته های پژوهش فوق نشان می دهد که ساخته شدن هویت در محیط‌های مستعار بی نام از ساخته شدن هویت در محیط‌های آنلاین بی نام متفاوت می باشد. همچنین دریافتند که حساب‌های کاربران در فیس بوک به طور مسلط بر نحوه ساخته شدن هویت تأثیر دارد. کلی (2007) پژوهشی با عنوان ساخت هویت در فیس بوک انجام داده است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که اگرچه افراد هویت های خود را در همه بخش‌های زندگی بر می‌سازند اما برساخت هویت کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی به خصوص فیس بوک مشهودتر است. گراسموک (2009) تحقیقی با عنوان فیس بوک وهویت انجام داده است به این نتیجه رسید که اگاهی هایی که کنشگران از حضور در فیس بوک به عنوان یک زیست جهان کسب می کنند، باعث تغییر در هویتشان می شود و همچنین هویت جهانی کاربران را شکل می دهد. جوینسون (2008) در مطالعه به دنبال این هدف که چه چیزی در شبکه های اجتماعی وجود دارد که شخص را تحریک به ماندن در شبکه می کند، اقدام به مصاحبه با کاربران شبکه ها نموده و خصوصیات شخصی، باورها، ارزیابی رفتار، نیازها و عوامل انگیزشی افراد را شناسایی کرده است. این مطالعه تعیین نمود که حفظ تماس دلیل اصلی استفاده افراد از شبکه های اجتماعی است. بوید (2007) نیز بیان می کنند که جنسیت بر مشارکت کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر می گذارد. پسران جوان در مقایسه با به دختران جوان تمایل بیشتری به فعالیت در شبکه ها دارند؛ اما دختران با سنین بالاتر نسبت به پسران با سنین بالاتر فعالیت بیشتری در شبکه های اجتماعی مجازی دارند؛ و همچنین دختران بیشتر از پسران همسال خود علاقه‌مند به استفاده از این شبکه ها برای ارتباط با دوستان خود هستند. لنهارت و مدن (2007) درتحقیق پیرامون علل گرایش کاربران به شبکه های اجتماعی مجازی در ایالات متحده آمریکا نتیجه گرفتند 55 درصد نوجوانان پروفایل‌های شبکه ای دارند و صفحات جوانان در این شبکه ها شامل خودگشودگی قابل مشاهده، ساده، صمیمانه و تعامل‌های است که رفتار آنان را به تصویر می‌کشد. یافته های آنان تأیید می کنند که 91 درصد کاربران سایت‌های شبکه اجتماعی، از این سایت‌ها برای حفظ روابط با دوستان کنونی استفاده می کنند که آن‌ها با رفت و آمد مکرر دارند و 82 درصد به دنبال حفظ روابط با کسانی هستند که با آن‌ها رفت و آمد ندارند ضمن اینکه 71 درصد آنان از این سایت‌ها برای ایجاد و پیگیری طرح‌های اجتماعی بهره می گیرند. یک تحقیق میدانی از سوی انجمن مدارس ملی آمریکا با پوشش دادن بیش از 2000 دانش آموز 9 تا 17 سال، والدین و مدیران مدارس ایالات متحده نشان داد بخش عمده ای از مسائلی که در سایت‌های شبکه اجتماعی توسط دانش آموزان به اشتراک گذاشته می شود، شامل تبادل دائمی پیام‌های خصوصی، عمومی و نظرهاست که مباحث آموزشی نیز یک موضوع از صحبت‌های متداول است، به طوری که 60 درصد دانش آموزان مورد تحقیق، از شبکه های اجتماعی برای تبادل موضوعات آموزشی و 50 درصد آنان برای تبادل نظر درباره تکالیف درسی استفاده می کنند (National School Boards Association, 2007) هارگیتای (2007)، در مطالعه ای درباره میزان سازگاری دانش آموزان پیش دانشگاهی با سایت‌های انلاین دریافت که تفاوت معناداری میان گروه های نژادی و قومی مختلف در زمینه استفاده از شبکه های رایج (مانند فیس بوک، مای اسپیس، زانگاو فریندستر) وجود دارد. مثلاً اسپانیایی تبارها مای اسپیس را به فیس بوک و دیگر سایت‌ها ترجیح می دهند. درحالی که دانش آموزانی که پیشینه آسیایی دارند دو سایت فریندستر و زانگا را ترجیح می دهند. دانش آموزان آفریقایی- آمریکایی و زردپوست از مای اسپیس و فیس بوک بیشتر از دو سایت دیگر استفاده می کنند. وی همچنین دریافت، دانش آموزانی که سواد والدین آن‌ها کمتر از دیپلم است بیشتر به مای اسپیس و دانش آموزانی که والدین آن‌ها مدرک دانشگاهی دارند تمایلشان به فیس بوک بیشتر است. 2-1-3-جمع بندی پیشینه تحقیق به صورت کلی نتایج مطالعات انجام شده فوق اعم از داخلی و خارجی نشان می دهند که رسانه های جمعی، اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری با هویت جمعی و ابعاد آن یعنی هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی دارند و باعث تغییر و تحولات زیادی در هویت و نوع ساخته شدن هویت دارند. همچنین نشان می دهند که متغیرهای زمینه ای مثل سن، جنس، وضع تاهل، قومیت، میزان تحصیلات رابطه معناداری با هویت دارند و متغیرهای میزان استفاده از اینترنت، سابقه استفاده از اینترنت، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و سابقه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی هم با هویت جمعی رابطه معناداری دارند؛ اما در کشور ما در مورد رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جمعی مطالعات زیادی انجام نشده هست. در خارج از ایران هم اکثر مطالعات انجام شده در مورد تاثیر پروفایل ها و عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی بر ساخته شدن هویت به صورت کلی انجام شده اند و مطالعات زیادی در مورد رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با ابعاد چهارگانه هویت جمعی یعنی هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی انجام نشده است. همچنین تحقیق حاضر با توجه به مهم بودن بحث عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی، نوع اشتراک گذاری مطالب، نوع لایک و کامنت، نوع عضویت در گروه ها و تالارها، نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و نوع پیگیری اخبار انجام خواهد شد و این موضوعات و متغیرها را که در کشور ما و همچنین خارج از ایران کم تر به آن پرداخته شده است را مورد بررسی و تحقیق قرار می دهد و رابطه شان را با ابعاد چهارگانه هویت جمعی را مورد بررسی قرار می دهد. 2-2-مبانی نظری پژوهش نظریه‌ها بخش جدایی ناپذیر از یک فرایند تحقیق محسوب می شوند و با استفاده از نظریه‌ها ما می‌توانیم مساله را تعریف و تحدید کنیم و ابعاد آن را مشخص سازیم و فرضیه های تحقیق را استخراج نماییم. مبانی نظری پژوهش حاضر به سه بخش تقسیم شده است و هر کدام را به صورت مجزا توضیح خواهیم داد؛ یعنی هویت، شبکه های اجتماعی مجازی و رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و هویت به صورت مجزا توضیح داده خواهد شد. در قسمت هویت، قبل از هر چیز به چیستی هویت و ابعاد آن می پردازیم و بعد در مورد هویت اجتماعی و نظریه‌های جامعه شناسانی که در این زمینه می باشند می پردازیم. در بحث شبکه های اجتماعی، تاریخچه ای از شبکه های اجتماعی مجازی بیان شده و به کارکردها و امکانات شبکه های اجتماعی مجازی می پردازیم. در بخش رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت، به تأثیراتی که شبکه های اجتماعی مجازی می توانند بر هویت داشته باشند می پردازیم. در قسمت نظریه‌های شبکه های اجتماعی مجازی و تأثیر آن بر هویت با توجه به نوظهور بودن شبکه های اجتماعی مجازی و عدم وجود نظریه مسلط در این زمینه، شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان بعدی از جهانی شدن ارتباطات در نظر گرفته شده اند و به نظریاتی که در این رابطه می باشند بیان می شوند. 2-2-1-هویت در زبان فارسی هویت به معنی صفت جوهری، ذات، هستی و وجوه منسوب به شی یا شخص و آن چه که موجب شناسایی شخصی یا چیزی می شود، ذکر شده است (مشیری، 1369، 177). در جامعه شناسی هویت تابعی از وسعت و نفوذ ارزش‌ها و هنجارهای گروه و جمع می باشد. بدین معنا که هویت معمولاً در نگرش ها و احساسات افراد نمود یافته و شخصیت جدای از دینای اجتماعی دیگر معنا ندارد (احمدی، 1380، 49). در واقع هویت یک کاربرد دوگانه دارد. از سویی مبتنی بر شباهت‌ها است و از سویی بر تفاوت‌ها تأکید دارد و همچنین هویت در علوم اجتماعی متحرک، منعطف، متغیر، فازی، غیر قابل پیش بینی و دارای روند و تداوم است (حاجیانی، 1388: 332). هویت دارای طبقه بندی عدیده ای است و ابعاد مختلفی دارد؛ که از مهمترین آن‌ها می توان به دو نوع فردی وجمعی اشاره کرد. هویت فردی که گاه به دو صورت شخصی و نقشی مطرح می شود در مجموع به نوعی آگاهی اطلاق می شود که هر فرد در فرایند اجتماعی شدن و تعامل با دیگران در درباره خود کسب می کند. این خودآگاهی به صورت نسبتاً سازمان یافته به مثابه بخشی از نظام شخصیتی (برایند دیالکتیکی ذهن و عین) حائل و واسطه بین دنیای درونی و برونی فرد است و در هر حوزه یا میدان تعاملاتی، رابطه او را با خود و دیگران تنظیم و کنش‌هایش را هدایت می کند. این نوع هویت که توانایی فرد را در به کار بردن ضمیر مفرد «من» نشان می دهد معرف هویت و استقلال شخصی و نقشی فرد است و معمولاً در پاسخ به این پرسش مطرح می شود که «من کیستم و چیستم؟ و افراد دیگر کیست‌اند و چیست‌اند؟». ولی هویت جمعی معرف احساس تعلق فرد به گروه های اجتماعی یا واحدهای جمعی نظیر خانواده، طبقه اجتماعی، قوم، ملت و ... و احساس تعهد و وفاداری در برابر آن‌هاست. این نوع هویت که معمولاً با ضمیر «ما» بیان می شود رابطه فرد را با گروه های اجتماعی تنظیم می کند و در برابر این پرسش مطرح می شود «ما کیستیم و چیستیم؟ و گروه های دیگر کیست‌اند و چیست‌اند؟»(عبدالهی و حسین بر، 1381: 107). با توجه به اینکه بحث تحقیق حاضر در مورد هویت جمعی می باشد بیشتر به نظریاتی که در بعد اجتماعی هویت و یا جمعی می باشند اشاره خواهیم کرد. 2-2-1-1-هویت اجتماعی هویت اجتماعی و یا گروهی، مجموعه‌ای از خصوصیات و مشخصات اجتماعی، فرهنگی، روانی، فلسفی، زیستی و تاریخی همسانی است که بر یگانگی یا همانندی اعضای آن دلالت می‌کند و آن را در یک ظرف زمانی و مکانی معین، به طور مشخص، قابل قبول و آگاهانه، از سایر گروه‌ها متمایز می‌سازد (جنکینز، 1381: 5). هویت از اجزای واقعیت‌های ذهنی است؛ که در رابطه دیالکتیکی فرد با جامعه قرار داشته و در فرآیندهای اجتماعی‌شدن شکل می‌گیرد و پس از به ظهور رسیدن، به حال خود باقی مانده و یا در برخی موارد، تغییر می‌کند و بر اساس روابط جدید از نو شکل می‌گیرد. فرآیندهای تشکیل‌دهنده هویت اجتماعی، براساس ساختار اجتماعی تعیین می‌شوند. هویت نیز که متأثر از روابط اجتماعی نسبت به ساختار اجتماعی، واکنش نشان می دهد، باعث تغییر آن شده یا موجب حفظ و بقای آن می‌گردد. ساختار اجتماعی می تواند موجب پیدایش انواع هویت اجتماعی در افراد شده و به خوبی قابل تشخیص باشد؛ لذا به وضوح می توان، هویت فرد آسیایی را از فرد اروپایی تشخیص داد. تنوع هویت‌ها فراورده‌های اجتماعی‌ای هستند که عناصری نسبتاً ثابت و پایدار دارند (برگر و لاکمن، 1375: 236). هویت اجتماعی خصلت یا خصیصه همه انسان‌ها به عنوان موجوداتی اجتماعی است و بر درک افراد از خود استوار بوده و ذاتی نیست؛ بلکه محصول توافق و عدم توافق میان افراد است. آنچه یک گروه انسانی را هویت می‌بخشد، شباهتی است که باعث تفاوت آن‌ها از گروه‌های دیگر می‌شود. شباهت و تفاوت، معناهایی هستند که افراد، آن‌ها را می‌سازند. فرهنگ جوامع بشری نیز، فرآیند تفاوت و شباهت را عینیت می‌بخشد (جنکینز، 1381: 7). هویت اجتماعی افراد، براساس عضویت آن‌ها در گروه‌های اجتماعی تعیین می‌شود؛ زیرا هویت به‌وسیله روابط میان نیروهای فرهنگی و اجتماعی ساخته می‌شود؛ بنابراین افراد مانند ابزاری در دست جامعه و فرهنگ‌اند؛ که به واسطه آن‌ها وجود خود را نمایان می‌سازند. این مقوله به طور مداوم و روزمره، در زندگی افراد ایجاد شده و در فعالیت‌های بازتابی انسان، مورد حفاظت و پشتیبانی قرار می‌گیرد (گیدنز، 1383: 119). 2-2-1-2-نظریه کنش متقابل نمادین دیدگاه کنش متقابل نمادین به عنوان یکی از دیدگاه‌های مسلط روانشناسی اجتماعی و مورد اقبال جامعه شنان، از جمله اولین نظریه جامعه شناختی می باشد که در مورد هویت و ساخته شدن هویت بحث کرده است و همچنین تلاش دارد بنیان های نظری هویت را در قالب سازه‌های اجتماعی ارائه نمایند (Howard, Judith, 2000). در این دیدگاه هویت را به عنوان پدیده ای در حال ایجاد شدن و جدید می دانند که در هیچ زمان و مکانی ثابت نخواهد بود. همواره در حال شکل گیری و تغییر است. قضیه بنیادین در کنش متقابل نمادین از این قرار است که مردم معانی را به اشیاء، رفتارها، خودشان و دیگران الصاق می کنند و این معانی را منتقل می‌نمایند و بسط می دهند. افراد نه بر مبنای خصوصیات غیر انتزاعی اشیا، بلکه بر مبنای معانی ای که این اشیا برای آنان دارند، رفتار می کنند. طرفداران این دیدگاه معتقدند که انسان از ابتدای زندگی اجتماعی دارای یک هسته بنیادین یا یک هویت نسبی اولیه است که در جریان جامعه پذیری و کنش متقابل با دیگران هر روز هویت های جدیدی را ایجاد می کند. از نظر پیروان این مکتب هیچ گاه هویت کامل نیست و هر روز در حال ایجاد شدن است. واحد تحلیل کنش گراین متقابل فرد است و در نظریه آن‌ها به فرد برتری بیشتری نسبت به جامعه داده می شود (ترنر، 1998، 382-375). براساس دیدگاهمید خود برآیندی از مفهوم «I» و «me» است. در تئوری مید «I» «من فاعلی» و «ME» «من مفعولی» از اهمیت بیشتری برخوردار است. «من فاعلی» به جنبه‌های نمادی و خلاق «ما» و «من مفعولی» حاصل ارتباطات اجتماعی و شبکه تعاملات و فرایندهای اجتماعی است. «من فاعلی» از نظرمید، هویت فردی انسان است، شکل نیافته و در بعد انگیزشی خود قابل جستجو است و «من معفولی»، هویت فردی انسان است، سازمان یافته و شکل گرفته است که در فرایند اجتماعی شدن پدید می‌آید که برآیند تعاریف دیگران از من است. غالب بودن هر کدام از جنبه‌های «من فاعلی» و «من معفولی» بستگی به شرایط فرد و زندگی اجتماعی او دارد. از نظر وی رفتار یک فرد را تنها می توان از طریق فهم رفتار کلی گروه اجتماعی‌اش دریافت، زیرا کنش‌های فردی به کنش‌های اجتماعی گسترده تری وابسته‌اند؛ پس خود یک فرد به ساختار و سازمان اجتماعی‌اش وابسته است. وی در بحث‌های خود از چگونگی تکوین «خود» به عنوان شخصیت فرد، در چارچوب اجتماعی از ایفای نقش افراد صحبت می کند. به نظر او خویشتن فرد بدون ارتباط با دیگری تصورناپذیر است که در صحنه روابط متقابل اجتماعی خود را نشان می دهد (عبداللهی، 1375). 2-2-1-3-سایر نظریه پردازان اکثر جامعه شناسان در موضوع هویت نظریه پردازی کرده اند. به صورت مختصر نظریه‌های جنکینز، آندرسون، تاجفل، هابرماس، گیدنز، کاستلز و برگر و لاکمن که در مورد هویت و چگونه شکل گیری هویت می باشند می پردازیم. جنکینز معتقد است که هویت اجتماعی و هویت همواره به گونه ای مترادف به کار می‌روند، زیرا همه هویت های انسانی، هویت های اجتماعی هستند آن هم دست کم به این دلیل که هویت به معنا مربوط می شود و معنا خصیصه ذاتی واژه‌ها و اشیا نیست. هویت مجموعه ای از اطلاعات بنیادی نیست که صرفاً وجود دارد، بلکه باید به اینکه هویت چگونه عمل می کند و یا به کار گرفته می شود و نیز فرایند و بازتابی بودن آن و ساختار هویت در تعامل و به عنوان یک نهاد، توجه کافی داشت. هویت اجتماعی به شیوه‌های اشاره دارد که به واسطه آن‌ها افراد و جماعت‌ها در روابط اجتماعی خود از افراد و جماعت های دیگر متمایز می شوند. هویت اجتماعی یک بازی است که در آن رو در رو بازی می شود (جنکینز، 1381: 78 به نقل از حاجیانی، 1388: 150). همچنین جامعه شناسان و نظریه پردازان متعددی در زمینه و رابطه هویت نظریه پردازی کرده اند که به برخی از این نظریه‌ها اشاره خواهم کرد. از نظر بندیکت آندرسون، هویت چیزی است که مدام توسط ابزارهای نظیر روزنامه، نظام آموزشی و کتاب روایت می شود. در واقع این ابزارها مدام به افراد یک جامعه خاطر نشان می کنند که دارای تفاوت‌های جامعی با افراد دیگر جامعه هستند لذا از آن‌ها مجزا می باشند، این مجزا بودن اصلی‌ترین مساله در هویت است، مادامی که انسان ها در یک جامعه خود را از دیگران تفکیک می کنند فضای آن جامعه یک فضای هویتی است (آندرسون، 1991، 42)، تاجفل هویت را عبارت از یک خود مفهومی ناشی از عضویت درون گروهی در یک گروه اجتماعی همراه با احساسات، ارزش‌ها و تماس‌های عاطفی با دیگر اعضا که این احساس باعث تعلق فرد به گروه شده و هم چنین موجب می شود که خود را در دسته بندی‌های اجتماعی وابسته به گروه خود، معرفی کند (چلبی، 1375، 226). هابرماس معتقد است که تضادها و تعارضات و بحران های هویت موجود ناشی از نبود آزادی و مشارکت حقیقی مردم در سرنوشت خویش می داند. به نظر وی لازمه رفع نابرابری‌ها و تعارضات و رسیدن به اجماع عمومی و کنش‌های اجتماعی عام و در نتیجه سازگاری و یگانگی افراد بر سر باورها و ارزش‌ها و هم سویی ساختارهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و تشکیل اجماع عام، وجود آزادی و به دور از سلطه برای انجام گفتگویی آزاد و خردمندانه و نیز مشارکت نظری و عملی در حوزه عمومی است (عبداللهی، 1375، 137). به نظر گیدنز هویت افراد براساس خوداگاهی و هم توسط شرایط و موقعیت‌های اجتماعی در زمان ومکان شکل می گیرد. وی معتقد است که عملکردهای اجتماعی، روند بازتابی بودن آن، عقلانیت و خوداگاهی فرد و بازاندیشی آن، هویت فرد را همیشه در فرایند ساخت یابی قرار می دهد، به ویژه در عصر جدید که نهادهای امروزی هم دخالت دارند. به زعم وی هر چیزی در زندگی اجتماعی از آن چه سیستم‌های جهانی در بر می گیرند تا آن چه که وضعیت فکری یک فرد محسوب می شود در یک کردار و راه و رسم اجتماعی به وجود می‌آید. از این رو گیدنز معتقد است که هویت فرد در روند ساخت یابی و با توجه به موقعیت ها، شرایط و احوال و اوضاع اجتماعی، اقتصادی و نیز خود اگاهی شکل می گیرد (گیدنز، 1378، 81). کاستلز هویت را مرتبط با متن و زمینه های اجتماعی می داند که سیاست های مربوط به آن را باید در جایگاه تاریخی آن‌ها بررسی کرد. به نظر او دنیا و زندگی ما به دست جریان‌های متضاد جهانی شدن و هویت شکل می گیرد. انقلاب تکنولوژی اطلاعات و بازسازی ساختارهای سرمایه داری، شکل تازه ای از جامعه یعنی جامعه شبکه ای را پایه گذارده است. وی هویت را فرایند معنا سازی براساس یک ویژگی فرهنگی یا مجموعه ای به هم پیوسته ای از ویژگی های فرهنگی که بر منابع معنایی دیگر الویت داده می شود، تعریف می کند که برای کنشگر جمعی، ممکن است چندین هویت وجود داشته باشد، اما این کثرت برای خود بازنمایی و کنش اجتماعی سرچشمه تنش و تناقض است (کاستلز، 1385). برگر و لاکمن، هویت را واقعیت ذهنی می دانند که رابطه ای دیالکتیکی با جامعه دارند که در فرایند اجتماعی شدن متبلور می شود، معتقدند جوامع تاریخ‌هایی‌اند که در جریان آن‌ها هویت های خاصی سر بر می‌آورند و هویت از دیالکتیک میان فرد و جامعه سر بر می آورد و پدیده ای اجتماعی در نظر گرفته می شود (برگر و لاکمن، 1375). 2-2-2-شبکه های اجتماعی مجازی در مورد سابقه شبکه های اجتماعی مجازی می توان گفت که نخستین بار مفهومی با عنوان شبکه‌های اجتماعی اینترنتی با قالب امروزی در سال 1960 اولین بار در دانشگاه ایلی نویز در ایالت متحده امریکا مطرح شد. پس از آن در 1997 نخستین سایت شبکه اجتماعی اینترنتی به آدرس SixDegrees.com)) راه‌اندازی شد. این سایت به کاربرانش اجازه ایجاد پروفایل داد تا آن‌ها بتوانند لیستی از دوستانشان ایجاد کنند. البته این سایت در آن موفق نشد و بعد از سه سال متوقف شد. بعد از آن، انفجار تجارت در وب سایت‌های اجتماعی در سال 2002 باعث به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی فرنداستر (Friendster)، اورکات (Orkut) و لینکداین (LinkedIn) شد و باعث شکوفایی وب سایت‌های شبکه‌های اجتماعی در اینترنت شد؛ و پس از این شبکه های اجتماعی دیگری مثل فیس بوک، تویتر و. ظهور کردند و این شبکه ها در حال حاضر میلیون‌ها کاربر دارند. هایدمان شبکه های اجتماعی مجازی را این‌چنین تعریف می کنند: شبکه های اجتماعی مجازی گونه ای از الگوهای تماس هستند که در آن‌ها تعامل و ارتباطات بین عوامل شبکه ای توسط یک پایگاه فنی و زیرساخت اینترنتی مورد پشتیبانی قرار می گیرد در این شبکه ها هدف، علاقه یا نیاز مشترک می تواند عنصری پیوند دهنده باشد که باعث می شود تا عوامل مرتبط بدون حضور فیزیکی احساس کنند که در یک اجتماع و جمع حقیقی قرار گرفته‌اند (2010:2). السون و بوید، معتقدند شبکه های اجتماعی، مبتنی بر وب هستند که با اتصال مردم یا گروه ها به یکدیگر سبب به اشتراک گذاری اطلاعات از طریق اینترنت می شوند؛ و همچنین معتقدند که شبکه های اجتماعی مجازی خدمات مبتنی بر وبی هستند که اجازه می دهند افراد بتوانند: 1. در چارچوب یک سیستم مشخص... پروفایل‌های عمومی و نیمه خصوصی بسازند، 2. با سایر کاربرانی که در آن سیستم حضور دارند به تبادل نظر و اطلاعات بپردازند و 3. لیست پیوندهای خود و دیگرانی که در آن سیستم هستند را مشاهده کنند (Ellison and boyd, 2007:211). همانگونه که در بالا اشاره کردیم در حال حاضر شبکه های اجتماعی متعدد و متنوعی وجود دارد؛ و این شبکه های اجتماعی مجازی امکانات و خدمات گسترده ای در اختیار کاربران قرار می دهند. انواع شبکه های اجتماعی مجازی با وجود تفاوت‌های ساختاری و کارکردی‌شان، ویژگی های مشترکی دارند که آن‌ها را از دیگر خدمات اینترنتی متمایز می کنند: 1. ابزارهای پیشرفته برای به اشتراک گذاشتن محتوای دیجیتالی (متن، تصاویر، موسیقی، ویدئوها، برچسب‌ها و ...) بین اعضای شبکه 2. ابزارهای پیشرفته برای ارتباط اعضا و اجتماعی کردن آن‌ها، 3. ماهیت مشارکت آزاد و امکان فعالیت درمقیاس بزرگ 4. محدوده عظیم مطالب موضوعی و توانایی بایگانی داده ها، 5. دسترسی آزاد به داده‌های عمومی درباره کاربران و رفتارشان، 6. کیفیت‌های جدید از تعامل نسبتاً زیاد (شهابی و بیات، 1391: 157). پس می توان گفت که شبکه های اجتماعی مجازی، نسل جدید از وب سایت‌های اینترنتی هستند. در این وب سایت‌ها، کاربران اینترنتی حول محور مشترکی به صورت مجازی با هم جمع می شوند و جماعت های آنلاین را تشکیل می دهند و امکاناتی از قبیل به اشتراک گذاری، خبرخوان‌های اینترنتی، بازی های آنلاین، قابلیت آپلود کردن ویدئوها و فایل های رایانه ای و برقراری ارتباط تصویری و نوشتاری به کاربران ارائه می دهند. 2-2-3-شبکه های اجتماعی مجازی و هویت اینترنت به خصوص شبکه های اجتماعی مجازی امکانات و فرصت های متنوعی برای کاربران فراهم می کند و باعث به وجود آمدن دنیای مجازی می شود که ویژگی های منحصر به فردی و متفاوت از دنیای واقعی دارد از جمله می توان به روابط نمادین، تغییرات بنیادین در مفاهیم زمان و مکان، ایجاد ارتباط همزمان، مستقل از فاصله و مکان، فرا زمان و بی مکان بودن، استقلال نسبی از قوانین دولت‌ها و گمنام بودن کاربرها و جعلی بودن مشخصات کاربری، ارتباط با افرادی از فرهنگ های دیگر و ... اشاره کرد. شبکه های اجتماعی مجازی که ویژگی های فوق را دارا می باشند و این امکانات و فرصت‌ها را در اختیار کاربران قرار می دهند، می توانند حوزه های جدیدی را خلق کنند و باعث تغییرات گسترده ای در هویت و سبک زندگی کاربران ایجاد کنند. نویسندگان و نظریه پردازان گسترده ای در این حوزه مطالعاتی انجام داده اند و اکثر این نویسندگان این تحول در عالم ارتباطات را مبدأ عصر جدیدی می دانند؛ عصری که از آن بانام‌های مختلفی نظیر دهکده جهانی (مک لوهان)، جامعه مدنی جهانی (دیوید هلد)، مدرنیته دوم (اولریش بک)، جامعه شبکه ای (مانوئل کاستلز)، جهان رها شده (آنتونی گیدنز)، مدرنیته سیال (زیگمون باومن)، جهانی – محلی شدن (رابرتسون) و ... یاد می کنند؛ و همچنین نظریه پردازان زیادی در مورد شبکه های اجتماعی مجازی که بعدی از جهانی شدن در حوزه ارتباطات می باشد، نظریه پردازی کرده اند و به تأثیرات و تغییراتی که این شبکه ها بر کاربران و مخاطبان ایجاد می کنند پرداخته اند. در این قسمت به برخی از نظریه‌های (ولمن، گیدنز، رابرتسون، واتزر و کاستلز) که در حوزه جهانی شدن و به خصوص در بعد ارتباطات و شبکه های اجتماعی و تأثیر آن بر هویت می باشند اشاره خواهیم کرد. 2-2-3-1-بری ولمن ولمن، شبکه های ارتباطی به ویژه شبکه ارتباطی کامپیوتری واسط، پشتیبان شبکه های اجتماعی‌اند و اغلب به شکلی جدایی ناپذیر از یکدیگر عمل می کنند. به وسیله شبکه ارتباطات کامپیوتر واسط مردم در شبکه های اجتماعی به هم می‌پیوندند و از طریق شبکه های اجتماعی، مردم موقعیت‌هایشان را که به هنگام استفاده از شبکه های کامپیوتری در اختیار دارند، در می یابند. به این ترتیب، آشکار است که شبکه های ارتباطات کامپیوتر واسط، شبکه های اجتماعی مستظهر به کامپیوتر هستند (ولمن، 2001). و معتقد است که 1: زندگی در شبکه های اجتماعی کامپیوتری، توان اتصال با تعداد بزرگ‌تری از گروه های اجتماعی را فراهم می آورد، در حالی که میزان گرفتار شدن در هر یک از این گروه ها را کاهش می دهد. 2: زندگی در شبکه های اجتماعی کامپیوتری، کنترل هر یک از گروه های اجتماعی را کاهش می دهد، در عین حال تعهد هر یک از گروه ها را نیز نسبت به تأمین یک وضعیت خوب شخصی پایین می آورد. 3: زندگی در شبکه های اجتماعی کامپیوتری ایجاب می کند که افراد به طور فعال شبکه های تکه تکه شده و پیوندهای تنک بافت را نگه دارد. زندگی در شبکه های اجتماعی کامپیوتری احتمال می‌رود نسبت تعامل را از تعامل‌های مبتنی بر ویژگی های انتسابی- بدو تولد نظیر سن، جنس، نژاد و قومیت - به سمت تعاملات مبنی بر ویژگی های اکتسابی در طول زندگی- نظیر سبک‌های زندگی، هنجارهای مشترک و علایق داوطلبانه- سوق می دهد. 4: زندگی در شبکه های اجتماعی کامپیوتری می تواند پیوندهای متقاطع بین گروهی را که گروه های اجتماعی را به هم متصل و منسجم می سازد، بسط دهد. به جای اینکه چنین گروه های در جعبه کوچک به شدت در هم تنیده، منزوی باشند. 5: زندگی در شبکه های اجتماعی کامپیوتری، هویت و فشارهای تعلق به گروه ها را کاهش می دهد، در حالی که فرصت، امکان، جهانی شدن و عدم قطعیت را از طریق مشارکت در شبکه های اجتماعی، افزایش می دهد. در نتیجه، توانایی شبکه های کامپیوتری در اتصال مردم به یکدیگر، ورای همسایگی بلا واسطه و گروه سازمانی، می توانند مبنایی برای همبستگی مکانیکی پیوندهای بین گروهی را که دورکیم آرزویش را داشت و هرگز ندید، فراهم آورد (Hampton & wellman, 1999). 2-2-3-2-آنتونی گیدنز گیدنز جهانی شدن را پدیده ای چندبعدی می‌انگارد. به باور او جهانی شدن فرهنگ، جنبه ای بنیادی در پس هر یک از بعدهای گوناگون نهادی جهانی شدن است (گیدنز،1387: 92) که فرهنگ محلی و محتوای محل زندگی را مورد تهاجم قرار داده، افراد را مجبور می کند تا به صورت بازتر، انعطاف پذیرتر و فردی تر زندگی کنند. تأثیر فردی شدن به موازات جهانگرایی است. جهانی شدن موجب می شود تا فرهنگ‌ها ضمن شناخت خود و تقویت خودآگاهی محلی به همزیستی فرهنگ و استفاده از میراث تمدن و فرهنگ جهانی روی آورند و بر اساس عقلانیت به سوی آموزه‌های استحکام جهانی، آگاهی محلی و «جهانی فکر کن و محلی عمل کن» جهت یابند. به زعم گیدنز، به دلیل پویایی جوامع امروزی، حق انتخاب و تنوع انتخاب افراد از بین تنوع مراجع در فضای جهانی به قدری وسیع است که همین امر هویت شخصی افراد را متحول می کند و بازاندیشی هویتی را در زندگی روزمره موجب می شود؛ به گونه ای که حتی جسم افراد تحت تأثیر بازتابندگی خود است (ادیبی، 1387: 106). همچنین گیدنز معتقد است که هویت افراد براساس خوداگاهی و هم توسط شرایط و موقعیت‌های اجتماعی در زمان ومکان شکل می گیرد. وی معتقد است که عملکردهای اجتماعی، روند بازتابی بودن آن، عقلانیت و خوداگاهی فرد و بازاندیشی آن، هویت فرد را همیشه در فرایند ساخت یابی قرار می دهد، به ویژه در عصر جدید که نهادهای امروزی هم دخالت دارند. به زعم وی هر چیزی در زندگی اجتماعی از آن چه سیستم‌های جهانی در بر می گیرند تا آن چه که وضعیت فکری یک فرد محسوب می شود در یک کردار و راه و رسم اجتماعی به وجود می‌آید. از این رو گیدنز معتقد است که هویت فرد در روند ساخت یابی و با توجه به موقعیت ها، شرایط و احوال و اوضاع اجتماعی، اقتصادی و نیز خود اگاهی شکل می گیرد (گیدنز، 1378، 81). بر این اساس همیشه باید هویت خودمان را براساس زمان و مکان و تحت شرایط مختلف مورد تجدیدنظر، بازبینی و مورد مشاهده قرار دهیم. به تعبیر دیگر در دوران اخیر در بستر هویت سازی دگرگون می شود و به صورت پروژه ای انعطاف پذیر در می‌آید. 2-2-3-3-رولند رابرتسون رابرتسون جهانی شدن را در هم فشرده شدن جهان و تراکم اگاهی نسبت به جهان به عنوان یک کل تعریف می کند. رابرتسون با توجه به رویکرد فرهنگی به جهانی شدن هم بر تکثر و نسبیت و هم بر تعامل و هم عام گرایی و خاص گرایی فرهنگ‌ها و هویت ها تأکید دارد. رابرتسون تأثیر جهانی شدن را بر فرهنگ محلی و فرهنگ های جهانی بررسی می کند و مدعی است دولت‌ها در عصر جهانی شدن قادر به کنترل افکار و ایده‌هایی نیستند که از طریق رسانه های جدید وارد کشور می شود و این خود باعث رشد افکار محلی گرایی می شود. اساساً رابرتسون جهانی شدن را عامل یکسان سازی فرهنگ‌ها در سراسر جهان ارزیابی نمی کند (نش، 1380، 111). رابرتسون معتقد است جهانی شدن معاصر وضعیتی ایجاد کرده است که تمدن‌ها، منطقه‌ها، دولت – ملت‌ها، ملت های محدود به دولت‌ها یا فراتر از آن‌ها هویت خاص خود را بسازند (دست کم سنت خاص خود را به شکل گزینشی به خود اختصاص دهند.) رابرتسون معتقد است آنچه امر محلی خوانده شود، شکل در خود بسته پیشامدرن را ندارد بلکه تا حد زیادی بر پایه و اساس فرامحلی بنا می شود؛ به عبارت دیگر بخشی وسیع از تشویق و حمایت از محل و امر محلی از بالا یا بیرون انجام می شود. آنچه امور محلی اعلام می شود به واقع چیزی نیست مگر بیان امر محلی برحسب نسخه‌های تعمیم یافته در مورد محلی بودند در موردی مانند ناسیونالیسم معاصر، به گمان من یک عامل فرامحلی در کار است؛ یعنی امروزه پافشاری بر قومیت و یا ملیت در چارچوب اصطلاحات و زبان جهانی هویت و خاص بودن تحقق می یابد (رابرتسون، 1383: 213). همچنین معتقد است که جهانی – محلی شدن ترکیب هماهنگی است از دو امر جهانی – محلی را در کنار هم قرار می دهد. ما جهانی- محلی شدن را برای اشاره به تلاش‌های «جهان واقعی» جهت زمینه ای کردن پدیده‌های جهانی با بزرگ کردن فرایندها با توجه به فرهنگ محلی می‌فهمیم. در جهانی- محلی شدن، پدیده‌های جهانی و عام متناسب با ذائقهٔ ارزشی و فرهنگی جامعهٔ خاص بازسازی و جذب می گردد. از سوی دیگر، پدیده‌های محلی و خاص منطبق با تجارب مشترک و انگاره‌های عام و جهانی بسط می یابد. به عقیده رابرتسون، مفهوم هویت مثل مفاهیم فرهنگ، جهانی شدن و نظام جهانی، مفهوم مناقشه انگیزی است. همراه با درهم فشرده شدن جهان، مبانی بر ساخته شدن هویت به نحوه فزاینده، اما به شکل مسئله انگیز وجوه مشترکی می گیرد. وضعیت سراسری بازنمایی هویت در وضعیت تراکم جهانی مسائل تحلیلی وسیعی را مطرح می کند که برای آن‌ها پاسخ‌های متعددی وجود دارد. وجه مهمی از نظریه جهانی شدن رابرتسون مرتبط است با توضیح پیدایش یک فرهنگ جهانی که در آن فرهنگ های مختلف قومی و هم یک فرهنگ مشترک جهانی، هر دو جایگاه خود را دارند. همچنین رابرتسون جهان را عرصه تکثر می داند و برای فرهنگ، استقلال نسبی قائل است (احمدزاده و قادرزاده، 1389: 84). 2-2-3-4-مالکوم واتزر مالکوم واترز از جمله نظریه پردازانی است که به طور مشخص به تدوین نظریه ای در باب جهانی شدن پرداخته است. او می‌کوشد پس از ارائه شناختی کلی از مدرنیته و فضای مدرن که از قرن نوزدهم میلادی به بعد بر فضای زندگی بشر حاکم شده است و با شناخت از نظریه‌های مختلفی که در باب جهانی شدن ارائه شده، به فهم دقیق و همه جانبه پدیده یا به عبارت بهتر فرایند جهانی شدن بپردازد. آراء او از نوشته‌های گیدنز و رابرتسون تأثیر پذیرفته است و معتقد است که می توان نظریه‌های گیدنز و رابرتسون به دلیل چند علتی یا چند بعدی بودن و هم چنین تأکید آن ها بر ذهنیت و فرهنگ به عنوان عوامل عمده در شتاب کنونی فرایند جهانی شدن در هم آمیخت. به اعتقاد واتزر جهانی شدن فرآیند اجتماعی است که در آن قیدوبندهای جغرافیایی بر روابط اجتماعی و فرهنگی از بین می‌رود و مردم به طور فزاینده ای از کاهش این قیدوبندها آگاه می‌گردند (سفیری و نعمت اللهی، 1391: 43). از نظر واتزر جهانی شدن در برگیرنده شش مؤلفه است. جهانی شدن حداقل با نوگرایی همزمان است و از اینرو آغاز آن به قرن شانزدهم بر می گردد. جهانی شدن شامل فرایندهای نظام مند کردن اقتصاد، روابط بین الملل در بین دولت‌ها و ظهور یک فرهنگ با اگاهی جهانی است. این فرایند در طول زمان تشدید شده و در حال حاضر در سریع‌ترین مرحله توسعه خود است. جهانی شدن شامل وابستگی قاعده مند تمامی روابط اجتماعی موجود بر روی کره زمین است. در یک بافت کاملاً جهانی شده هیچ رابطه خاص یا مجموعه ای از روابط نمی‌تواند به صورت منزوی یا مجزا وجود داشته باشد. هر رشته از این روابط با رشته دیگری پیوند دارد و به طور منظم تحت تأثیر آن قرار می گیرد. این امر به مفهوم سرزمینی کاملاً صادق است. جهانی شدن همبستگی و وحدت جامعه بشری را افزایش می دهد. جهانی شدن مستلزم پدیده شناسی انقباض است. اگرچه مفسران همیشه از کوچک شدن کره زمین یا از بین رفتن فاصله صحبت به میان می‌آورند، این یک حقیقت پدیده شناختی است نه لفظی و دقیق، به این معنی به نظر می‌رسد جهان کوچک‌تر شده است اما کاملاً روشن نیست که چنین هست. ابزارهای پدیده شناختی خاصی که نمود قابل سنجش جهان را تغییر می دهند زمان و مکان هستند. چون مکان از طریق زمان اندازه گیری می شود تا حدی که زمان میان نقاط جغرافیایی کوتاه‌تر می شود، به نظر می‌رسد که مکان منقبض‌شده است. تا جایی که ارتباط بین نقاط دور از یکدیگر به صورت آنی در می‌آید فاصله‌ها روی هم رفته محو می شوند. جهانی شدن بر حذف پدیده شناختی مکان و تعمیم زمان دلالت دارد. پدیدارشناسی جهانی شدن بازاندیشانه و انعکاسی است. ساکنان کرهٔ خاکی، خوداگاهانه خود را با جهان به عنوان یک کل سازگار می‌سازند. جهانی شدن در برگیرنده فروریختن عام گرایی و خاص گرایی است. رشد شتابان جهانی شدن با در هم شکستن زمان و مکان سبب شده تا جداسازی‌هایی هم چون گمین شافت و گزل شافت، حوزه های عمومی و خصوصی، کار و خانه، نظام و زندگی جهانی دیگر به کار نیایند. جهانی شدن در برگیرنده خطر و اعتماد است. در دوران قبلی، فرد به چیزهای بلا واسطه، قابل فهم، موجود و مادی اعتماد می‌کرد. فراتر از آن‌ها مخاطره آمیز بود و خطر جانی یا استثمار شدن را در پی داشت. در دوران جهانی شدن، افراد اشخاصی که آن‌ها را نمی‌شناسد، به نیروها و هنجارهای غیر شخصی و به الگوهای مبادله نمادین که به نظر می‌رسد خارج از کنترل افراد یا گروهی از افراد هستند نیز اعتماد پیدا می کنند. به این ترتیب افراد خود را در اختیار مجموعه کامل همنوعان خود قرار می دهند. تعهد مبتنی بر اعتماد تمامی اعضای بشر برای خیر و صلاح هر یک از اعضا ضروری است. وحشت و اضطراب مبتنی بر اعتماد خطر فروپاشی نظام مند جهانی را در پی دارد (واتزر، 1379: 95-97). 2-2-3-5-مانوئل کاستلز مانوئل کاستلز با اشاره به عصر ارتباطات، جهانی شدن را ظهور نوعی شبکه می داند که در ادامه سرمایه داری، پهنه اقتصاد، جامعه و فرهنگ را در بر می گیرد (کاستلز، 1380: 27). کاستلز بیان می‌دارد که هویت برساخته و سازمان دهندة معناست؛ با این تفاوت که در این بحث، کانون توجه او به هویت جمعی است و نه هویت فردی. فرضیه اساسی او این است که به طورکلی، این که چه کسی و به چه منظوری هویت جمعی را بر می سازد تا اندازه زیادی تعیین کننده محتوای نمادین هویت مورد نظر و معنای آن برای کسانی است که خود را با آن یکی می دانند یا خود را بیرون از آن تصور می کنند؛ به عبارت دیگر، فرد هویت محلی سنتی را انتخاب کرده یا به هویت جهانی روی می آورد؟ کاستلز بین آنچه جهانی شدن نامیده می شود و آنچه شکل گیری هویت های جمعی است، نه توازی می‌بیند و نه به تکثر مسالمت آمیز هویت های جمعی خُرد و کلان اعتقاد دارد؛ بلکه نوعی تناقض و ستیز بین هویت ها ی جمعی خرد یا محلی و روند جهانی شدن را باور دارد. علاوه بر این، کاستلز الگویی از جامعه اطلاعاتی ارائه می دهد که در آن نقش رسانه ها، کلیدی است و در واقع رسانه ها هستند که این نوع جدید از جامعه را بازتولید می کنند. در این نظام اجتماعی، فناوری های ارتباط جمعی نقش اساسی دارند و لحن گفتمان، سبک زندگی و همه ارزش های اجتماعی توسط رسانه ها و صاحبان آن‌ها تعریف می شود (کاستلز، 1380). 2-2-3-6-نظریه حوزه عمومی هابرماس همچنین با توجه به اینکه به نظر برخی از کارشناسان ارتباطات و اینترنت، شبکه های اجتماعی مجازی نوعی حوزه عمومی می باشد که همه افراد قادر به عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی می باشند و می توانند آنچه را دوست دارند در این شبکه های اجتماعی مجازی بیان کنند به نظریه هابرماس که در مورد حوزه عمومی می باشد اشاره خواهیم کرد. هابرماس معتقد است که تضادها و تعارضات و بحران های هویت موجود ناشی از نبود آزادی و مشارکت حقیقی مردم در سرنوشت خویش می داند. به نظر وی لازمه رفع نابرابری‌ها و تعارضات و رسیدن به اجماع عمومی و کنش‌های اجتماعی عام و در نتیجه سازگاری و یگانگی افراد بر سر باورها و ارزش‌ها و هم سویی ساختارهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و تشکیل اجماع عام، وجود آزادی و به دور از سلطه برای انجام گفتگویی آزاد و خردمندانه و نیز مشارکت نظری و عملی در حوزه عمومی است (عبداللهی، 1375، 137). هابرماس حوزه عمومی را این‌گونه تعریف می کند «مقصود من از حوزه عمومی قبل از هر چیز قلمروی از زندگی اجتماعی ماست که در آن، آنچه به افکار عمومی منجر می شود می تواند شکل بگیرد». در هر گفتگویی که در آن افراد خصوصی برای ایجاد مجمعی عمومی گرد هم می آیند بخشی از حوزه عمومی به وجود می‌آید. حوزه عمومی بخشی از آن فضایی است که در ورای نفوذ عناصر سیستمی نظیر دولت، اقتصاد و کلیسا قرار دارد و در آن کنش ارتباطی با منطق کارکردی سیستم به جریان می افتد. بر این اساس حوزه عمومی را می توان نوعی ساختار دانست که در شبکه جمعی جامعه مدنی ظهور می کند. به بیان دیگر حوزه عمومی یک عرصه فضایی- زمانی است که در آن شهروندان فعالانه گرد هم می آیند تا آزادانه به گفتگوی سیاسی بپردازند. 2-2-3-7-نظریه کاشت جرج گربنر نظریه کاشت یا پرورش جرج گربنر، بر کنش متقابل میان رسانه و مخاطبانی که از آن رسانه استفاده می کنند و نیز چگونگی تأثیر گذازی رسانه ها بر مخاطبان تأکید دارد. فرض اساسی این نظریه این است که بین میزان مواجهه و استفاده از رسانه و واقعیت پنداری در محتوا و برنامه های آن رسانه ارتباط مستقیم وجود دارد به این صورت که ساعت‌های متمادی مواجهه با رسانه ای خاص باعث ایجاد تغییر نگرش ها و دیدگاه‌های موافق با محتوای رسانه می شود. در واقع نظریه پرورش با تعین میزان و نوع برنامه های مورد استفاده از رسانه ها، میزان تأثیر را مطالعه می کند تا به سازوکار و نحوه تأثیر دست پیدا کند (عباسی قادری و خلیلی کاشانی، 1389: 81)؛ بنابراین براساس نظریه کاشت یا پرورش جرج گربنر می توان استنباط کرد میزان، مدت و نوع مواجهه و واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی بر هویت جمعی افراد تأثیر می گذارد. 2-2-3-8-نظریه استفاده و رضامندی نظریه استفاده و رضامندی، ضمن فعال انگاشتن مخاطب، بر نیازها و انگیزه‌های وی در استفاده از رسانه ها تأکید می کند و بر آن است که ارزش‌ها، علایق و نقش اجتماعی مخاطبان مهم است و مردم براساس این عوامل آنچه را می‌خواهند ببینند و بشنوند، انتخاب می کنند. پرسش اساسی نظریه استفاده و رضامندی، این است که چرا مردم از رسانه ها استفاده می کنند و آن ها را برای جه منظوری به کار می گیرند؟ پاسخی که داده می شود این است که مردم برای کسب راهنمایی، آرامش، سازگاری، اطلاعات و شکل گیری هویت شخصی، از رسانه ها استفاده می کنند. (مهدی زاده، 1389: 72). یکی از مفاهیم و مفروضات اصلی نظریه استفاده و رضامندی، فعال بودن مخاطب است. به این معنا که مخاطب در استفاده از رسانه ها به دنبال رفع نیازها و کسب رضامندی است و باور دارد که انتخاب رسانه، رضامندی مورد نظرش را تأمین می کنند. 2-2-3-9-فیس بوک و هویت فیس بوک شبکه اجتماعی مجازی است که از سوی سازنده جوان خود «مارک زاگربرگ» در چهارم فوریه سال ۲۰۰۴ راه اندازی شد و اکنون محبوب‌ترین شبکه اجتماعی مجازی می باشد و در کشور ما هم بیشترین کاربر را دارد. فیس بوک با توجه به امکانات و خدمات گسترده ای که به کارانش ارائه می دهد، افراد زیادی دور خود جمع کرده است و اکنون حدود یک میلیارد عضو دارد و این خود گویای این است که فیس بوک توانسته است یک اجتماع مجازی تشکیل بدهد با سلایق و تفکرات متفاوت و متعدد. می توان گفت که اجتماع مجازی، گروه های از افراد هستند که عمدتاً از طریق ارتباطات کامپیوتری با یکدیگر به تعامل می پردازند و با پشتوانه این ارتباطات، احساس تعلق و دلبستگی را در گروه توسعه می دهد (امیر کافی و پاک سرشت، 1388: 74). افرادی که عضو فیس بوک می شوند و یک اجتماع مجازی را تشکیل می دهند به‌تبع تحت تأثیر سایر افراد اجتماع مجازی قرار دارند و همچنین می تواند بر دیگران تأثیر بگذارد. با توجه به تشکیل اجتماعات مجازی متنوع و متعدد در فیس بوک تغییرات زیادی در رفتار و هویت، سبک زندگی و ... افراد ایجاد می شود و باعث بازاندیشی و تغییرات گسترده در این زمینه ها می شود. همچنین فیس بوک به عنوان یک شبکه اجتماعی مجازی، هم آگاهی دهنده است و هم واسطه، فیس بوک به مثابه یک امکان ارتباطی و یک شبکه اجتماعی نوظهور، جذاب و فراگیر به سرعت جای خود را در عرصه تعاملات اجتماعی باز کرده است و زمینه بروز تغییر و تحولات اساسی در هویت اجتماعی کاربران خود از طریق آگاهی دادن به افراد و همچنین فراهم نمودن فضای تعاملی برای کاربران به وجود آورده است. محوریت یافتن ارتباطات، از متن خارج شدن مکان‌ها و تجارب روزمره ای افراد، رواج شکل‌های ارتباطی غیر وابسته به زمان و مکان و انجام همزمان چند نقش، سبب تغییر هویت افراد می شود که فیس بوک توانسته است این امکانات را در اختیار کاربران قرار دهد و به‌تبع ما هم باید شاهد تغییراتی در هویت کاربران شویم. تأثیر اینترنت بر تولید هویت بیش از یک دهه می باشد که مورد بررسی قرار می گیرد با این حال بسیاری از مطالعات اولیه بر ساخت هویت های آنلاین ناشناس مانند MUDs، اتاق‌های گفتگو و تابلوهای اعلانات معتقد می باشند. ظهور اینترنت شرایط سنتی تولید هویت را تغییر داده است. تعامل در اینترنت در شرایطی که حالت سمعی و بصری دارد باز هم با استفاده از گمنامی یعنی پنهان نگه داشتن اطلاعات در مورد زمینه شخصی خود مانند نام، اقامت، وموسسه می تواند یک حالت جدیدی از هویت را پدیدار کند (به وجود آورد)(Zhao, Gramuck, Martin, 2008). ارتباط انلاین نیاز به مدیریت مناسب دارد، چرا که مردم به منظور تسهیل این ارتباط آنلاین نیاز به اطلاعات در مورد فردی دارند که با آن ارتباط برقرار کند. در جوامع آنلاین سایت‌های شبکه اجتماعی، هویت از پروفایل‌های کاربران یعنی تصاویر، مشخصات، زبان و نام مستعار که افراد برای پروفایلشان انتخاب می کند ساخته می شود؛ و دشوار هست تمایز میان هویت واقعی و هویت آنلاین در شبکه های اجتماعی. همچنین ناامنی، خودارتقاء ای، همتا ادراکی اغلب هویت آنلاین دانشجویان را تحت تأثیر قرار می دهد. در مجموع معتقد است هویت آنلاین براساس ارزش‌ها در ارتباط با همتا ادراکی، ارتباط اجتماعی، محبوبیت و دامنه خود از طریق نام‌های کاربری با دقت استفاده شده دوباره ساخته و بازسازی می شود و هویت آنلاین ناشناس و انعطاف پذیر با هویت آفلاین و واقعی گره خورده است. (Asmak shafeie, Nayan, Osaman, 2012). پس با توجه به مطالب فوق و اینکه کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی و به ویژه فیس بوک می تواند بانام‌های مستعار و یا سایر مشخصات خود انتخاب شده در پروفایلشان عضو این شبکه ها شوند و با دیگران به تعامل و گفتگو بپردازند و به خصوص نکته ای که خیلی مهم می‌رسد این می باشد که هویت آنلاین و خود انتخاب شده با هویت آفلاین و واقعی گره خورده است. پس می توان گفت که شبکه های اجتماعی مجازی می تواند تغییرات گسترده ای در هویت آنلاین کاربران ایجاد بکند و تبع با توجه به گره خوردن هویت آنلاین و هویت واقعی، می تواند تأثیرات زیاد در هویت واقعی ایجاد کند و باعث تغییرات زیادی در هویت واقعی کاربران شود. 2-3-چارچوب نظری تحقیق چارچوب نظری تحقیق حاضر یک نظریه تلفیقی است؛ بنابراین متغیرهای موجود نه از یک نظریه بلکه از چند نظریه و دیدگاه اخذ گردیده‌اند. همچنین اینکه هیچ کدام از نظریه‌های مورد بحث کامل نیستند و هر کدام بر علل و عوامل خاصی تأکید می کنند. عامل بنیادین در شکل گیری هویت های اجتماعی، تعاملات انسانی است. در واقع فرد هنگامی که به تعامل با فردی دیگر می پردازد؛ هویت خویشتن را به عنوان یک عضو جامعه پیدا می کند. هویت در بستر تعاملات اجتماعی تعریف می شود. ظهور فناوری های نوین ارتباطی که شبکه های اجتماعی مجازی یکی از مهمترین آن‌ها می باشد، دگرگونی های بنیادی در تعاملات و ارتباطات انسانی ایجاد کرده است. پیامد این امر شکل گیری نوع جدیدی از تعاملات انسانی است که ضمن تمایز از الگوهای ارتباطی مرسوم در رسانه های ارتباط جمعی، عملاً فرصت های نوینی را در جهت تجلی خود و هویت، به وجود آورده است. همانگونه که ولمن، گیدنز، رابرتسون، واتزر و کاستلز هم با وجود به کار بردن اصلاحات متفاوت معتقد می باشند. به طور مثال گیدنز معتقد است که در عصر حاضر با ظهور فناوری های نوین ارتباطی، حق انتخاب و تنوع انتخاب افراد از بین تنوع مراجع در فضای جهانی به قدری وسیع است که همین امر هویت شخصی افراد را متحول می کند و بازاندیشی هویتی را در زندگی روزمره موجب می شود؛ به گونه ای که حتی جسم افراد تحت تأثیر بازتابندگی خود است؛ و یا رابرتسون که معتقد است مفهوم هویت مثل مفاهیم فرهنگ، جهانی شدن و نظام جهانی، مفهوم مناقشه انگیزی است. همراه با درهم فشرده شدن جهان، مبانی بر ساخته شدن هویت به نحوه فزاینده، اما به شکل مسئله انگیز وجوه مشترکی می گیرد. وضعیت سراسری بازنمایی هویت در وضعیت تراکم جهانی مسائل تحلیلی وسیعی را مطرح می کند که برای آن‌ها پاسخ‌های متعددی وجود دارد. پس می توان به طور کلی گفت که شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان بعدی از جهانی شدن در حوزه ارتباطات می توانند تأثیرات زیادی بر هویت کاربران ایجاد کنند و باعث بازاندیشی در هویت که گیدنز معتقد می باشد، شوند. احساس آزادی در شبکه های اجتماعی موضوع دیگری می باشد که در این تحقیق به آن پرداخته شده است. در عصر حاضر و با توجه به دگرگونی های که در حوزه ارتباطات ایجاد شده است بررسی موضوع احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی بحث مهمی می باشد براساس نظریه حوزه عمومی هابرماس مورد بررسی قرار گرفته است. هابرماس معتقد هست حوزه عمومی قلمروی از زندگی می باشد که هر فرد فارغ از همه چیز آنچه را که دوست دارد بیان می کند. نظریه کاشت بر کنش متقابل میان رسانه و مخاطبانی که از آن رسانه استفاده می کنند و نیز چگونگی تأثیر گذازی رسانه ها بر مخاطبان تأکید دارد. فرض اساسی این نظریه این است که بین میزان مواجهه و استفاده از رسانه و واقعیت پنداری در محتوا و برنامه های آن رسانه ارتباط مستقیم وجود دارد؛ بنابراین براساس نظریه کاشت یا پرورش جرج گربنر می توان استنباط کرد میزان، مدت استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت جمعی افراد تأثیر می گذارد. همچنین نظریه استفاده و رضامندی که در مورد میزان رضایت مخاطبان از نوع برنامه های رسانه های جمعی می باشد و معتقد می باشد که مخاطبان بیشتر برنامه های را دنبال می کنند که از آن برنامه رضایت حداقلی داشته باشند که در تحقیق حاضر نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، نوع اشتراک گذاری مطالب، نوع لایک و کامنت، نوع عضویت در گروه ها و تالارها، نوع مخاطب پست ها در شبکه های اجتماعی مجازی و نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی براساس همین نظریه یعنی نظریه استفاده و رضامندی می باشند. بر مبنای مباحث مطرح شده در چارچوب نظری (به عنوان برآیندی از دیدگاه‌های نظری و منابع تجربی)، مدل تحلیلی تحقیق در شکل (2-1) ارائه شده است. شکل (2-1) مدل تحلیلی تحقیق 5229225255905سنجنسیتوضع تأهلمیزان تحصیلاتمیزان درآمددانشکدهقومیت00سنجنسیتوضع تأهلمیزان تحصیلاتمیزان درآمددانشکدهقومیت340042512255504010025122555 483870095250207645025717503362325238125476250114300سابقه حضور در شبکه های اجتماعی مجازی0سابقه حضور در شبکه های اجتماعی مجازی4191006667501752600-56197501828800-504825میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی00میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی -7524752070100-704850254635میزان استفاده از اینترنت0میزان استفاده از اینترنت172402546418509048754641850 172402539560503190875376555هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی)00هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی)314324930988000-7620005003800 8763002311400194310045974000-70485040639عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی0عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی1943100459740 -78105033401000-762000342900نوع استفاده از شبکه های اجتماعی نوع لایک، کامنت، اشتراک و ...0نوع استفاده از شبکه های اجتماعی نوع لایک، کامنت، اشتراک و ...35528254197350418655541973500 82804010795 21812252914650476250234315تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازیتعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی41910018034000 37528501308102038350130175میزان احساس آزادی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی0میزان احساس آزادی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی195262512128500 2-4-فرضیه های تحقیق بین جنس و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین سن و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین وضع تأهل و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین میزان تحصیلات وهویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین میزان درآمد و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین دانشکده و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین قومیت و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین میزان استفاده از اینترنت و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین میزان احساس آزادی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین نوع اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین نوع لایک وکامنت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین نوع عضویت در گروه ها و تالارها و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. بین نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی و جهانی) رابطه وجود دارد. فصل 3: روش شناسی 3-1- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات روش تحقیق از نوع پیمایش مقطعی می باشد. پیمایش عبارت از جمع آوری اطلاعاتی است که با طرح و نقشه و به عنوان راهنمای عملی توصیف یا پیش بینی و یا به منظور تجزیه و تحلیل روابط بین بر خی متغیرها، صورت می‌پذیرد. تحقیق پیمایشی متداول‌ترین نوع روش مشاهده در علوم اجتماعی است، در هر پیمایش معمولی محقق نمونه ای از جمعیت را انتخاب می کند و پرسشنامه ای استاندارد شده در اختیار آنان قرار می دهد تا به آن پاسخ دهند (امیر کافی،1390: 121). برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. غالباً در پیمایش از تکنیک پرسشنامه استفاده می شود؛ و با توجه به اینکه در رابطه با شبکه های اجتماعی مجازی پرسشنامه استاندارد شده‌ای وجود نداشت از گویه های محقق ساخته استفاده کردیم و در رابطه با هویت جمعی و ابعاد آن از پرسشنامه و گویه های استاندارد شده استفاده شده است. تمام مطالعات در علوم اجتماعی دارای واحد تحلیل می باشند. واحد تحلیل به وسیله موضوع تحقیق و سوالاتی که در این ارتباط مطرح می شود، مشخص می گردد (نیومن، 1994: 103). به طور کلی پاسخ به سوالات تحقیق تعیین می کند که نمونه به کدام جمعیت تعلق دارد تا اطلاعات مربوط به آن جمع آوری شود. واحد تحلیل پژوهش حاضر فرد می باشد. 3-2-تعاریف مفاهیم در فصل ادبیات و چارچوب نظری تحقیق، مفهوم هویت و نیز چگونگی تأثیر شبکه های اجتماعی بر هویت با توجه به رویکردهای نظری مطرح شده، مشخص و بیان شد. در این بخش به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، هر یک از متغیرهای مستقل و نیز وابسته تحقیق، تعریف مفهومی و عملیاتی خواهند شد. 3-2-1 -تعاریف مفهومی متغیرهای تحقیق شبکه اجتماعی افراد اغلب برای دستیابی به اطلاعات، منابع و موقعیت ها به روابط شخصی و نزدیکان خود متکی هستند. این روابط، شبکه اجتماعی فرد را تشکیل می دهد و آن به نوبه خود سیستم اجتماعی را به وجود می آورد. دانشمندان اجتماعی از مفهوم شبکه اجتماعی برای اشاره به سیستم پیچیده ای روابط بین افراد در سیستم اجتماعی استفاده کرده اند. شبکه اجتماعی را می توان مجموعه ای از افراد یا سازمان ها یا مجموعه دیگری اجتماعی دانست که از طریق رابط اجتماعی مانند دوستی، همکار بودن یا تبادل اطلاعات با یکدیگر مرتبط می شوند. بدین ترتیب، شبکه های اجتماعی، الگویی ارتباطی است که مردم را به هم متصل می کند و یا پیوندهایی است که افراد را با گروه هایی از مردم مرتبط می سازد (شارع پور، 1386: 170). شبکه های اجتماعی مجازی شبکه های اجتماعی مجازی، بخشی از فناوری های وب 2 می باشد (ضیایی پرور، 1388: 25-24)؛ که در این شبکه های اجتماعی کاربران اینترنتی حول محور مشترکی به صورت مجازی با هم جمع می شوند و جماعت های آنلاین را تشکیل می دهند؛ و همچنین متناسب با نوع موضوع فعالیت شان امکانات دیگری از قبیل خبرخوا ن های اینترنتی، بازی های آنلاین، قابلیت آپلود کردن ویدئوها و فایل های رایانه ای و برقراری ارتباط با سایر رسانه های شخصی را نیز در گزینه هایشان دارند (امینی و اکبری، 1391: 117). به اشتراک گذاری مطلب در شبکه های اجتماعی مجازی شبکه های اجتماعی مجازی این امکان را به کاربران می دهد که مطالب و موضوعات خود را در شبکه اجتماعی مجازی به اشتراک بگذارند، یعنی اینکه مطلب یا موضوعی در صفحه خود ایجاد کنند تا کاربران دیگر هم این مطلب آگاه شوند و همچنین موضوعات و مطالب دیگران را که دوست دارند را در صفحه خود ایجاد کنند تا دوستان و دیگر کاربران هم از این مطلب با خبر شوند. لایک و کامنت شبکه های اجتماعی مجازی کاربرد های متعددی دارد و یکی از کاربرد های شایع شبکه های اجتماعی مجازی لایک و کامنت می باشد. منظور از لایک وکامنت، تعداد نفراتی که یک مطلب یا صفحه را پسندیده اند یا زیر مطلب یا صفحه نظر نوشته اند و تعداد لایک وکامنت در شبکه های اجتماعی بیانگر نوعی محبوبیت یا مخالفت با آن موضوع می باشد. هویت جمعی هویت جمعی حوزه یا قلمروی از حیات اجتماعی است که افراد خود را با ضمیر ما متعلق و منتسب به آن می دانند و در برابر آن احساس تعهد و تکلیف می کنند. منظور از هویت جمعی، سطحی از هویت جمعی افراد از میان سطوح چهارگانه قومی، دینی، ملی و جهانی است. هویت قومی هویت قومی یکی از انواع هویت جمعی است که به مجموعه مشخصات و ویژگی های فرهنگی اطلاق می شود که یک قوم را از قوم دیگر متمایز می کند و بین یک قوم یک احساس تعلق به همدیگر ایجاد کرده و آن ها را منسجم می کند (احمدلو، 1381: 123). به قول فکوهی این سطح از هویت، احساس تعلقی قدیمی به محیط بلافصل را منعکس می کنند که گویای کهن ترین و رایج ترین تعلق ها در گذشته بوده است (فکوهی، 1381: 141). وارمز و ناندا گروه های قومی را دسته هایی از مردم می دانند که خودشان را از گروه های دیگر جامعه یا از جامعه ای بزرگ تر به عنوان یک کل متمایز می کنند. یک گروه قومی میان خودگروه های دیگر در جامعه به ترسیم مرزهای قومی می پردازند که چنین مرزبندی هایی هم سبب تقویت همبستگی درون گروه ها و هم عامل جدایی شان از گروه های دیگر می شوند. این مرزها باید مبتنی بر یک زبان، میراث نژادی، یا مذهب مشترک، مناسک، ارزش های مشترک یا یک وطن مشترک باشند (وارمز، 1998: 205)؛ بنابراین، هویت قومی، مجموعه خاصی از عوامل عینی، ذهنی، فرهنگی، اجتماعی، عقیدتی و نفسانی است که در یک گروه انسانی متجلی می شود و آن را نسبت به دیگر گروه ها متمایز می سازد (الطایی، 1382: 158). هویت دینی هویت دینی به معنای احساس تعلق و تعهد فرد نسبت به باورها، احکام و ارزش های دینی است. هویت دینی به عنوان هویت جمعی متضمن آن سطح از دین‌داری است که با مای جمعی یا همان اجتماع دینی یا امت مقارنت دارد (دوران، 1388: 84). هویت ملی هویت ملی به معنای احساس تعلق و وفاداری به عناصر و نمادهای مشترک در اجتماع ملی (جامعه کل) است (یوسفی، 1380: 74). در موضوع هویت ملی، سؤال این است که فرد خودش را عضو چه واحد سیاسی می داند و تا چه اندازه ای این هویت شناسی با واحد سیاسی مرتبط و وابسته است... در مسئله هویت ملی، افراد یک ملت باید احساس کنند که در بخشی از فرایند هویت شناسی و هویت یابی خود به وسیله سرزمین، کشور و ملت خود شناسایی می شوند و سرزمین ملی خود را سرزمین مادری بشناسند (قیصری، 1381: 14). هویت جهانی احساس تعلق و تعهد به جهان به عنوان یک کل (تامیلینسون، 1381: 252). می توان گفت شکل گیری هویت جهانی به معنی نوعی خود فهمی انسان در چارچوب جهانی است و به معنای شکل گیری احساس تعلق فرد به نظام جهانی و تعهد وی به جامعه جهانی می باشد که در نتیجه آن، فرد خود را به عنوان عضوی از جامعهٔ جهانی تعریف و تصور می نماید، به عبارت دقیق‌تر، می توان گفت هویت جهانی به معنی اعتقاد به اهمیت فرهنگ و اجتماع واحد جهانی و احساس تعلق فرد به آن است (حاجیانی، 1388: 471). 3-2-2 تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق میزان استفاده از اینترنت منظور از میزان استفاده از اینترنت مدت زمانی است که یک فرد در شبانه روز از اینترنت استفاده می کند و میزان استفاده از اینترنت به 4 طبقه 1- یک ساعت و کمتر 2- دو تا چهار ساعت 3- پنج تا شش ساعت و 4- هفت ساعت و بیشتر تقسیم شده است. میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی منظور از میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی مدت زمانی است که یک فرد در شبانه روز از شبکه های اجتماعی مجازی مثل فیس بوک و سایر شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کند و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به 4 طبقه 1- یک ساعت و کمتر 2- دو تا چهار ساعت 3- پنج تا شش ساعت و 4- هفت ساعت و بیشتر تقسیم شده است. سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی عبارت است از مدت زمانی است که فرد عضو شبکه های اجتماعی مجازی می باشد و از آن استفاده می کند. در این پژوهش سابقه استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی مجازی به 4 طبقه 1- یک سال و کمتر 2- دو تا چهار سال 3 – پنج تا شش سال و 4- هفت سال و بیشتر تقسیم شده است. تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی دوستانی متعدد و متفاوت از هم دیگر دارند. در پژوهش حاضر تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی به 5 طبقه 1- 50 نفر و کمتر 2- 51 تا 100 نفر 3- 101 تا 150 نفر 4- 151 تا 200 نفر و 5- بیش از 200 نفر تقسیم شده است. میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی در این پژوهش میزان احساس آزادی در 10 گویه کاملاً موافق تا کاملاً مخالف در نظر گرفته شده است؛ و کاملاً موافق بیانگر احساس آزادی زیاد در شبکه های اجتماعی مجازی و کاملاً مخالف بیانگر احساس آزادی خیلی کم در شبکه های اجتماعی مجازی می باشد. نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در این پژوهش نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به 6 گویه تقسیم شده است که این گویه ها عبارت‌اند از 1- دوستیابی 2- چت 3- به اشتراک گذاری 4-لایک و کامنت 5-تفریح و سرگرمی 6-کسب خبر و اطلاعات روز نوع اشتراک گذاری با توجه به موضوعات گسترده ای که کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی به اشتراک می گذارند. در پژوهش حاضر به 9 گویه با موضوعات 1- دغدغه های شخصی 2- ویدئو های شخصی 3- دغدغه های قومی 4- دغدغه های ملی 5- دغدغه های جهانی 6- جوک و سرگرمی 7- جملات بزرگان 8- اخبار مهم روز 9 مطالب مذهبی تقسیم شده است. نوع لایک و کامنت در پژوهش حاضر برای شاخص فوق 7 گویه در نظر گرفته شده است که عبارت‌اند از 1- پست های دوستان 2- موضوعات قومی 3- موضوعات ملی 4- موضوعات جهانی 5- موضوعات مذهبی 6- جوک و سرگرمی 7- جملات بزرگان. نوع گروه ها و تالارها در شبکه های اجتماعی مجازی گروه ها و تالارهای متعددی وجود دارد که کاربران می توانند عضو این گروه ها و تالارها شوند و در این پژوهش برای این شاخص 6 گویه در نظر گرفته ایم که این گویه ها عبارتند از 1-گروه های دینی 2- گروه های دانشگاهی 3- گروه های ورزشی 4- گروه های سیاسی 5- گروه های فرهنگی و 6 گروه های اقتصادی. نوع مخاطب شبکه های اجتماعی مجازی این امکان را به کاربران می دهد که مخاطب پست های که در صفحه شخصی ایجاد می کند را خودش مشخص کند و می توان آن را به چهار طبقه یا گویه تقسیم کرد 1. عام 2- دوستان 3- فقط خودم و 4- دوستان نزدیک نوع اخبار نوع اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی را می توان به سه دسته تقسیم کرد که عبارت‌اند از 1- اخبار قومی 2-اخبار ملی 3 – اخبار جهانی؛ که در پژوهش حاضر هم به سه گویه فوق تقسیم کرده ایم. هویت ملی در مجموع هویت ملی در 12 گویه کاملاموافق تا کاملاً مخالف و 3 بعد تعلق خاطر مشترک، وفاداری مشترک و میراث مشترک سنجیده شده است؛ و امتیاز بالا از این گویه ها بیانگر داشتن میزان تعلق بالا به هویت ملی و امتیاز پایین بیانگر میزان تعلق پایین به هویت ملی می باشد. هویت قومی در این پژوهش هویت قومی در 8 گویه و 2 بعد قوم مداری و سیاسی سنجیده شده است. هویت مذهبی هویت مذهبی در پژوهش حاضر در 16 گویه و 5 بعد سنجیده شده است. هویت جهانی در تحقیق حاضر هویت جهانی بر مبنای 11 گویه کاملاً موافق تا کاملاً مخالف سنجیده شده است. جدول (3-1) تعریف عملیاتی متغیرها ردیفنام متغیرنوع متغیرتعداد گویهابعادشماره سؤال1هویت ملیوابسته123 بعد (تعلق خاطر مشترک، وفاداری مشترک و میراث مشترک)از 1 تا 122هویت قومیوابسته82 بعد (سیاسی و قوم مداری)از 33 تا 403هویت مذهبیوابسته165 بعد (تجربی، اعتقادی، مناسکی، شناختی و پیامدی)از 41 تا 564هویت جهانیوابسته11-از 57 تا 675میزان استفاده از اینترنتمستقل1-686عضویت در شبکه اجتماعیمستقل1-697میزان استفاده از شبکه اجتماعیمستقل1-708سابقه استفاده از شبکه اجتماعیمستقل1-719نوع استفاده از شبکه اجتماعیمستقل8-از 72 تا 7910نوع استفاده از چتمستقل4-از 80 تا 8311نحوه انتخاب دوستانمستقل6-از 84 تا 8912تعداد دوستانمستقل1-9013ایجاد صفحات و نوع اشتراکمستقل9-از 91 تا 9914نوع لایک و کامنتمستقل7-از 100 تا 10615نوع عضویت در گروه هامستقل6-از 107 تا 11216مخاطب در شبکه های اجتماعیمستقل4-از 113 تا 11617نوع مقالاتمستقل4-از 117 تا 12018نوع اخبارمستقل3-از 121 تا 12319میزان احساس آزادیمستقل10-از 124 تا 133متغیرهای پیشینه ای: سن، جنس، وضع تأهل، مقطع تحصیلی، دانشکده، میزان درآمد، قومیت 3-3- سنجش پس از مشخص شدن ابزار جمع آوری اطلاعات و تعریف مفاهیم و متغیرها، می‌بایست تکنیک‌های مناسبی انتخاب گردد که از طریق آن بتوانیم اطلاعات مورد نیاز را برای توصیف و تبیین مساله جمع آوری کنیم. در این قسمت به تکنیک ای که در این تحقیق برای سنجش متغیرها مورد استفاده قرار داده ایم می پردازیم 3-3-1 طیف لیکرت طیف لیکرت، یکی از شایع ترین طیف های مورد استفاده در علوم اجتماعی و به خصوص در جامعه شناسی می باشد. برای بررسی موضوع مورد نظر براساس طیف لیکرت نیازمند به تعدادی گویه هستیم. گویه را جملاتی تشکیل می دهند که حدس زده می شود، با موضوع مورد مطالعه در رابطه اند و آن را می سنجند، باید سعی شود که هم گویه هایی که گرایش کم و بیش موافق را می سنجند، انتخاب شوند و هم گویه های که بیانگر گرایش کم و بیش مخالف هستند. تعداد گویه های که گرایش موافق و گرایش کم و بیش مخالف را می رسانند، باید تقریباً به یک اندازه باشند (امیرکافی، 1390: 125). در پژوهش حاضر گویه های تحقیق با استفاده از طیف لیکرت که از پنج قسمت تشکیل شده است سنجیده شده است و از پاسخگو خواسته شده که میزان موافقت و مخالفت خود را نسبت به هر گویه بیان نماید، مجموع نمرات پاسخگو بیانگر گرایش موافق یا مخالف او می باشد. در اینجا به یک نمونه از گویه ها که قالب این تکنیک بوده اند اشاره می کنیم. 4- من افتخار می کنم که ایرانی هستم. 11664955350200716514290000185702138986003622040742950042209937442800کاملاً موافقم موافقم بینابین (نه موافق نه مخالف) مخالفم کاملاً مخالفم 3-4- اعتبار و پایایی پژوهش برای تعیین اعتبار سوالات پرسشنامه از اعتبار ظاهری استفاده شد. در این زمینه پرسشنامه به صاحب نظران داده شد تا نظرات خود را در مورد سوالات مطرح نمایند و پس از دریافت نظر آن‌ها نسبت به اصلاح سوالات و گویه ها اقدام گردید. پایایی گویه ها از شیوه بررسی همسازی (پاسخ فرد به یک گویه در مقایسه با هر یک از گویه های دیگر مقیاس) یا همبستگی گویه به گویه استفاده شده است. بدین وسیله پایایی کل مقیاس با استفاده از آماره «الفا» سنجیده شد و در مجموع در دو مرحله سنجیده شده است. مرحله اول: نتایج حاصله آزمون پایایی سوالات و گویه ها در آزمون مقدماتی که با 30 نفر پاسخگو مصاحبه شد، باعث حذف، تغییر و تصحیح در متن گویه ها در پرسشنامه گردید. مرحله دوم: این مرحله مربوط به تحقیق اصلی می باشد که ضمن اینکه با 400 نفر مصاحبه شد و مجدداً آزمون پایایی انجام گردید نتایج این آزمون در جدول (3-2) درج شده است. جدول (3-2) نتایج روایی شاخص های متغیرها (N= 400) ردیفشاخصتعداد گویهضریب روایی (الفا)1هویت ملی (شاخص کل)12884/02تعلق خاطر مشترک6877/03وفاداری مشترک4842/04میراث مشترک2635/05هویت قومی (شاخص کل)8585/06سیاسی4689/07قوم مداری4426/08هویت مذهبی (شاخص کل)16911/09تجربی3801/010اعتقادی4914/011مناسکی4800/012شناختی1-13پیامدی4701/014هویت جهانی (شاخص کل)11693/015احساس آزادی در شبکه های مجازی10502/0 3-5- جامعه آماری و حجم نمونه کلیه دانشجویان ای که در دانشگاه سیستان و بلوچستان در مقطع کارشناسی و بالاتر در نیم سال اول سال تحصیلی 1392-1393 در شهرستان زاهدان مشغول به تحصیل می باشند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند؛ که تعداد کل این دانشجویان 10948 می باشد. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 400 نفرانتخاب شد. 3-6 مراحل انتخاب نمونه نمونه گیری در تحقیق حاضر براساس نمونه گیری طبقه بندی انجام گرفت. در نمونه گیری طبقه ای جامعه به گروه ها و یا طبقات مجزا تقسیم می شود و با استفاده از روش تصادفی از هر طبقه نمونه ها انتخاب می شوند. در جامعه آماری تحقیق حاضر براساس دانشکده، مقطع تحصیلی و جنسیت تقسیم شده است و تعداد نمونه از هر طبقه متناسب با حجم طبقه انتخاب شده اند. مثلاً دانشکده ادبیات که 1760 نفر دانشجو دارد و با توجه به اینکه تعداد کل دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان 10948 نفر می باشد، تعداد 65 نفر به عنوان نمونه از این طبقه انتخاب شده اند همچنین با توجه به اینکه تعداد دانشجویان دانشکده ادبیات که در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری مشغول به تحصیل می باشند متفاوت می باشد تعداد 42 نفر کارشناسی، 20 نفر ارشد و 3 نفر دکتری از دانشکده ادبیات انتخاب، همچنین با توجه به متفاوت بودن تعداد دختر و پسر، 24 نفر پسر و 41 نفر دختر به طور کلی و همچنین تعداد دختر و پسر در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری هم با توجه به متفاوت بودن با استفاده از همین شیوه انتخاب شده اند؛ یعنی در مقطع کارشناسی، 14 نفر پسر و 28 دختر، در مقطع ارشد 9 نفر پسر و 11 نفر دختر و در مقطع دکتری 2 پسر و 1 نفر دختر از این دانشکده انتخاب شده اند. برای همه دانشکده ها با استفاده از همین شیوه تعداد نمونه انتخاب شده اند (جدول 3-3). جدول (3-3) تعداد نمونه براساس دانشکده دانشکدهتعداد کلحجم نمونهادبیات و الهیات251592علوم تربیتی و جغرافیا141552علوم پایه و ریاضی251692مدیریت و اقتصاد127747مهندسی2766101هنر45916تعداد کل10948400 3-7- ابزار های تحلیل داده ها برای تحلیل داده ها در سطح توصیفی از جدول های یک بعدی وآماره های متمایل به مرکز یعنی میانگین و انحراف معیار استفاده شده است؛ و در سطح استنباطی از چندین آماره استفاده شده است که عبارتنند آزمون T، آزمون R پیرسون، آزمون کندال (تای سی و تای بی)، آزمون گاما و آزمون F. برای متغییرهای که در سطح اسمی بوده اند از دو آزمون T برای اسمی دو شقه و آزمون F متغیرهای اسمی که چند شقی بوده اند. پس برای متغیرهای جنس، وضع تاهل و عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی از آزمون T استفاده شده است و برای متغیرهای نوع دانشکده و قومیت از آزمون F استفاده کرده ایم. در سطح ترتیبی برای اطمینان بیشتر از سه آزمون کندال تای سی، کندال تای بی و گاما استفاده کرده ایم و برای متغیرهای میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی، تعداد دوستان و میزان استفاده از اینترنت از این آزمون ها استفاده کرده ایم. در سطح فاصله ای هم از آزمون R پیرسون استفاده شده است و متغیرهای مثل سن، میزان درآمد، نوع استفاده، میزان تحصیلات با توجه به این آزمون یعنی R پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به صورت کلی داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. فصل 4: یافته های تحقیق یافته های توصیفی 4-1-سن پاسخگویان جدول شماره (4-1) توزیع پاسخگویان را به تفکیک گروه های سنی نشان می دهد. همان گونه که در این جدول ملاحظه می کنید، بیشترین تعداد پاسخگویان در گروه سنی 23- 21 سال قرار دارند و 35 درصد پاسخگویان را در بر می گیرد. در مقابل کمترین تعداد پاسخگویان مربوط به گروه سنی 30 سال و بیشتر می باشد و 2 درصد از پاسخگویان را شامل می شود. همچنین، میانگین سنی پاسخگویان 22 سال است. جدول شماره (4-1) توزیع پاسخگویان به تفکیک گروه های سنی طبقاتفراوانیدرصد18-201120/2821-2314375/3524-26800/2027-29240/630 و بیشتر80/2پاسخ نداده3325/8جمع400100 4-2-جنس پاسخگویان از مجموع 400 پاسخگو، تعداد 187 نفر (75/46%) مرد و 213 نفر (25/53%) زن می باشد که این تفاوت در نمونه ناشی از بیشتر بودن تعداد دانشجوی دختر در دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشد. جدول شماره (4-2) توزیع پاسخگویان به تفکیک جنس طبقاتفراوانیدرصدمرد18775/46زن21325/53جمع400100 4-3-وضعیت تأهل پاسخگویان جدول شماره (4-3) توزیع پاسخگویان را به تفکیک وضعیت تأهل نشان می دهد و همانگونه که در این جدول ملاحظه می کنید، تعداد 335 نفر (75/83%) مجرد و تعداد 64 نفر (16%) متأهل می باشد. جدول شماره (4-3) توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل طبقاتفراوانیدرصدمجرد33575/83متأهل640/16جواب نداده125/0جمع400100 4-4-تحصیلات پاسخگویان از مجموع 400 پاسخگو، تعداد 286 نفر (5/71%) در مقطع لیسانس، تعداد 98 نفر (5/24%) فوق لیسانس و تعداد 26 نفر (4%) دکتری می باشند (جدول 4-4). جدول شماره (4-4) توزیع پاسخگویان برحسب تحصیلات طبقاتفراوانیدرصدلیسانس2865/71فوق لیسانس985/24دکتری260/4جمع400100 4-5-دانشکده جدول شماره (4-5) توزیع پاسخگویان را به تفکیک دانشکده نشان می دهد. دانشکده مهندسی با تعداد 104 نفر (26%) بیشترین و دانشکده هنر با تعداد 14 نفر (5/3%) کمترین دانشجو را داشته است. جدول شماره (4-5) توزیع پاسخگویان به تفکیک دانشکده طبقاتفراوانیدرصدادبیات و الهیات9325/23علوم تربیتی و جغرافیا5175/12اقتصاد و مدیریت480/12مهندسی و شهید نیکبخت1040/26علوم پایه905/22هنر145/3جمع400100 4-6-میزان درآمد پاسخگویان جدول شماره (4-6) وضعیت درآمد پاسخگویان را نشان می دهد. نتایج حاکی از این است که در مجموع بیشترین فراوانی در خصوص درآمد خانواده پاسخگویان بین گروه درآمدی 501 هزار تا 1 میلیون تومان (75/27/%) قرار دارند و کمترین فراوانی (25/2%) مربوط به درآمد خانواده پاسخگویان در گروه درآمدی 2 میلیون و بیشتر می باشد و 51 درصد هم پاسخ نداده اند. جدول شماره (4-6) توزیع پاسخگویان برحسب میزان درآمد خانوار طبقاتفراوانیدرصد100 تا 500 هزار تومان4775/11501 هزار تا 100011175/271001 تا 15001325/31501 تا 20001325/32001 و بیشتر925/2پاسخ نداده20775/51جمع400100 4-7-تعلق داشتن به طبقه از مجموع 400 نفر، تعداد 308 نفر (77%) خود را متعلق به گروه متوسط، تعداد 69 نفر (25/17%) درصد ضعیف و تعداد 21 نفر (25/5%) نفر ثروتمند می دانند. جدول شماره (4-7). توزیع پاسخگویان به تفکیک تعلق داشتن به طبقه طبقاتفراوانیدرصددرآمد بالا2125/5متوسط3080/77کم درآمد6925/17جواب نداده25/0جمع400100 4-8-قومیت پاسخگویان جدول شماره (4-8) قومیت پاسخگویان را نشان می دهد. نتایج حاکی از این است که در مجموع قوم فارس با تعداد 217 نفر (25/54%) بیشترین و بعد قوم بلوچ با تعداد 83 نفر (75/20%) بیشترین تعداد پاسخگو را داشته اند و قوم عرب با 2 نفر (5/0%) کمترین شرکت کننده را داشته اند. جدول شماره (4-8) توزیع پاسخگویان برحسب قومیت طبقاتفراوانیدرصدبلوچ8375/20عرب25/0کرد1575/3ترک2375/5لر3175/7فارس21725/54سایر2775/6جواب نداده25/0جمع400100 4-9-میزان استفاده از اینترنت جدول شماره (4-9) توزیع پاسخگویان را به تفکیک میزان استفاده از اینترنت در یک شبانه روز را نشان می دهد و همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید، تعداد 243 نفر (75/60%) 1 ساعت و کمتر، تعداد 90 نفر (5/22%) 2 تا 4 ساعت، تعداد 35 نفر (75/8%) 5 تا 6 ساعت و تعداد 20 نفر (5%) 7 ساعت و بیشتر در یک شبانه روز از اینترنت استفاده می کنند و همچنین 12 نفر (3%) به این سؤال پاسخ نداده اند. جدول شماره (4-9) توزیع پاسخگویان به تفکیک میزان استفاده از اینترنت طبقاتفراوانیدرصد1 ساعت و کمتر24375/602 تا 4 ساعت905/225 تا 6 ساعت3575/87 ساعت و بیشتر200/5جواب نداده120/3جمع400100 4-10-عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی از مجموع 400 نفر، تعداد 205 نفر (25/51%) عضو شبکه های اجتماعی مجازی می باشند و تعداد 195 نفر (75/48%) در شبکه های اجتماعی مجازی عضویت ندارند. جدول شماره (4-10) توزیع پاسخگویان برحسب عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی طبقاتفراوانیدرصدبلی20551.25خیر19548.75جمع400100 4-11-میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی جدول شماره (4-11) توزیع پاسخگویان به تفکیک میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در یک شبانه روز را نشان می دهد و همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید، تعداد 124 نفر (31%) 1 ساعت و کمتر، تعداد 48 نفر (12%) 2 تا 4 ساعت، تعداد 20 نفر (5%) 5 تا 6 ساعت و تعداد 11 نفر (75/2%) 7 ساعت و بیشتر در یک شبانه روز از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند و 197 نفر (75/48/%) در شبکه های اجتماعی مجازی عضویت ندارند و همچنین تعداد 2 نفر هم به سؤال فوق پاسخ نداده اند... جدول شماره (4-11) توزیع پاسخگویان برحسب میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی طبقاتفراوانیدرصد1 ساعت و کمتر12431.002 تا 4 ساعت4812.005 تا 6 ساعت205.007 ساعت و بیشتر112.75عدم عضویت19548.75جواب نداده20.5جمع400100 4-12-سابقه عضویت از شبکه های اجتماعی مجازی جدول شماره (4-12) سابقه عضویت پاسخگویان را در شبکه های اجتماعی مجازی نشان می دهد. نتایج حاکی از آن است که اکثر پاسخگویان (25/28%) 1 سال و کمتر است که در شبکه های اجتماعی مجازی عضویت دارند و همچنین فقط 1 درصد پاسخگویان بیش از 7 سال هست که در این شبکه های اجتماعی مجازی عضویت دارند. جدول شماره (4-12) توزیع پاسخگویان برحسب سابقه عضویت در شبکه های اجتماعی طبقاتفراوانیدرصد1 سال و کمتر13325/282 تا 4 سال625/155 تا 6 سال2125/57 سال و بیشتر70/1عدم عضویت19575/48جواب نداده25/0جمع400100 4-13-تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی جدول شماره (4-13) توزیع پاسخگویان برحسب تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید، تعداد 83 نفر (75/20%) از پاسخگویان 50 دوست و کمتر در شبکه های اجتماعی مجازی دارند، همچنین 14 درصد بین 51 تا 100 دوست، 6 درصد بین 101 تا 150 دوست، 4 درصد بین 151 تا 200 دوست و فقط 4 درصد بیش از 200 دوست در شبکه های اجتماعی مجازی دارند. جدول شماره (4-13). توزیع پاسخگویان برحسب تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی طبقاتفراوانیدرصد50 نفر و کمتر8375/2051 تا 100585/14101 تا 150240/6151 تا 2001975/4بیش از 200 نفر185/4عدم عضویت19575/48جواب نداده375/0جمع400100 4-14-میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی از مجموع 400 نفر، تعداد 40 نفر (10%) در شبکه های اجتماعی مجازی احساس آزادی کمی دارند، همچنین تعداد 132 نفر (33%) احساس آزادی متوسط و فقط 27 نفر (75/6%) احساس آزادی زیادی در شبکه های اجتماعی مجازی دارند. تعداد 195 نفر در شبکه های اجتماعی مجازی عضویت نداشته اند و 6 نفر هم پاسخ نداده اند. جدول شماره (4-14). توزیع پاسخگویان برحسب میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی طبقاتفراوانیدرصدکم400/10متوسط1320/33زیاد2775/6عدم عضویت19575/48جواب نداده65/1جمع400100 4-15-نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی جدول شماره (4-15) توزیع پاسخگویان را برحسب نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی را نشان می دهد. بیشترین استفاده ای که پاسخگویان از شبکه های اجتماعی مجازی دارند به ترتیب به کسب خبر و اطلاعات روز، تفریح و سرگرمی، اشتراک گذاری مطالب و لایک و کامنت می باشد و همچنین کمترین نوع استفاده به ترتیب دوستیابی و چت می باشد. جدول شماره (4-15). توزیع پاسخگویان برحسب نوع استفاده از شبکه های اجتماعی ردیفگویه هاکممتوسطزیادجمعمیانگینانحراف معیار1دوستیابی41%5/41%5/17%100%04/256/12چت37%39%24%100%28/255/13به اشتراک گذاشتن مطلب17%42%41%100%07/346/14لایک و کامنت18%5/40%5/41%100%03/345/15تفریح و سرگرمی11%50%39%100%17/327/16کسب خبر و اطلاعات روز12%35%53%100%35/340/1 4-16-نوع صفحات ایجاد شده و نوع اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی شبکه های اجتماعی مجازی کاربردها و کارکردهای مختلفی دارند یکی از کارکردهای خیلی مهم شبکه های اجتماعی مجازی ایجاد صفحه و به اشتراک گذاری مطلب می باشد، یعنی اینکه کاربر یک مطلب در صفحه خود ایجاد می کند یا اینکه صفحات ایجاد شده توسط دیگران را به اشتراک دوستان خود می گذارد، جدول (4-16) نوع صفحات ایجاد شده توسط خود کاربر و نوع مطالب به اشتراک گذاشته شده کاربر از صفحات دیگران را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید به ترتیب کاربران بیشتر موضوعات مربوط به جملات بزرگان، اخبار مهم روز، جوک و سرگرمی را در صفحه خود ایجاد یا از صفحات دیگران به اشتراک می گذارند و کاربران کمتر در صفحه شخصی شان ویدئو های شخصی و دغدغه های شخصی را ایجاد یا به اشتراک می گذارند. جدول شماره (4-16) توزیع پاسخگویان برحسب اشتراک و نوع صفحات ایجاد شده در شبکه های اجتماعی ردیفگویه هاکممتوسطزیادجمعمیانگینانحراف معیار1دغدغه های شخصی49%33%18%100%85/160/12ویدئو های شخصی64%32%4%100%17/121/13دغدغه های قومی45%43%12%100%84/144/14دغدغه های ملی34%45%21%100%24/251/15دغدغه های جهانی34%50%16%100%10/247/16جوک و سرگرمی16%44%40%100%85/240/17جملات بزرگان14%49%37%100%97/236/18اخبار مهم روز19%41%40%100%93/247/19مطالب مذهبی36%37%27%100%34/259/1 4-17-نوع لایک و کامنت مبحث مهم دیگر در شبکه های اجتماعی مجازی لایک و کامنت می باشد. لایک یعنی پسندیدن پست ها و مطالب دوستان و همچنین صفحات دیگران که کاربر با این کار به دوستان خودش نشان می دهد که چه پست ها و مطالبی را دوست دارد و صفحات چه افراد و گروه های را می پسندد؛ اما کامنت یعنی نظر دادن بر پست ها و مطالب دیگران و صفحات افراد و گروه ها. جدول شماره (4-17) توزیع پاسخگویان را به تفکیک همین مبحث نشان می دهد و همانگونه که ملاحظه می فرمایید پاسخگویان بیشتر بر پست ها و مطالب دوستان و موضوعات مربوط به جوک و سرگرمی مایل بودند این‌ها را بپسندند و یا در درباره شان نظری بنویسند و همچنین کمتر میل دارند پست ها و مطالب و همچنین صفحات با موضوعات قومی و موضوعات مذهبی را بپسندند یا نظر بنویسند. جدول شماره (4-17). توزیع پاسخگویان برحسب نوع لایک و کامنت در شبکه های اجتماعی ردیفگویه هاکممتوسطزیادجمعمیانگینانحراف معیار1پست های دوستان22%38%40%100%88/249/12موضوعات قومی41%42%17%100%97/144/13موضوعات ملی28%48%24%100%48/250/14موضوعات جهانی25%44%31%100%61/246/15موضوعات مذهبی38%41%21%100%34/252/16جوک و سرگرمی16%44%40%100%01/353/17جملات بزرگان20%42%38%100%87/251/1 4-18-نوع گروه ها و تالارها شبکه های اجتماعی مجازی امکان عضو شدن در گروه ها و تالارهایی با موضوعات مختلف را به کاربران می دهد که جدول (4-18) توزیع پاسخگویان را به تفکیک نوع عضویت در گروه ها و تالارهای مختلف را نشان می دهد، پاسخگویان بیشتر در گروه های دانشگاهی و گروه های فرهنگی عضویت داشته اند و کمتر در گروه های دینی و گروه های سیاسی عضویت داشته اند. جدول شماره (4-18). توزیع پاسخگویان برحسب نوع عضویت در گروه ها و تالارها در شبکه های اجتماعی ردیفگویه هاکممتوسطزیادجمعمیانگینانحراف معیار1گروه های دینی59%33%8%100%44/142/12گروه های دانشگاهی36%45%19%100%19/253/13گروه های ورزشی42%37%21%100%98/161/14گروه های سیاسی50%33%17%100%73/159/15گروه های فرهنگی39%39%22%100%12/262/16گروه های اقتصادی43%38%19%100%90/160/1 4-19-نوع مخاطب شبکه های اجتماعی مجازی این امکان را به کاربر می دهد هر صفحه ای را که ایجاد می کند مخاطب آن را هم خودش تعیین کند. مخاطب پاسخگویان این پژوهش اکثراً دوستان شان بوده اند و کاربران کمتر صفحه ای فقط برای خودشان ایجاد کرده است. جدول شماره (4-19). توزیع پاسخگویان برحسب نوع مخاطبان در شبکه های اجتماعی ردیفگویه هاکممتوسطزیادجمعمیانگینانحراف معیار1عام34%39%27%100%47/264/12دوستان5/18%36%5/45%100%09/356/13فقط برای خودم39%35%26%100%23/269/14دوستان نزدیک22%29%49%100%03/370/1 4-20-نوع اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی هم می توانند اخبار متفاوت از اخبار ملی گرفته تا اخبار بین المللی را دنبال کنند. جدول شماره (4-20) نوع اخباری که پاسخگویان این پژوهش در شبکه های اجتماعی مجازی بیشتر دنبال می کنند را نشان می دهد و پاسخگویان بیشتر اخبار جهانی را در شبکه های اجتماعی پیگیری می کنند و همچنین کمتر اخبار قومی را در شبکه های اجتماعی مجازی پیگیری می کنند. جدول شماره (4-20) نوع اخبار پاسخگویان در شبکه های اجتماعی مجازی ردیفگویه هاکممتوسطزیادجمعمیانگینانحراف معیار1اخبار قومی49%36%15%100%88/148/12اخبار ملی23%37%40%100%94/250/13اخبار جهاتی14%38%48%100%26/339/1 بررسی و توصیف متغیرهای وابسته 4-21-میزان تعلق به هویت ملی به طور کلی هویت ملی بر مبنای 12 گویه سنجیده شد. در بین گویه های هویت ملی، گویه «فردوسی، حافظ و مولوی، باعث افتخار ما ایرانیان هستند» با 89 درصد موافقت و فقط 3 درصد مخالفت بالاترین میزان موافقت و گویه «دولت جمهوری اسلامی ایران چندان افتخاری برای ما نیست». با 55 درصد موافقت و 24 درصد مخالفت بالاترین میزان مخالفت را داشته اند (جدول 4-21-1). جدول شماره (4-22-1). توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت ملی به تفکیک گویه ردیفموضوعاتگزینه های جوابمیانگینانحراف معیارکاملاً موافقمموافقمبینابینمخالفمکاملاً مخالفم1پرچم سه رنگ ایران مایه سرافرازی ماست.553/283/85/28/524/409/12با شنیدن سرود ملی ایران به ایرانی بودن خود افتخار می کنم.3/503/285/108/43/611/416/13اسلام مایه سربلندی ایرانیان است.3/55218/128/43/614/418/14من افتخار می کنم که ایرانی هستم.5427104322/408/15من به سرزمین ایران عشق می ورزم.5427104325/403/16من عیدهای مذهبی را دوست دارم.5/484/288/1163/508/414/17اگر برایم ممکن بود حاضر نبودم یک لحظه در ایران بمانم.6/323/243/205/73/1551/311/18خیلی وقت ها به خود می گویم ای کاش در ایران به دنیا نیامده بودم.8/385/24173/8.5/1170/340/19گاهی احساس می کنم از مردم ایران متنفرم.8/371/293/178/9682/320/110دولت جمهوری اسلامی ایران چندان افتخاری برای ما نیست.2/301/254/206/108/1347/337/111من به زبان فارسی عشق می ورزم.9/431/315/15¾3/504/411/112فردوسی، حافظ، مولوی، باعث افتخار ما ایرانیان است.3/665/238/58/18/248/489/0 جدول (4-21-2) میزان تعلق پاسخگویان به هویت ملی را نشان می دهد. نتایج حاکی از این هست که 5/68% پاسخگویان دارای هویت ملی زیاد،5/24% پاسخگویان هویت ملی متوسط و 5% پاسخگویان هویت ملی پایینی دارند. در مجموع هویت ملی در سه بعد سنجیده شد و پاسخگویان در هر سه بعد هویت ملی دارای تعلق بالایی بوده اند. جدول شماره (4-21-2). توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت ملی میزان گرایشمتغیرزیادمتوسطکمجواب ندادهجمعهویت ملی5/68%5/24%0/5%0/2%100%هویت ملی بعد تعلق خاطر مشترک5/77%5/15%26/6%75/0%100%هویت ملی بعد وفاداری مشترک75/61%0/33%0/6%25/0%100%هویت ملی بعد میراث مشترک25/47%0/36%75/15%0/1%100% 4-22- میزان تعلق به هویت قومی هویت قومی در مجموع در 8 گویه سنجیده شد. در بین گویه های هویت قومی، گویه «امروز در جامعه ما اعضاء بعضی گروه های قومی مورد تبعیض قرار می گیرند.» با 70 درصد موافق و 8 درصد مخالف بالاترین میزان موافقت و گویه «سعی می کنم از اعضای دیگر گروه های قومی فاصله بگیرم» با 58 درصد مخالف و 13 در صد موافقت بیشترین میزان مخالفت را داشتند (جدول 4-22-1) جدول شماره (4-22-1). توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت قومی به تفکیک گویه انحراف معیارمیانگینگزینه های جوابگویه هاردیفکاملاً مخالفممخالفمبینابینموافقمکاملاً موافقم09/100/45/44/87/193/292/42امروز در جامعه ما اعضاء بعضی گروه های قومی مورد تبعیض قرار می گیرند.129/118/36/121/172/316/174/21فکر می کنم منطقه محل تولد من عمداً عقب نگه داشته شده است.231/188/22/173/257/244/174/15فکر می کنم مردم هم قوم من در آن سوی مرزخوشبخت تر هستند323/154/31/76/132/267/235/29بیشتر مشکلات منطقه ما به سیاست های دولت بر می گردد.418/104/48/46/64/197/175/51بیشتر اوقات در منزل با زبان مادری ام صحبت می کنم.513/131/22/287/300/271/70/6سعی می کنم از اعضای دیگر گروه های قومی فاصله بگیرم.630/114/38/121/197/289/184/20آدمی که با فرهنگ محلی خود آشنا نباشد، آدم بی اصل و نسبی است.727/136/26/347/205/268/93/8هر کس باید با هم قوم خودش ازدواج کند.8 جدول شماره (4-22-2) توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت قومی را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می شود بیشتر پاسخگویان میزان هویت قومی شان در حد متوسط (61%) می باشد و در مقابل فقط 21 درصد پاسخگویان هویت قومی زیادی دارند. در این پژوهش دو بعد هویت قومی سنجیده شده است، بعد سیاسی و بعد قوم‌مداری. میزان تعلق پاسخگویان به بعد سیاسی هویت قومی هم در حد متوسط می باشد و همچنین 45 درصد پاسخگویان میزان تعلق شان به بعد سیاسی هویت قومی زیاد بود و فقط 7 درصد پاسخگویان میزان تعلق شان پایین است. میزان تعلق پاسخگویان به بعد قوم مداری هویت قومی متوسط (75/45%) است. جدول شماره (4-22-2). توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت قومی میزان گرایشمتغیرزیادمتوسطکمجواب ندادهجمعهویت قومی0/21%5/61%0/16%5/1%100%هویت قومی بعد سیاسی25/45%75/45%75/7%25/1%100%هویت قومی بعد قوم مداری0/28%25/58%5/12%25/1%100% 4-23-میزان تعلق به هویت مذهبی هویت مذهبی در مجموع بر مبنای 16 گویه سنجیده شد. در میان گویه های هویت مذهبی گویه «معتقد به وجود خدا هستم.» با 93 درصد موافقت و 2 درصد مخالف بالاترین میزان موافقت و گویه رهبران سیاسی باید کاردان باشند و مذهبی بودن یا نبودنشان چندان مهم نیست. با 50 درصد موافقت و 21 درصد مخالفت کمترین میزان موافقت را داشتند (جدول 4-23-1). جدول شماره (4-23-1). توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت مذهبی به تفکیک گویه ردیفموضوعاتگزینه های جوابمیانگینانحراف معیارکاملاً موافقمموافقمنظری ندارممخالفمکاملاً مخالفم1هنگام شرکت در مراسم مذهبی احساس خوبی دارم.6/478/315/115/35/512/410/12هنگام شنیدن قرآن و اذان احساس آرامش می کنم.7/673/215/915/246/489/03بارها وجود خدا را در زندگی ام احساس کرده ام.2/768/148/523/162/478/04معتقد به وجود خدا هستم.9/838/10313/175/467/05به عقیده من آخرت وجود دارد.6/783/1261264/480/06اعتقاد به خدا را در سعادت دنیوی خود مؤثر می دانم.9/748/155/58/1259/483/07من به اصول دین معتقدم.9/692/161/73/45/246/497/08من فقط با هم مذهب خودم ازدواج می کنم.1/474/141/188/66/1374/344/19من معمولاً در جشن ها و مراسم مذهبی شرکت می کنم.1/355/2725/231/68/776/321/110من کتب دینی و مذهبی را مطالعه می کنم.6/282/336/2685/569/313/111من واجبات و فرائض دینی را انجام می دهم.5/35344/188/53/494/308/112در مورد احکام مذهبی ام اطلاع کافی دارم.9/209/347/312/83/459/304/113با بدحجابی باید با قاطعیت مبارزه کرد.7/336/161/213/12.3/1638/346/114در باره خرید و فروش مشروبات الکلی باید سخت گیری کرد.7/497/194/141/71/993/332/115رهبران سیاسی باید کاردان باشند و مذهبی بودن یا نبودنشان چندان مهم نیست.8/156/163/171/182/3265/246/116باید جلوی کتاب ها و فیلم های که با اعتقادات و باورهای مذهبی در تضاد است گرفته شود.5/403/186/198/78/1363/342/1 جدول (4-23-2) توزیع پاسخگویان را برحسب میزان تعلق به هویت مذهبی با تفکیک ابعادش را نشان می دهد. همانگونه که ملاحظه می فرمایید 69% پاسخگویان دارای هویت مذهبی بالا، 25% درصد متوسط و 3 درصد پاسخگویان هم هویت مذهبی پایینی دارند. در میان ابعاد هویت مذهبی بعد اعتقادی با 86% از پاسخگویان که هویت مذهبی بالایی دارند بالاترین میزان و بعد پیامدی با 39% از پاسخگویان که هویت مذهبی بالایی دارند پایین ترین میزان را دارند. جدول شماره (4-23-2). توزیع پاسخگویان برحسب میزان تعلق به هویت مذهبی میزان گرایشمتغیرزیادمتوسطکمجواب ندادهجمعهویت مذهبی5/69%0/25%0/3%5/2%100%هویت مذهبی بعد تجربی0/83%75/13%0/3%25/0%100%هویت مذهبی بعد اعتقادی25/86%0/10%5/2%25/1%100%هویت مذهبی بعد مناسکی5/52%75/36%25/9%5/1%100%هویت مذهبی بعد شناختی5/55%5/31%5/12%5/0%100%هویت مذهبی بعد پیامدی75/39%0/43%25/16%0/1%100% 4-24-میزان تعلق به هویت جهانی در بین گویه های هویت جهانی گویه «همه انسان ها صرف نظر از زبان، مذهب و نژاد قابل احترامند.» با 88 درصد موافق و 2 درصد مخالف بیشترین میزان موافقت و گویه «من فیلم و موسیقی خارجی را بیشتر از ایرانی دنبال می کنم.» با 31 درصد مخالف و 28 درصد موافق کمترین میزان موافقت را داشته اند (4-24-1). جدول شماره (4-24-1). توزیع پاسخگویان برحسب تعلق به هویت جهانی ردیفموضوعاتگزینه های جوابمیانگینانحراف معیارکاملاً موافقمموافقمنظری ندارممخالفمکاملاً مخالفم1همه جای دنیا سرای من است.7/344/246/206/118/864/329/12همه انسان ها صرف نظر از زبان، مذهب و نژاد قابل احترامند.2/687/218/713/154/478/03برای من ارزش های جهان مهم تر از ارزش ملی- قومی است.3/295/163/313/166/645/324/14من دوست دارم با فرهنگ های مختلف ارتباط برقرارکنم.7/442/386/128/28/121/489/05از اینکه عضوی از مردم جهان هستم افتخار می کنم.5/471/298/176/3216/497/06منشور حقوق بشر برای من قابل احترام است.7/484/328/143/28/124/491/07علاقمند به پیگیری مسائل و اخبار جهانی از اینترنت هستم.2/389/304/245/4298/399/08پذیرش فرهنگ کشورهای دیگر برای من آسان هست.6/157/221/411/145/626/308/19من فیلم و موسیقی خارجی را بیشتر از ایرانی دنبال می کنم.8/116/178/386/181/1396/216/110مسائل و مشکلات ملت های دیگر نظیر (زلزله، سیل و.) برای من چندان اهمیت ندارد.8/39351/183/48/204/400/111احساس می کنم از خارجی ها متنفرم.3/346/335/253/42/393/398/0 جدول شماره (4-24-2) میزان تعلق به هویت جهانی را نشان می دهد. نتایج حاکی از آن است که 62 درصد پاسخگویان دارای هویت جهانی بالا، 35 درصد متوسط و فقط کمتر از 1% پاسخگویان دارای هویت جهانی پایینی بودند. این نتایج بیانگر این است که اکثر پاسخگویان دارای هویت جهانی بالایی هستند. جدول شماره (4-24-2). توزیع پاسخگویان برحسب تعلق به هویت جهانی میزان گرایشمتغیرزیادمتوسطکمجواب ندادهجمعهویت جهانی0/62%0/35%25/0%75/2%100% 4-25-رابطه بین ابعاد هویت جمعی (هویت ملی، قومی، مذهبی و جهانی) جدول شماره (4-25) رابطه بین ابعاد چهارگانه هویت جمعی را به تفکیک نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید هویت ملی با هویت مذهبی رابطه مثبت معنادار و با هویت قومی و جهانی رابطه منفی و معناداری دارد، همچنین هویت مذهبی با هویت ملی رابطه مثبت و معنادار، با هویت جهانی رابطه منفی و معنادار و با هویت قومی رابطه ندارد. هویت جهانی فقط با هویت قومی رابطه مثبت و معناداری دارد و با هویت های ملی و مذهبی رابطه منفی و معناداری دارد و اما هویت قومی هم با هویت جهانی رابطه مثبت و معناداری دارد و با هویت ملی رابطه منفی و معناداری دارد و با هویت مذهبی هم رابطه معناداری ندارد. جدول (4-25) رابطه بین ابعاد هویت جمعی (هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی) هویت ملیهویت مذهبیهویت جهانیهویت قومیابعاد هویت جمعی13920/600**/0000382-0/083/0530381-0/182**/0000386هویت ملی0/600**/00003821390-0/138**/00403810/039/2250385هویت مذهبی-0/083/0530381-0/138**0/00438113890/151**/0010385هویت جهانی-0/182**/00003860/039/22503850/151**/00103851394هویت قومی 4-26-رابطه بین ابعاد هویت ملی جدول شماره (4-26) رابطه بین ابعاد هویت ملی را نشان می دهد. نتایج حاکی از این هست که بین هر سه ابعاد هویت ملی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد یعنی اینکه با افزایش میزان تعلق به یک بعد هویت ملی، ابعاد دیگر هویت ملی نیز افزایش می یابند. جدول (4-26) رابطه بین ابعاد هویت ملی تعلق خاطر مشترکوفاداری مشترکمیراث مشترکابعاد هویت ملی13970/557**/00003930/435**/0000396تعلق خاطر مشترک0/557**/000039313960/267**0/000395وفاداری مشترک0/435**/00003960/267**/00003951399میراث مشترک 4-27-رابطه بین ابعاد هویت مذهبی جدول شماره (4-27) رابطه بین ابعاد هویت مذهبی را نشان می دهد. همانگونه که ملاحظه می فرمایید بین هر پنج بعد هویت مذهبی نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد یعنی با افزایش میزان تعلق به یک بعد از هویت مذهبی ابعاد دیگر هویت مذهبی نیز افزایش می بابند و بالعکس. جدول (4-27) رابطه بین ابعاد هویت مذهبی بعد تجربی یا احساسیبعد اعتقادیبعد مناسکیبعد شناختیبعد پیامدیابعاد هویت مذهبی13990/730**/00003950/678**/00003940/348**/00003980/600**/0000396بعد تجربی یا احساسی0/730**/000039513950/637**/00003920/308**/00003950/500**/0000393بعد اعتقادی0/678**/00003940/637**/000039213940/504**/00003940/635**/0000392بعد مناسکی0/348**/00003980/308**/00003950/504**/000039413980/373**/0000396بعد شناختی0/600**/00003960/500**/00003930/635**/00003920/373**/00003961396بعد پیامدی 4-28-رابطه بین ابعاد هویت قومی جدول شماره (4-28) رابطه بین ابعاد هویت قومی را نشان می دهد و همانگونه که ملاحظه می فرمایید بین ابعاد هویت قومی نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد یعنی در صورت افزایش یا کاهش میزان تعلق به بعد سیاسی هویت قومی، بعد قوم مداری هویت قومی نیز افزایش یا کاهش می یابد. جدول (4-28) رابطه بین ابعاد هویت قومی بعد سیاسیبعد قوم مداریرابطه بین ابعاد هویت قومی13950/158**/0010394بعد سیاسی0/158**/00103941395بعد قوم مداری آزمون فرضیات فرضیه 1: بین جنست و هویت جمعی رابطه وجود دارد. میانگین میزان تعلق به هویت جمعی پاسخگویان زن و مرد به تفکیک هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی در جدول (4-29) منعکس گردیده است. مقایسه میانگین ها نشان می دهد که بین جنسیت و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی میزان تعلق به هویت ملی در بین مردان و زنان متفاوت می باشد و اینکه مقایسه میانگین ها دو جنس نشان می دهد که زنان میزان تعلق بیشتری به هویت ملی دارند. در مورد رابطه بین جنسیت و هویت مذهبی هم مقایسه میانگین ها نشان می دهد که بین جنسیت و هویت مذهبی رابطه وجود دارد و همچنین مقایسه میانگین ها بین مردان و زنان نشان می دهد که زنان هویت مذهبی بالاتری نسبت به مردان دارند؛ اما جنسیت با هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری ندارد، یعنی اینکه میزان تعلق به هویت قومی و هویت جهانی بین مردان و زنان تفاوت معناداری وجود ندارد. جدول (4-29) رابطه بین جنسیت و هویت جمعی متغیر مستقلمتغیر وابستهجنسیتتعداد پاسخمیانگینسطح معنی داریSigهویت ملیمرد18597/450/00زن20701/500/00هویت مذهبیمرد18250/610/00زن20844/660/00هویت قومیمرد18243/250/68زن21263/250/69هویت جهانیمرد17855/420/98زن21155/420/98 فرضیه 2: بین سن و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-30) همبستگی میان سن و هویت جمعی را نشان می دهد چنانکه در این جدول ملاحظه می کنید، علاوه بر میزان رابطه، جهت رابطه، آزمون معنی داری و همچنین تعداد موارد (پاسخگویان) ارائه شده است. همانگونه که ملاحظه می فرمایید بین سن و هویت ملی همبستگی وجود دارد و جهت این رابطه هم منفی می باشد یعنی اینکه با افزایش میزان سن، میزان تعلق به هویت ملی کاهش می باید و بالعکس. همچنین همانگونه که در جدول ملاحظه می فرمایید میان سن و هویت مذهبی همبستگی وجود دارد و جهت رابطه نیز منفی است. همچنین سن با هویت جهانی هم همبستگی وجود دارد اما برعکس هویت ملی و هویت مذهبی، همبستگی میان سن و هویت جهانی، همبستگی مثبتی می باشد، یعنی اینکه با افزایش سن، میزان تعلق به هویت جهانی نیز افزایش می یابد. ولی بین سن و هویت قومی همبستگی معناداری وجود ندارد. در مجموع نتایج به دست آمده نشان می دهد که سن با هویت ملی و هویت مذهبی رابطه منفی معناداری دارد و با هویت جهانی رابطه معنادار مثبتی دارد ولی با هویت قومی رابطه معناداری ندارد. جدول (4-30) رابطه بین سن و هویت جمعی متغیر وابستهمتغیر مستقلهویت ملیهویت مذهبیهویت قومیهویت جهانیسن-0/200/00359-0/180/003590/050/133620/100/02357 فرضیه 3: بین وضعیت تأهل و هویت جمعی رابطه وجود دارد. بین وضعیت تأهل و هویت جمعی رابطه وجود ندارد؛ یعنی اینکه میزان تعلق به هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی در بین افراد مجرد و افراد متأهل تفاوت معناداری وجود ندارد فرضیه 4: بین مقطع تحصیلی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-31) همبستگی بین مقطع تحصیلی و هویت جمعی را نشان می دهد و همانگونه که در این جدول ملاحظه می کنید مقطع تحصیلی با هویت ملی همبستگی دارد و جهت این رابطه منفی است. می توان گفت هر چه افراد در مقطع تحصیلی بالاتری مشغول به تحصیل باشد نسبت به افرادی که در مقطع پایین تر مشغول به تحصیل هستند، هویت ملی ضعیف تری دارند. همچنین مقطع تحصیلی با هویت مذهبی نیز همبستگی دارد وجهت این رابطه نیز منفی است. همانگونه که در این جدول هم ملاحظه می فرمایید مقطع تحصیلی با هویت جهانی هم همبستگی دارد و جهت این رابطه مثبت است؛ یعنی با بالاتر رفتن مقطع تحصیلی هویت جهانی فرد افزایش می یابد. بین مقطع تحصیلی و هویت قومی رابطه معناداری وجود ندارد. در مجموع بین مقطع تحصیلی و هویت ملی و هویت مذهبی همبستگی منفی وجود دارد و مقطع تحصیلی با هویت جهانی همبستگی مثبت دارد و همچنین با هویت قومی همبستگی معناداری ندارد. جدول (31-1) رابطه بین تحصیلات و هویت ملی متغیر وابستهمتغیر مستقلهویت ملیهویت مذهبیهویت قومیهویت جهانیتحصیلات-0/160/01392-0/210/003900/030/263940/110/01389 فرضیه 5: بین دانشکده و هویت جمعی رابطه وجود دارد. رابطه بین دانشکده به تفکیک با ابعاد هویت جمعی در جداول (4-32) منعکس گردیده است و چنانچه که ملاحظه می فرمایید نوع دانشکده با ابعاد هویت جمعی به غیر از هویت جهانی رابطه دارد و در سطح 0.05 معنادار می باشد. مقایسه میانگین حاکی از این هست که دانشجویان دانشکده هنر با تعداد 14 نفر و میانگین (21/51) و دانشکده ادبیات و الهیات با تعداد 93 نفر و میانگین (30/50) بالاترین میزان هویت ملی را دارند و دانشجویان دانشکده های علوم تربیتی و جغرافیا با تعداد 51 نفر و میانگین (01/46) و مهندسی وشهید نیکبخت با تعداد 104 نفر و میانگین (11/46) کمترین میزان تعلق به هویت ملی را دارند. همچنین دانشجویان دانشکده ادبیات و الهیات با تعداد 93 نفر و میانگین (90/65) و دانشکده علوم تربیتی و جغرافیا با تعداد 51 نفر و میانگین (60/65) بالاترین میزان هویت مذهبی را دارند و دانشجویان دانشکده های مهندسی و شهید نیکبخت با تعداد 104 نفر و میانگین (62/60) و اقتصاد و مدیریت با تعداد 48 نفر و میانگین (89/64) کمترین میزان تعلق به هویت مذهبی را دارند. همچنین مقایسه میانگین حاکی از این هست که دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و جغرافیا با تعداد 51 نفر و میانگین (25/27) و دانشکده اقتصاد و مدیریت با تعداد 48 نفر و میانگین (47/26) بالاترین میزان هویت قومی را دارند و دانشجویان دانشکده های هنر با تعداد 14 نفر و میانگین (46/23) و مهندسی و شهید نیکبخت با تعداد 104 نفر و میانگین (19/24) کمترین میزان تعلق به هویت قومی را دارند و که دانشجویان دانشکده اقتصاد و مدیریت با تعداد 48 نفر و میانگین (54/43) و دانشکده علوم تربیتی و جغرافیا با تعداد 51 نفر و میانگین (84/42) بالاترین میزان هویت جهانی را دارند و دانشجویان دانشکده های مهندسی و شهید نیکبخت با تعداد 104 نفر و میانگین (20/42) و علوم پایه با تعداد 90 نفر و میانگین (29/42) کمترین میزان تعلق به هویت جهانی را دارند. جدول (4-32) رابطه بین دانشکده و هویت جمعی Sum of squaresDfMean squaresFSigهویت ملیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل1240/3133174/7434415/065386391248/0685/942/880/014هویت مذهبیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل1779/2052765/3254544/525384389355/84137/412/590/025هویت قومیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل356/769419/009775/76538839371/3524/272/930/013هویت جهانیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل100/0612300/2012400/27539339820/0132/110/620/682 فرضیه 6: بین میزان درآمد و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-33) رابطه بین میزان درآمد با هویت جمعی را نشان می دهد و نتایج حاکی از این است که میزان درآمد با هویت ملی، هویت مذهبی و هویت قومی رابطه معناداری ندارد؛ اما میزان بین درآمد و هویت جهانی همبستگی وجود دارد و جهت همبستگی نیز مثبت می باشد یعنی با افزایش میزان درآمد، میزان تعلق به هویت جهانی نیز افزایش می یابد و بالعکس. جدول (4-33) رابطه بین میزان درآمد و هویت جمعی متغیر وابستهمتغیر مستقلهویت ملیهویت مذهبیهویت قومیهویت جهانیمیزان درآمد-0/080/11190-0/040/27187-0/020/371890/130/03185 فرضیه 7: بین قومیت و هویت جمعی رابطه وجود دارد. رابطه بین قومیت به تفکیک قومیت با ابعاد هویت جمعی در جداول (4-34) منعکس گردیده است و چنانچه که ملاحظه می فرمایید نوع قومیت با همه ابعاد هویت جمعی رابطه دارد و در سطح 0.05 معنادار می باشد. مقایسه میانگین حاکی از این هست که قوم عرب (0/50) و قوم ترک (21/49) بالاترین میزان هویت ملی را دارند و قوم کرد (06/39) و قوم لر (53/47) کمترین میزان تعلق به هویت ملی را دارند. در هویت مذهبی، قوم عرب (50/73) و قوم بلوچ (44/68) بالاترین میزان هویت مذهبی را دارند و قوم کرد (26/58) و لر (35/61) کمترین میزان تعلق به هویت مذهبی را دارند. همچنین مقایسه میانگین حاکی از این هست که قوم عرب (0/32) و قوم کرد (40/29) بالاترین میزان هویت قومی را دارند و قوم فارس (92/24) و قوم لر (54/25) کمترین میزان تعلق به هویت قومی را دارند و قوم کرد (0/45) و قوم فارس (93/42) بالاترین میزان هویت جهانی را دارند و قوم عرب (50/32) و قوم ترک (90/40) کمترین میزان تعلق به هویت جهانی را دارند. جدول (4-34) رابطه بین قومیت و هویت جمعی Sum of squaresDfMean squaresFSigهویت ملیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل2586/1551505/2654091/436383389244/5084/402/870/009هویت مذهبیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل481/7710351/6310833/406381387431/12135/183/1880/005هویت قومیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل630/909015/089645/996385391105/1523/414/490/000هویت جهانیواریانس بین گروهیواریانس درون گروهیواریانس کل470/4711922/9712393/44638038678/4131/372/490/022 فرضیه 8.: بین میزان استفاده از اینترنت و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جداول شماره (4-35) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت جمعی را نشان می دهد با توجه به اینکه متغیرهای وابسته از طریق کدگذاری مجدد به سه گروه طبقه بندی شده اند و همچنین متغیرهای مستقل هم با توجه به کم بودن فراوانی دو طبقه آخر، به سه طبقه کم، متوسط و زیاد تقسیم شده است. (فقط دو طبقه آخر به یک طبقه تقسیم شده اند) آزمون کندال (تای بی و تای سی) استفاده شده است و برای سنجش شدت رابطه آزمون گاما استفاده شده است. همان گونه که در جدول (4-36-1) ملاحظه می فرمایید بین میزان استفاده از اینترنت و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد و جهت رابطه نیز منفی می باشد یعنی اینکه با بالا رفتن میزان استفاده از اینترنت، میزان تعلق به هویت ملی کاهش می یابد. همچنین با توجه به اینکه مقدار کندال که 331/0- می باشد، شدت رابطه هم در حد پایین می باشد. جدول (4-35-1) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت ملی هویت ملیمیزان استفاده از اینترنتکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد13/038/0162/4203/5متوسط458/11312/8175/4935/24زیاد1913/50555/14215/52673/70جمع2374/62894/23542/14380100 Kendall's tau-b= -0/331 sig= 0/000 Kendall's tau-c= -0/242 sig=0/000 Gamma= -0/575 sig=0/000 جدول شماره (4-36-2) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت مذهبی را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید بین میزان استفاده از اینترنت و هویت مذهبی رابطه معناداری وجود دارد و جهت این رابطه نیز منفی می باشد؛ یعنی اینکه با افزایش میزان استفاده از اینترنت، هویت مذهبی کاربران کاهش می یابد. جدول (4-35-2) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت مذهبی هویت مذهبیمیزان استفاده از اینترنتکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد25/038/078/1122/3متوسط461/12284/7190/5935/24زیاد1913/50567/14284/72754/72جمع2399/62879/22542/14380100 Kendall's tau-b= -0/234 sig= 0/000 Kendall's tau-c= -0/165 sig=0/000 Gamma= -0/440 sig=0/000 جدول شماره (4-35-3) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت قومی را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید بین میزان استفاده از اینترنت و هویت قومی رابطه معناداری وجود ندارد. جدول (4-35-3) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت قومی هویت قومیمیزان استفاده از اینترنتکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد392/10147/38½619/15متوسط1459/37579/14389/92407/62زیاد554/14187/493/2824/21جمع2394/62892/23554/14383100 Kendall's tau-b= -0/027 sig= 0/522 Kendall's tau-c= -0/022 sig=0/522 Gamma= -0/051 sig=0/522 جدول شماره (4-35-4) همبستگی رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت جهانی را نشان می دهد وهمانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید میزان استفاده از اینترنت با هویت جهانی رابطه معنادار دارد و جهت رابطه هم مثبت می باشد یعنی با افزایش میزان استفاده از اینترنت، هویت جهانی نیز افزایش می باید و همچنین می توان گفت افرادی که کمتر از اینترنت استفاده می کنند، نسبت به افرادی که از اینترنت بیشتر استفاده می کنند، هویت جهانی ضعیف تری دارند. جدول (4-35-4) رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و هویت جهانی هویت جهانیمیزان استفاده از اینترنتکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد13/000/000/013/0متوسط922/24284/7162/41368/35زیاد1452/38608/15380/102439/63جمع2386/62882/23542/14380100 Kendall's tau-b= 0/080 sig= 0/096 Kendall's tau-c= 0/060 sig=0/096 Gamma= 0/164 sig=0/096 فرضیه 9.: بین عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-36) رابطه بین عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جمعی به تفکیک ابعاد را نشان می‌دهد. مقایسه میانگین های عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی نشان می دهند که عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی رابطه معنادار دارد و همچنین مقایسه میانگین ها نشان می دهد افرادی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی هستند، هویت ملی ضعیف تری نسبت به کسانی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی نیستند دارند. در مورد رابطه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی هم مقایسه میانگین ها نشان می دهد که بین عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی رابطه معناداری وجود دارد با توجه به این می توان گفت افرادی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی هستند، هویت مذهبی ضعیف تری نسبت به کسانی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی نیستند دارند. همچنین مقایسه میانگین های عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی نشان می دهد که عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جهانی رابطه معنادار دارد همچنین مقایسه میانگین ها نشان می دهد افرادی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی هستند، هویت جهانی بالاتری تری نسبت به کسانی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی نیستند دارند؛ و بین عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت قومی رابطه معناداری وجود ندارد؛ یعنی افرادی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی هستند و افرادی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی نیستند در هویت قومی شان تفاوتی وجود ندارد. در مجموع عضویت یا عدم عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی، هویت مذهبی و هویت جهانی رابطه معناداری دارد ولی با هویت قومی رابطه معناداری ندارد. جدول (4-36) رابطه عضویت شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جمعی متغیر مستقلمتغیر وابستهعضویت در شبکه های اجتماعیتعداد پاسخمیانگینسطح معنی داریSigهویت ملیبلی20121/450/00خیر19116/510/00هویت مذهبیبلی20181/600/00خیر18967/670/00هویت قومیبلی20251/250/92خیر19256/260/92هویت جهانیبلی19917/430/026خیر19090/410/026 فرضیه 10.: بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-37-1) رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی را نشان می دهد. همانگونه که این جدول ملاحظه می فرمایید فقط کسانی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی بوده اند به این سؤال و همه سوالات مربوط به شبکه های اجتماعی مجازی پاسخ داده اند و تعداد نمونه کاهش یافته است. بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد و جهت این رابطه نیز منفی می باشد. پس با توجه به جدول می توان گفت کاربرانی که از شبکه های اجتماعی مجازی بیشتر استفاده می کنند، نسبت به بقیه افراد که از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده نمی‌کنند و یا کمتر استفاده می کنند، هویت ملی ضعیف تری دارند. جدول (4-37-1) رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی هویت ملیمیزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازیکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد40/215/0120/6175/8متوسط296/14276/1395/4657/32زیاد897/44195/995/41178/58جمع1223/61476/23301/13199100 Kendall's tau-b= -0/384 sig= 0/000 Kendall's tau-c= -0/313 sig=0/000 Gamma= -0/609 sig=0/000 جدول شماره (4-37-2) رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی را نشان می دهد. نتایج حاکی از این است که بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی رابطه معناداری وجود دارد و همبستگی بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی، همبستگی منفی است، یعنی اینکه با افزایش میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، هویت مذهبی ضعیف تر می شود. جدول (4-37-2) رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت مذهبی هویت مذهبیمیزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازیکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد35/140/255/2120/6متوسط281/14236/11135/6642/32زیاد922/46195/9120/61238/61جمع1238/61461/23301/15199100 Kendall's tau-b= -0/327 sig= 0/000 Kendall's tau-c= -0/258 sig=0/000 Gamma= -0/541 sig=0/000 اما میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری با هویت قومی و هویت مذهبی ندارد؛ یعنی اینکه بین کاربرانی که از شبکه های اجتماعی مجازی زیاد استفاده می کنند نسبت به کاربرانی که کمتر استفاده می کنند در میزان تعلق به هویت قومی و هویت مذهبی تفاوت معناداری وجود ندارد. در مجموع میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی و هویت مذهبی رابطه معنادار منفی دارد و با هویت قومی و جهانی رابطه معناداری ندارد. فرضیه 11.: بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-38-1) رابطه بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد و جهت این رابطه نیز منفی می باشد؛ یعنی اینکه کاربرانی که سابقه استفاده بیشتری از شبکه های اجتماعی مجازی دارند، نسبت به کسانی که سابقه کمتری دارند، هویت ملی ضعیف تری دارند. جدول (4-38-1) رابطه بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی هویت ملیمیزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی1 سال و کمتر2 تا 4 سال5 تا 6 سالجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد20/180/475/3175/8متوسط216/10321/16120/6657/32زیاد882/44216/1080/41178/58جمع1118/55617/30276/13199100 Kendall's tau-b= -0/449 sig= 0/000 Kendall's tau-c= -0/376 sig=0/000 Gamma= -0/679 sig=0/000 بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی نیز رابطه معناداری وجود دارد. جهت همبستگی بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی نیز منفی می باشد. سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی نیز هویت مذهبی کاربران را تضعیف می کند (جدول 4 -33- 2). جدول (4-38-2) رابطه بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت مذهبی هویت مذهبیسابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازیکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد20/155/255/2120/6متوسط281/14261/13100/5642/32زیاد837/41281/14120/61238/61جمع1138/56596/29276/13199100 Kendall's tau-b= -0/276 sig= 0/000 Kendall's tau-c= -0/224 sig=0/000 Gamma= -0/466 sig=0/000 سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی نیز با هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری ندارد. پس در مجموع می توان گفت سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی و هویت مذهبی رابطه معنادار منفی دارد و با هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری ندارد. فرضیه 12.: بین تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-39) رابطه بین تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی را نشان می دهد. همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید بین تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد و جهت این رابطه نیز منفی می باشد. جدول (4-39) رابطه تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی هویت ملیتعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازیکممتوسطزیادجمعکمفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصدفراوانیدرصد20/160/395/4176/8متوسط236/11302/15101/5638/31زیاد558/27462/23176/81186/59جمع804/40824/41362/18197100 Kenda Kendall's tau-b= -0/192 sig= 0/004 Kendall's tau-c= -0/167 sig=0/004 Gamma= -0/320 sig=0/004 اما تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری ندارد. پس می توان گفت که تعداد دوستان فقط با هویت ملی رابطه معنادار منفی دارد و با هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری ندارد. فرضیه 13.: بین میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی براساس پنج گویه از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفت اما از طریق کدگذاری مجدد به سه طبقه زیاد، متوسط و کم طبقه بندی شد و همچنین با توجه به اینکه در کدگذاری مجدد متغیرهای وابسته یعنی هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی نیز در سه طبقه در نظر گرفته شدند و هم متغیرهای وابسته و هم متغیر مستقل در سطح ترتیبی بودند، برای آزمون این فرضیه از کندال (تای بی و تای سی) و گاما استفاده کردیم. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی با هیچ کدام از ابعاد هویت جمعی یعنی هویت ملی، هویت مذهبی، هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری ندارد. فرضیه 14.: بین نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به طور کلی با هویت ملی، هویت مذهبی و هویت قومی رابطه معناداری ندارد و با هویت جهانی رابطه معنادار دارد؛ یعنی اینکه کاربران شبکه های اجتماعی مجازی هر چه بیشتر اشتراک گذاری مطلب، تفریح و سرگرمی، لایک و کامنت و کسب اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی استفاده کنند، باعث تقویت هویت جهانی این کاربران می شود (جدول 4- 40). جدول (4-40) رابطه بین نوع استفاده از شبکه های اجتماعی به تفکیک گویه با هویت جمعی هویت جهانیهویت قومیهویت مذهبیهویت ملیمتغیر وابستهمتغیر مستقل0/0610/198199-0/0350/310202-0/0480/248201-0/0640/182201دوستیابی0/0860/115199-0/0430/270202-0/0600/199201-0/0510/235201چت0/1900/004199-0/0910/0982020/0550/2202010/0420/276201به اشتراک گذاشتن0/1810/005198-0/1570/013201-0/0550/221200-0/0710/158200لایک و کامنت0/1980/0031990/0650/1792020/0400/2852010/1090/062201کسب خبر فرضیه 15.: بین نوع اشتراک گذاری مطلب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-41) رابطه بین نوع اشتراک مطلب در شبکه های اجتماعی مجازی به تفکیک گویه و هویت جمعی به تفکیک ابعاد را نشان می دهد. نتایج حاکی از این هست بین اشتراک نوع مطالب و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی اینکه کاربران هر چه بیشتر مطلب با موضوعات دغدغه های ملی، دغدغه های قومی و دغدغه های جهانی در صفحه خود ایجاد کنند و یا از صفحه دیگران به اشتراک بگذارند، باعث تضعیف هویت ملی این کاربران می شود؛ و اینکه هرچه بیشتر مطلب با موضوع و مطالب مذهبی را در صفحه خود ایجاد بکنند و یا از صفحه دیگران به اشتراک بگذارد، تأثیر مثبتی بر هویت ملی دارد. همچنین بین نوع اشتراک مطالب و هویت مذهبی رابطه معناداری وجود دارد. در مورد رابطه بین نوع اشتراک مطلب و هویت قومی و جهانی با توجه به جدول می توان گفت که کاربران شبکه های اجتماعی مجازی هرچه بیشتر دغدغه های قومی را به اشتراک بگذارند باعث می شود میزان تعلق هویت قومی کاربران افزایش یابد و اینکه کاربران هرچه بیشتر موضوعات مذهبی را به اشتراک بگذارند باعث تضعیف هویت جهانی می شود. جدول (4-41). رابطه بین نوع اشتراک به تفکیک گویه و هویت جمعی هویت جهانیهویت قومیهویت مذهبیهویت ملیوابستهمستقل0/0700/161199-0/0760/1412020/0580/206201-0/0370/303201دغدغه های شخصی-0/0370/3001990/0910/0982020/0230/374201-0/1780/006201تصاویر شخصی0/0210/3861990/1950/0032020/0230/372201-0/1930/003201دغدغه های قومی0/0420/2791990/0150/418202-0/0250/365201-0/1500/017201دغدغه های ملی0/0150/415199-0/0400/285202-0/0920/096201-0/1700/008201دغدغه های جهانی0/0740/149199-0/0160/4122020/0820/1242010/0460/260201جوک و سرگرمی0/0740/1501990/0630/1882020/0250/364201-0/0320/324201جملات بزرگان0/0680/1701990/0700/162202-0/0400/286201-0/0530/228201اخبار روز-0/1790/006199-0/1200/0452020/3640/0002010/2600/000201مطالب مذهبی فرضیه 16.: بین نوع لایک و کامنت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-42) رابطه بین نوع لایک و کامنت در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی به تفکیک ابعاد را نشان می دهد. نتایج حاکی از این هست هویت ملی با نوع لایک و کامنت در شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری دارد؛ و می توان گفت کاربران هر چه بیشتر پست ها و مطالب مذهبی را لایک کنند و یا کامنت بنویسند، تأثیر مثبتی بر هویت ملی شان دارد و باعث افزایش میزان تعلق به هویت ملی می شود. هویت مذهبی هم رابطه معناداری با نوع لایک و کامنت کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی دارد و کاربران هرچه بیشتر موضوعات مذهبی را لایک و کامنت بکنند، هویت مذهبی شان نیز افزایش پیدا می کنند. در مورد رابطه بین نوع لایک و کامنت و هویت قومی، نتایج حاکی از این هست هویت قومی با نوع لایک و کامنت رابطه معناداری دارد، یعنی اینکه کاربران هرچه بیشتر موضوعات قومی را لایک و کامنت بکنند، هویت قومی شان نیز افزایش پیدا می کنند. نوع لایک و کامنت در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جهانی کاربران نیز رابطه معنادار دارد. جدول (4-42). رابطه بین نوع لایک و کامنت به تفکیک گویه و هویت جمعی هویت جهانیهویت قومیهویت مذهبیهویت ملیوابستهمستقل0/1640/010199-0/0630/1862020/0320/3252010/0210/385201پست های دوستان0/1330/0301990/1810/0052010/0310/333200-0/0830/120200موضوعات قومی0/2150/0011980/1000/080201-0/0910/101200-0/0350/312200موضوعات ملی0/2290/0011980/0330/322201-0/0790/134200-0/1670/009200موضوعات جهانی-0/0460/2601970/0210/3842000/3900/0001990/1620/011199موضوعات مذهبی0/0340/316199-0/1470/0182020/0610/1942010/1010/077201جوک و سرگرمی0/1640/0101990/0940/092202-0/0170/406201-0/0750/146201جملات بزرگان فرضیه 17.: بین نوع عضویت گروه ها و تالارها در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-43) رابطه بین نوع گروه ها و تالارها در شبکه های اجتماعی مجازی به تفکیک گویه و هویت جمعی را نشان می دهد. نتایج حاکی از این هست هویت ملی با عضویت در گروه های دینی رابطه معنادار مثبتی دارد و با عضویت در گروه های سیاسی رابطه معنادار منفی دارد؛ یعنی اینکه کاربران هرچه بیشتر عضو گروه ها و تالارها با موضوعات دینی شوند، به‌تبع آن هویت ملی این کاربران نیز افزایش پیدا می کند و هرچه بیشتر در گروه ها و تالارها با موضوعات سیاسی شوند، تأثیر منفی بر هویت ملی این کاربران دارد و باعث تضعیف هویت ملی می شود. با توجه به جدول، در مورد رابطه نوع عضویت در گروه ها و تالارها و هویت مذهبی می توان گفت که رابطه معناداری وجود دارد و کاربرانی که عضو گروه ها و تالارها دینی شوند، تأثیر مثبتی بر هویت مذهبی این کاربران دارد. همچنین نتایج حاکی از این هست هویت قومی با عضویت در گروه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی رابطه معنادار مثبتی دارد. هویت جهانی با عضویت در گروه ها و تالارهای فرهنگی و اقتصادی رابطه معنادار مثبتی دارد. ولی با عضویت در گروه ها و تالارهای دینی رابطه معنادار منفی دارد. جدول (4-43) رابطه نوع عضویت در گروه ها و تالارها به تفکیک گویه و هویت ملی هویت جهانیهویت قومیهویت مذهبیهویت ملیوابستهمستقل-0/1470/0191990/0980/0832020/3860/0002010/1300/033201گروه های دینی0/1110/0591990/0930/0932020/0670/1712010/0570/212201گروه های دانشگاه های0/1010/0771990/0980/0832020/0340/3162010/0680/168201گروه های ورزشی0/1090/0631990/1970/002202-0/0500/241201-0/1860/004201گروه های سیاسی0/1990/0021990/1950/003202-0/1040/070201-0/0040/477201گروه های فرهنگی0/1400/0251990/2330/000202-0/0410/283201-0/1140/054201گروه های اقتصادی فرضیه 18.: بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-44) رابطه بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی به تفکیک گویه و هویت جمعی به تفکیک ابعاد را نشان می دهد و همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید. بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی رابطه ای وجود ندارد؛ اما بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی رابطه وجود دارد؛ و هرچه مخاطب کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی عامه باشد، میزان تعلق به هویت مذهبی کاهش می یابد. همچنین همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید. بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت قومی رابطه ای وجود ندارد. ولی بین نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جهانی رابطه وجود دارد؛ و اینکه هرچه بیشتر مخاطب کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی عامه باشد، میزان تعلق به هویت جهانی نیز افزایش می یابد. در مجموع بین نوع مخاطب کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی و هویت قومی رابطه ای وجود ندارد؛ اما با هویت مذهبی و جهانی رابطه معناداری وجود دارد. جدول (4-44) رابطه بین نوع مخاطب به تفکیک گویه و هویت جمعی هویت جهانیهویت قومیهویت مذهبیهویت ملیوابستهمستقل0/2060/002199-0/0230/372202-0/1590/012201-0/0130/426201عمومی0/0760/143199-0/0340/316202-0/0480/251201-0/0800/129201دوستان-0/0260/3591990/0460/2562020/0780/1362010/0330/321201خودم0/0530/2281990/0500/2422020/0150/416201-0/0590/204201دوستان صمیمی فرضیه 19.: بین پیگیری نوع اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه وجود دارد. جدول شماره (4-45) رابطه بین نوع اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی به تفکیک گویه و هویت جمعی به تفکیک ابعاد را نشان می دهد و همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید. بین نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد؛ و پیگیری بیشتر اخبار ملی رابطه مثبت و معنادار و پیگیری بیشتر اخبار جهانی رابطه معنادار و منفی با هویت ملی دارد؛ یعنی اینکه می توان گفت هرچه کاربران شبکه های اجتماعی مجازی اخبار بیشتری با موضوعات ملی را پیگیری کنند به‌تبع هویت ملی کاربران هم افزایش پیدا می کنند و همچنین کاربرانی که بیشتر اخبار جهانی را در شبکه های اجتماعی مجازی پیگیری می کنند، هویت ملی ضعیف تری نسبت به بقیه دارند. پیگیری نوع اخبار با هویت مذهبی رابطه معناداری ندارد؛ و همانگونه که در این جدول ملاحظه می فرمایید. بین نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت قومی رابطه معناداری وجود دارد؛ و پیگیری بیشتر اخبار قومی در شبکه های اجتماعی رابطه مثبت و معنادار با هویت قومی دارد... بین نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جهانی رابطه معناداری وجود دارد؛ و پیگیری بیشتر اخبار جهانی و ملی در شبکه های اجتماعی رابطه مثبت و معنادار با هویت جهانی دارد. جدول (4-45) رابطه بین نوع اخبار به تفکیک گویه و هویت جمعی هویت جهانیهویت قومیهویت مذهبیهویت ملیوابستهمستقل0/0600/2011990/2130/0012020/100/ 062010/0310/332201اخبار قومی0/1520/0161990/0920/0962020/0700/1602010/115/050201اخبار ملی0/1280/0361990/0880/107202-0/0030/482201-0/1610/011201اخبار جهانی 4-29- رگرسیون چند متغیره با این تکنیک های چند متغیره می توان به این پرسش ها در زمینۀ روابط این چند متغیر پاسخ داد: نخست، می توانیم که چه متغیرهایی دارای قوی ترین رابطه با متغیر وابسته اند (همبستگی جزئی). دوم، می توانیم ببینیم که کدام متغیر دارای بیشترین تأثیر بر متغیر وابسته است (رگرسیون جزئی). سوم، می توانیم از مجموعه کاملی از اطلاعات (متغیرهای مستقل) برای پیش بینی متغیر وابسته استفاده کنیم (رگرسیون چند متغیره). چهارم، می توانیم چند متغیر مستقل را باهم بکار بریم، علت متغیر وابسته را تبیین کنیم و ارزیابی کنیم که با چه دقتی می توانیم متغیر وابسته را پیش بینی کنیم (همبستگی چند متغیره) (دواس،210:1382). تحلیل رگرسیون چندگانه زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که بیش از یک متغیر مستقل وجود داشته باشد. تحلیل رگرسیون دو کارکرد دارد:1. کارکرد پیش بینی 2. کارکرد تبیین. کارکرد پیش بینی از طریق معادله رگرسیون و کارکرد تبیین از طریق ضریب تعیین انجام می شود. در رگرسیون چهار روش برای تعیین سهم نسبی هر یک از متغیرهای مستقل وجود دارد؛ نخست روش همزمان، دوم روش گام به گام، سوم روش پس روند، چهارم روش پیش رونده)علی بابایی، 159:1383). در این پژوهش از روش همزمان استفاده شده است؛ و از هر کدام از ابعاد هویت جمعی به صورت جداگانه استفاده وارد معادله رگرسیون شده است. و متغیرهای که معنادار بوده اند را دوباره وارد معادله رگرسیون شده اند؛ یعنی در مرحله دوم فقط متغیرهای که در مرحله اول معنادار بوده اند وارد رگرسیون شده و تحلیل آزمون به صورت خلاصه و به صورت جداگانه برای هر کدام از ابعاد هویت جمعی تجزیه و تحلیل شده و در قسمت زیر توضیح داده شده است. هویت ملی همان‌طور که در جدول شمارۀ (4-46) مشاهده می کنید؛ R2 معادل 336/0 می باشد؛ یعنی 31 درصد از تغييرات متغير وابسته توسط متغير هاي مستقل تبيين شده است؛ و این مقدار با توجه به سطح معناداری (00/0 =sig) معنادار است. شاخص SE متوسط مجموع مجذورات انحراف نمرات پیش بینی شده از نمرات یا ارزش های اولیه می باشد. این شاخص مقدار تغییرپذیری نقاط را در اطراف خط رگرسیون فراهم می سازد. جدول شمارۀ (4-46) خلاصه مدل رگرسيون چندگانه به روش ورود (برای هویت ملی) مدلR2RFSESigهویت ملی579/0336/090/767/800/0 جدول (4-47) تأثیر متغیرهای مستقل بر هویت ملی را نشان می دهد و از بین متغیرهای مستقل؛ متغیرهای نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با هویت ملی رابطه معناداری دارند که میزان بتا دو متغیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی منفی می باشد یعنی رابطه معناداری منفی با هویت ملی دارند. این نشان دهندۀ تأثیر منفی بر هویت ملی است و بتا متغیر نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی مثبت می باشد یعنی رابطه معنادار مثبتی با هویت ملی دارد. جدول شمارۀ (4-47) نتیجه نهایی تحلیل چند متغیره متغیر مستقلضریب BBetaSETSigنوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی0/2430/1180/1261/9260/04میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی974/3-346/0-842/0723/4-00/0سابقه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی422/3-275/0-907/0775/3-00/0عدد ثابت914/52-415/2910/2100/0 هویت مذهبی جدول (4-48) خلاصه مدل رگرسیون چندگانه را نشان می دهد. همانگونه که در جدول ملاحظه می فرمایید میزان R2 معادل 141/0 می باشد یعنی فقط 14 درصد تغییرات هویت مذهبی براساس متغیرهای مستقل تبیین شده است. جدول شمارۀ (4-48) خلاصه مدل رگرسيون چندگانه به روش ورود مدلR2RFSESigهویت مذهبی376/0141/057/226/12005/0 جدول شمارۀ (4-49) تأثیر هر یک از متغیرهای مستقل را در تبیین متغیر وابسته نشان می دهد؛ متغیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با بتای (242/2-) بیشترین تأثیر را بر هویت مذهبی دارد؛ و متغیر سابقه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی با بتای (154/0-) بعد از آن قرار دارد. جدول شمارۀ (4-49) نتیجه نهایی تحلیل چند متغیره متغیر مستقلضریب BBetaSETSigمیزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی585/3-242/2-205/1975/2-00/0سابقه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی471/2-154/0-299/1154/1-05/0عدد ثابت145/69-449/3050/2000/0 هویت قومی همان‌طور که در جدول شمارۀ (4-50) مشاهده می کنید؛ R2 معادل 126/0 می باشد؛ یعنی 12 درصد از تغييرات متغير وابسته توسط متغير هاي مستقل تبيين شده است؛ و این مقدار با توجه به سطح معناداری (014/0 =sig) معنادار می باشد. جدول شمارۀ (4-50) خلاصه مدل رگرسيون چندگانه به روش ورود مدلR2RFSESigهویت قومی354/0126/026/272/4014/0 جدول شمارۀ (4-51) تأثیر هر یک از متغیرهای مستقل را در تبیین متغیر وابسته نشان می دهد؛ متغیرهای نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با بتای (207/0-) و نوع عضویت در گروه ها و تالارها با بتای (197/0) رابطه معناداری با هویت قومی دارند و از بین متغیرها نوع عضویت در گروه ها و تالارها با بتای (197/0) بیشترین تأثیر را بر هویت قومی دارد. جدول شمارۀ (4-51) نتیجه نهایی تحلیل چند متغیره متغیر مستقلضریب BBetaSETSigنوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی207/0-201/0-080/0597/2-01/0نوع عضویت در گروه ها و تالارها197/0268/0059/0358/300/0عدد ثابت792/25-494/1269/1700/0 هویت جهانی جدول (4-52) خلاصه مدل رگرسیون چندگانه را نشان می دهد. همانگونه که در جدول ملاحظه می فرمایید میزان R2 معادل 183/0 می باشد یعنی فقط 18 درصد تغییرات هویت جهانی براساس متغیرهای مستقل تحقیق حاضر می باشد؛ و در سطح (00/0) معنادار می باشد. جدول شمارۀ (4-52) خلاصه مدل رگرسيون چندگانه به روش ورود مدلR2RFSESigهویت جهانی428/0183/051/353/5000/0 جدول (4-53) تأثیر متغیرهای مستقل بر هویت جهانی را نشان می دهد و از بین متغیرهای مستقل؛ متغیرهای نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، تعداد دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، نوع لایک و کامنت و نوع اشتراک با هویت ملی رابطه معناداری دارند و از بین متغیرهای مستقل، متغیرهای نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و نوع لایک و کامنت با بتای (230/0) بیشترین تأثیر بر هویت جهانی دارند. جدول شمارۀ (4-53) نتیجه نهایی تحلیل چند متغیره متغیر مستقلضریب BBetaSETSigنوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی280/0230/0093/0006/300/0تعداد دوستان در شبکه اجتماعی مجازی726/0-160/0-328/0214/2-02/0سابقه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی315/1179/0525/0503/201/0نوع لایک و کامنت179/0230/0075/0392/201/0نوع اشتراک144/0-200/0-061/0369/2-01/0عدد ثابت924/36-732/1317/2100/0 فصل 5: نتیجه گیری 5-1- بحث و نتیجه گیری از آنجا که ارتباطات، اعم از فردی و اجتماعی، سنتی یا مدرن، نقش بسزایی در شکل گیری هویت دارند، بالطبع، تحول در نظام های ارتباطی می تواند دگرگونی های عمده ای در روند تکوین هویت ایجاد کند. به طور کلی رسانه های نوین ارتباطی فرصت های نوینی را در جهت تعامل خود و شبکه و فرایند شکل گیری هویت به وجود آورده اند و این رسانه های نوین می توانند تأثیرات مثبت و منفی زیادی بر هویت افراد ایجاد کنند. از آنجایی که شبکه های اجتماعی مجازی تحول عمیقی در ارتباطات بین مردم ایجاد کرده است و کاربران را قادر کرده است با افرادی دیگر از کشور های با فرهنگ های متفاوت ارتباط برقرار کند و به تعامل و گفتگو و تبادل اطلاعات بپردازد و همچنین اینکه شبکه های اجتماعی مجازی کاربردهای متفاوتی که توسط خود اینترنت، وبلاگ‌ها، ایمیل و ... را که جداگانه هر کدام به کاربران ارائه می دادند را یک جا جمع کرده و همه این کارکردها و کاربردها را شاید هم بیشتر از این‌ها به کاربران خود ارائه می دهد. این فناوری های نوین ارتباطی که شبکه های اجتماعی مجازی یکی از مهمترین آن‌ها می باشد مرزهای سنتی و فرضی جغرافیایی و زمانی را درهم شکسته و افراد را از بند مرزها رها ساخته است. به طور کلی می توان گفت که استفاده از این فناوری های نوین بخصوص در بین جوانان و نوجوانان های تأثیرات عمیقی بر ارزش های این جوانان و نوجوانان گذاشته و باعث تغییراتی در هویت و سبک زندگی این گروه سنی شده است. پژوهش حاضر با هدف رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی (ملی، قومی، مذهبی وجهانی) انجام شده است. براساس نتایج آمار توصیفی می توان گفت که میزان تعلق به هویت ملی، هویت مذهبی و هویت جهانی بالا هست و همچنین میزان تعلق به هویت قومی در حد متوسط می باشد. در مورد رابطه ابعاد هویت جمعی می توان گفت که هویت ملی رابطه معناداری با هویت مذهبی و قومی دارد، هویت مذهبی هم با هویت ملی و هویت جهانی رابطه معناداری دارد همچنین بین هویت قومی و هویت جهانی رابطه معناداری وجود داشت. همچنین نتایج به دست آمده از آمار توصیفی نشان می دهند که میزان استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی کم می باشد و اکثراً سابقه زیادی در استفاده از شبکه های اجتماعی ندارند و بیشتر از شبکه های اجتماعی مجازی برای تفریح و سرگرمی و کسب اخبار و اطلاعات روز استفاده می کنند و همچنین دوستان زیادی در شبکه های اجتماعی مجازی ندارند. در مورد احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی، یافته های آمار توصیفی نشان می دهند که پاسخگویان احساس آزادی متوسطی در شبکه های اجتماعی مجازی دارند و احساس آزادی بالایی در شبکه های اجتماعی مجازی ندارند. براساس نتایج به دست آمده از نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، نوع اشتراک، نوع لایک و کامنت و نوع عضویت در گروه ها و تالارها در شبکه های اجتماعی مجازی، می توان گفت که شبکه های اجتماعی مجازی عمدتاً کمتر سیاسی هستند و خود شبکه های اجتماعی مجازی جهت گیری های سیاسی ندارند. در تحلیل دومتغیره، متغیرهای سن، جنس، مقطع تحصیلی، دانشکده، میزان درآمد، قومیت، میزان استفاده از اینترنت، عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، نوع صفحات ایجاد شده و به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی مجازی، نوع لایک و کامنت صفحات در شبکه های اجتماعی مجازی، نوع عضویت در گروه ها در شبکه های اجتماعی مجازی، نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معنادار با هویت جمعی نشان دادند و متغیرهای وضع تأهل و میزان احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری با هویت جمعی ندارند. متغیرهای پیشینه ای پژوهش حاضر هفت متغیر بوده اند که از میان هفت متغیر، فقط وضع تأهل با هیچ کدام از ابعاد هویت جمعی رابطه معناداری نداشت و در این قسمت به بررسی متغیرهای پیشینه ای تحقیق با ابعاد هویت جمعی خواهیم پرداخت. متغیر سن از میان ابعاد هویت جمعی با هویت ملی و هویت مذهبی رابطه معنادار منفی و معکوس و با هویت جهانی رابطه معناداری مثبت و مستقیمی دارد ولی با هویت قومی رابطه معناداری ندارد و با یافته های تحقیق ربانی، ربانی و حسنی (1388) که به این نتیجه رسیدند که بین سن و هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد مطابقت دارد. متغیر جنس با هویت ملی و هویت مذهبی رابطه معناداری دارد ولی با دو بعد دیگر هویت جمعی یعنی هویت قومی و جهانی رابطه معناداری ندارد که با مطالعات ربانی، ربانی و حسنی (1388) و بوستانی (1390) مطابقت دارد. مقطع تحصیلی هم با هویت ملی و هویت مذهبی رابطه معنادار منفی دارد. ولی برخلاف متغیر جنس با هویت جهانی رابطه معنادار مثبت دارد اما همانند متغیرهای فوق رابطه معناداری با هویت قومی ندارد با یافته های تحقیق عباسی قادری و خلیلی کاشانی (1389) که بین تحصیلات و هویت کلی رابطه معناداری وجود نداشت، مطابقت ندارد. متغیر نوع دانشکده یعنی اینکه دانشجویان پاسخگو از کدام دانشکده می باشند با هویت ملی، هویت مذهبی و هویت قومی رابطه معنادار دارد یعنی میزان تعلق به هویت ملی، هویت مذهبی و هویت قومی در بین دانشجویان دانشکده ها متفاوت می باشد ولی با هویت جهانی رابطه معنادار ندارد. متغیر میزان درآمد فقط با هویت جهانی رابطه معنادار مثبت دارد و با سه بعد دیگر هویت جمعی رابطه معناداری ندارد. متغیر قومیت با هر چهار بعد هویت جمعی رابطه معنادار دارد یعنی می توان گفت که میزان تعلق به هر چهار بعد هویت جمعی در بین دانشجویانی که از اقوام مختلف می باشند متفاوت می باشد و با یافته های تحقیق امیر کافی و حاجیانی (1392) که به این نتیجه رسیدند که میزان تعلق به هویت ملی و قومی در بین اقوام متفاوت می باشد مطابقت دارند. میزان استفاده از اینترنت به طور کلی رابطه معناداری با هویت ملی و هویت مذهبی دارد و با دو بعد دیگر هویت جمعی یعنی هویت قومی و جهانی رابطه معناداری نداشت. در مورد میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی هم به همین صورت با هویت ملی و مذهبی رابطه معناداری داشتند و با هویت قومی و جهانی رابطه معناداری وجود نداشت. نظریه کاشت از جمله نظریاتی در حوزه ارتباطات می باشد که درباره میزان، مدت و سابقه استفاده از رسانه های اجتماعی بحث می کنند و معتقد می باشد که متغیرهای میزان، مدت و سابقه استفاده از رسانه ها بر مخاطبان رسانه ها تأثیر دارد. یافته های تحقیق حاضر هم نشان می دهد که متغیرهای میزان استفاده از اینترنت، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری با هویت جمعی (ملی، مذهبی، قومی وجهانی) مخاطبان دارد. به طور کلی براساس نظریه کاشت می توان گفت که متغیرهای میزان و سابقه استفاده از رسانه ها متغیرهای تاثیرگذاری بر هویت هستند که با یافته های تحقیق حاضر هم مطابقت دارد. با توجه به اینکه تحقیقات زیادی درباره شبکه های اجتماعی مجازی انجام نشده است که به مقایسه یافته های فوق با سایر تحقیقات بپردازیم پس به همین چند تحقیق که در مورد شبکه های اجتماعی مجازی و اینترنت و ابعاد هویت جمعی پرداخته اند بسنده خواهیم کرد. یافته های تحقیق با یافته های پژوهش عدلی پور، قاسمی و کیان پور (1392)، اشتیاقی، کاظمی و علیزاده (1391) و احمد پور (1389) که نتیجه گیری کردند بین میزان استفاده از رسانه های جمعی و سابقه استفاده با هویت رابطه معناداری وجود دارد مطابقت دارد ولی در تحقیق عباسی قادری و خلیلی کاشانی (1389) که رابطه ای میان مدت و سابقه استفاده با هویت وجود نداشت، مطابقت ندارد. همچنین نظریه استفاده و رضامندی در مورد میزان رضایت مخاطبان و نوع استفاده از رسانه ها بحث می کند و به تأثیرات میزان رضایت و نوع استفاده از رسانه های بر مخاطبان معتقد می باشد؛ و معتقد می باشد که مخاطب در استفاده از رسانه ها به دنبال رفع نیازها و کسب رضامندی است و باور دارد که انتخاب رسانه، رضامندی مورد نظرش را تأمین می کنند. اگرچه در تحقیق حاضر متغیر نوع استفاده از شبکه های اجتماعی با ابعاد هویت جمعی به غیر از هویت جهانی رابطه معناداری ندارد چون که این سؤال فقط در مورد شبکه های اجتماعی مجازی کفایت نمی کند و به صورت کلی اکثر کاربران شبکه های اجتماعی مجازی از شبکه های اجتماعی مجازی تقریباً شبیه به هم استفاده می کنند. پس برای درک نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی باید به صورت دقیق تر نگاه کنیم و در مورد نوع اشتراک گذاری مطلب، نوع لایک و کامنت، نوع عضویت در گروه ها، نوع مخاطب شبکه های اجتماعی مجازی و نوع پیگیری اخبار کاربران شبکه های اجتماعی مجازی مباحثی مطرح کرده تا در این زمینه ها اطلاعاتی کسب کنیم زیرا کاربران شبکه های اجتماعی مجازی در همین زمینه ها با هم تفاوت دارند و هر کدام از کاربران در زمینه خاصی به بحث و تبادل در شبکه های اجتماعی مجازی می پردازد. یافته های تحقیق در زمینه های فوق بیانگر این است که بین متغیر های نوع مطالب به اشتراک گذاشته شده، نوع لایک و کامنت صفحات، نوع عضویت در گروه ها و تالارهای متفاوت، نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و نوع پیگیری اخبار با هر چهار بعد هویت جمعی رابطه معنادار دارد و همچنین یافته های فوق هم نظریه استفاده و رضامندی را هم تأیید می کند؛ که به صورت خلاصه در این قسمت به رابطه هر کدام با هویت جمعی خواهیم پرداخت. متغیر نوع مطالب به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی مجازی با هر چهار بعد هویت جمعی رابطه معناداری دارد. به این صورت که کاربران هر چه بیشتر مطالب و موضوعات مذهبی را در شبکه های اجتماعی مجازی به اشتراک بگذارند تأثیر مثبتی بر هویت ملی شان دارد و باعث تقویت میزان تعلق به هویت ملی می شود و هرچه بیشتر مطالب با موضوعات دغدغه های شخصی، تصاویر شخصی، دغدغه های قومی، دغدغه های ملی و دغدغه های جهانی را به اشتراک بگذارند تأثیر منفی بر هویت ملی شان دارد. در مورد هویت مذهبی هم می توان گفت که کاربران هر چه بیشتر مطالب با موضوعات مذهبی در شبکه های اجتماعی مجازی به اشتراک بگذارند باعث تقویت هویت مذهبی می شود. نوع مطالب به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی مجازی هم با هویت قومی رابطه معناداری دارد و کاربرانی که مطالب با موضوعات دغدغه های قومی در شبکه های اجتماعی مجازی به اشتراک بگذارند، هویت قومی بالاتری نسبت به دیگران دارند و کاربرانی که مطالب مذهبی به اشتراک می گذارند هویت قومی ضعیف تری دارند. هویت جهانی کاربرانی که مطالب با موضوعات مذهبی در شبکه های اجتماعی مجازی به اشتراک می گذارند نسبت به دیگران پایین تر می باشد. نوع لایک و کامنت نوشتن در شبکه های اجتماعی مجازی با ابعاد هویت جمعی رابطه معنادار دارد. کاربرانی که بیشتر صفحات با موضوعات مذهبی را لایک می کنند یا کامنت می نویسند، میزان تعلق به هویت ملی بالاتری نسبت به دیگران دارند و هویت ملی هم رابطه معنادار منفی با موضوعات جهانی دارد. هویت مذهبی بالاتری دارند کاربرانی که موضوعات مذهبی را لایک می کنند و کامنت می نویسند. هویت قومی هم با موضوعات قومی رابطه معنادار دارد یعنی اینکه میزان تعلق به هویت قومی در کاربرانی که موضوعات قومی را در شبکه های اجتماعی لایک می کنند یا کامنت می نویسند، بیشتر می باشد. بین نوع لایک و کامنت و هویت جهانی هم رابطه معناداری وجود دارد. متغیر نوع عضویت در گروه ها و تالارها در شبکه های اجتماعی مجازی با ابعاد هویت جمعی رابطه معنادار دارد. کاربرانی که در شبکه های اجتماعی مجازی بیشتر عضو گروه ها و تالارهای سیاسی می شوند، هویت ملی ضعیف تر و هویت قومی بالاتری دارند و کاربرانی که بیشتر عضو گروه ها دینی شده اند، هویت ملی و هویت مذهبی بالاتری و هویت جهانی پایین تری نسبت به بقیه کاربران داشته اند. بین متغیر نوع مخاطب در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی رابطه معناداری وجود دارد. کاربرانی که مخاطب شان در شبکه های اجتماعی مجازی عموم کاربران می باشند هویت مذهبی پایین تر و هویت جهانی بالاتری نسبت به دیگر کاربران دارند. نوع پیگیری اخبار در شبکه های اجتماعی مجازی با ابعاد هویت جمعی هم رابطه معناداری وجود دارد؛ و به این صورت هست که کاربرانی که بیشتر اخبار جهان را پیگیری می کنند نسبت به سایر کاربران هویت ملی پایین تر و هویت جهانی بالاتری دارند و کاربرانی که در شبکه های اجتماعی مجازی اخبار قومی را پیگیری می کنند در بعد هویت قومی و هویت مذهبی میزان تعلق بالاتری داشتند. هابرماس معتقد به حوزه عمومی می باشد، یعنی حوزه ای که مردم در آن احساس آزادی می کنند و در مورد همه چیز با همدیگر با گفتگو می پردازند به عبارت دیگر حوزه عمومی بخشی از آن فضایی است که در ورای نفوذ عناصر سیستمی نظیر دولت، اقتصاد و کلیسا قرار دارد و در آن کنش ارتباطی با منطق کارکردی سیستم به جریان می افتد. بر این اساس حوزه عمومی را می توان نوعی ساختار دانست که در شبکه جمعی جامعه مدنی ظهور می کند. یا اینکه یک عرصه فضایی- زمانی است که در آن شهروندان فعالانه گرد هم می آیند تا آزادانه به گفتگوی سیاسی بپردازند و با توجه به نظریه هابرماس و اینکه شبکه های اجتماعی مجازی حوزه عمومی مورد نظر هابرماس می باشد یا نه از پاسخگویان پرسیده شد که از بین کسانی که به این سؤالات پاسخ دادند فقط 12 درصد از کسانی که عضو شبکه های اجتماعی مجازی بوده اند احساس آزادی زیادی در شبکه های اجتماعی مجازی داشتند و بقیه پاسخگویان احساس آزادی کم یا متوسط داشتند. پس می توان گفت که شبکه های اجتماعی مجازی برای دانشجویان همان حوزه عمومی مدنظر هابرماس نیست چون که اکثراً احساس آزادی زیادی ندارند و بازهم احساس می کند که شبکه های اجتماعی مجازی فضای می باشد که در ورای نفوذ دولت قرار دارد. پس به طور کلی می توان گفت با توجه به احساس آزادی نسبتاً کم در شبکه های اجتماعی، عدم رابطه بین احساس آزادی در شبکه های اجتماعی مجازی و هویت جمعی غیرمنتظره نباشد. در مجموع طبق نظریات گیدنز، رابرتسون، واتزر و کاستلز که معتقدند هویت در عصر حاضر، هویتی انعطاف پذیر می باشد و جهانی شدن باعث تغییر هویت ها می شود باعث نوعی بازاندیشی در هویت می شود و همچنین همانگونه که یافته های عدلی پور، قاسمی و کیان پور (1392)، حکیمی (1391)، اشتیاقی، علیزاده و کاظمیان (1391)، احمد پور و قادر زاده (1389)، عباسی قادری و خلیلی کاشانی (1389)، ربانی، ربانی و حسنی (1388)، نوابخش، هاشم نژاد و زاد شم پور (88)، نیازی و شفائی مقدم (1390)، حافظ نیا، کاویانی راد، کریمی پور و طاهر خانی (1385)، اسماک شافعی، نایان و عثمان (2012)، زاهو و همکارانش (2008)، کلی (2007) و گراسموک (2009) نشان می دهند جهانی شدن و شبکه های اجتماعی مجازی باعث تغییر هویت افراد و بازاندیشی و دوباره ساختن هویت کاربران می شود و همچنین شبکه های اجتماعی مجازی که هم بعدی از جهانی شدن است باعث تغییرات زیادی در هویت کاربران و به خصوص هویت ملی، هویت مذهبی و هویت جهانی کاربران می شود؛ که یافته های عدلی پور، قاسمی و کیان پور (1392) هم نشان می دهند، شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری منفی با هویت ملی دارد یعنی اینکه هرچه کاربران بیشتر عضو شبکه های اجتماعی مجازی شوند نسبت به کسانی که عضو این شبکه های اجتماعی مجازی نیستند میزان تعلق به هویت ملی کمتری دارند و باعث تضعیف هویت ملی کاربران می شود. در مورد هویت مذهبی هم یافته های پژوهش حاضر نشان می دهند که رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت مذهبی رابطه منفی و معکوس می باشد یعنی اینکه هر چه کاربران مدت استفاده و سابقه استفاده بیشتری در عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی دارند، هویت مذهبی کمتری نسبت به دیگران دارند؛ اما شبکه های اجتماعی مجازی، هویت جهانی را تقویت می کنند که با نظریات جهانی شدن گیدنز، ولمن و... مطابقت دارد. در مورد هویت قومی می توان گفت که هویت قومی تا حدودی تحت تأثیر شبکه های اجتماعی نیست، یعنی هویت قومی پاسخگویان تا حدود زیادی ثابت می باشد و زیاد دچار تغییر و تحول نشده است. با توجه به اینکه شبکه های اجتماعی مجازی به طور کلی باعث تضعیف هویت ملی و مذهبی کاربران می شود، آیا باید عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی را برای همه ممنوع اعلام کرد و شبکه های اجتماعی مجازی را بلوکه کرد. راه حل این نیست زیرا که در عصر حاضر و در عصر جهانی شدن ارتباطات نمی‌توان چنین کاری کرد و پس بهترین راه این می باشد که ما هم مثل دیگران دستاوردهای علمی خود را در زمینه های مختلف در دسترس همگان قرارداد تا نه‌تنها افراد جامعه خودمان بلکه دیگران هم با فرهنگ و آداب و رسوم ما آشنا شوند تا میزان تعلق بیشتری در افراد جامعه خودمان و همچنین دیگران ایجاد کرد که به طور کلی پدافند غیرعامل گفته می شود و برای مقابله با بحران های هویتی مهمترین راه، استفاده از وسایل و امکانات نرم می باشد؛ به عبارت دیگر پدافند غیر عامل عبارت است از مجموعه اقدامات غیر مسلحانه‌ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان‌ها و تأسیسات، تجهیزات و شریان‌های کشور در برابر عملیات خصمانه و مخرب دشمن و یا کاهش مخاطره های ناشی از سوانح غیر طبیعی می گردد و مجموعه اقداماتی است که با انجام آن‌ها و بدون استفاده از سلاح و در گیری با دشمن می توان پایدار را افزایش و ضایعات و خسارات را تا حد زیادی کاهش و در مواردی حتی به صفر رساند. پس در این زمینه هم مهمترین راه همین می باشد نه بلوکه کردن و ممنوع اعلام کردن عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی. 5-2 پیشنهادات قبل از هر چیز پیشنهاد می شود که در این زمینه پژوهش های بیشتری انجام شود تا با سازوکار نحوه تأثیر شبکه ها بر هویت بیشتر آشنا شویم. توجه بیشتر به شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان بعدی از جهانی شدن ارتباطات. گسترش برنامه ها در جهت آشنایی بیشتر به هویت جمعی با تأکید بر سنت و آداب اسلامی و ایرانی در شبکه های اجتماعی مجازی تقویت هویت جمعی با استفاده از مشارکت و فعال سازی در حوزه های مختلف اجتماعی. ایجاد بستر مناسب برای آشنایی و تحکیم بنیان ها ی هویت سازی در میان جوانان، به ویژه دانشجویان حضور مستمر و فعال تر جامعه ایرانی در فضای اینترنتی و شبکه های اجتماعی مجازی ب برنامه ریزی برای منابع هویت ساز جدید با توجه به فضای مجازی در برنامه ریزی های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مسئولان و برنامه ریزان فرهنگی کشور سعی در ارائه برنامه های منسجم برای معرفی فرهنگ ملی در فضای ·مجازی داشته باشند تا به‌نوعی بتوان فرهنگ ایرانی را به عنوان یکی از فرهنگ‌های اثرگذار در عرصه جهانی به کاربران خارجی معرفی نمود. مسئولان و نظریه‌پردازان کشور تدابیری برای فرهنگ‌سازی جهت استفاده کاربران شبکه های اجتماعی مجازی بخصوص کاربران جوان، بیندیشند تا از این طریق کاربران بیشتر با فرهنگ ملّی ایرانی بیشتر آشنا شوند. منابع احمدپور، مریم و قادرزاده، امید (1389) تعامل در فضای سایبر و تأثیر آن بر هویت مذهبی جوانان، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 5. ادیبی، مهدی، یزدخواستی، بهجت و فرهمند، مهناز (1387) جهانی شدن فرهنگ با تأکید بر هویت اجتماعی، فصلنامه مطالعات ملی، سال نهم، شماره 3. اشتیاقی، معصومه، علیزاده، توحید و کاظمیان، مهرداد (1391) اینترنت و هویت دینی دانشجویان، فصلنامه مطالعات ملی، ویژه نامه، شماره 2. اشرف، احمد (1372). هویت ایرانی، فصلنامه گفتگو، شماره 2. امیرکافی، مهدی و پاک سرشت، سلیمان (1388) حس اجتماع مجاز، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال پنجم، شماره 17. امیرکافی، مهدی و حاجیانی، ابراهیم (1392). نسبت هویت قومی و ملی در جامعه چند قومیتی ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیست و دوم، شماره 66. امینی، آرمین و اکبری، مرتضی (1391). نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تحولات غرب آسیا، فصلنامه عملیات روانی، سال نهم، شماره 33. برگر، پیتر و لاکمن، توماس (1375) ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه: فریبرز مجیدی، انتشارت علمی و فرهنگی: تهران، علمی و فرهنگی. بوستانی، داریوش (1390). جوانان و هویت بازاندیشانه، مجله مطالعات اجتماعی، دوره پنچم، شماره 1. تاملینسون، جان (1381). جهانی شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی. توسلی، غلامعباس و قاسمی، یارمحمد (1381) مناسبات قومی و رابطه آن با تحول هویت جمعی، مجله جامعه شناسی ایران، دوره چهارم، شماره 4. جلالی، اکبر، روابط عمومی 2،1388، تهران: کارگزار روابط عمومی. جنکینز، ریچارد (1381) هویت اجتماعی، ترجمه: تورج یاراحمدی، انتشارات شیرازه: تهران. جوادی نیا، علیرضا و همکاران (1391). تاثیراستفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، سال دوازدهم، شماره 8. چلبی، مسعود (1378) هویت قومی و رابطه آن با هویت ملی در ایران. تهران: دفتر امور اجتماعی وزرات کشور. چلبی، مسعود (1380). هویت های قومی و رابطه آن با هویت ملی در ایران، تهران، دفتر امور اجتماعی وزرات کشور. حاجیانی، ابراهیم (1379). تحلیل جامعه شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه، فصلنامه مطالعه، سال دوم، شماره 5. حاجیانی، ابراهیم (1388) جامعه شناسی هویت ایرانی، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک: تهران. حافظ نیا، محمدرضا، کاویانی راد، مراد و طاهرخانی، مهدی (1385) تأثیر جهانی شدن بر هویت ملی، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم، شماره 3 و 4. حکیمی، رؤیا (1390). نقش شبکه های اجتماعی بر هویت، مجله جهانی رسانه، دوره ششم شماره 11. ربانی، علی، رسول ربانی و محمدرضا حسنی (1388). رسانه های جمعی و هویت ملی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان)، فصل نامه پژوهش های ارتباطی، سال 16، شماره 2. سورین ورنر، تانکارد جیمز (1381) نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علی رضا دهقان، تهران، دانشگاه تهران. شهابی، محمود و بیات، قدسی (1391). شبکه های اجتماعی مجازی و کاربران جوان، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال نوزدهم، شماره 69. صانع پور، مریم (1390). هویت در عصر رسانه های دیجیتال، مجله پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره 2. صباغ، صمد و شالفروش شتربانی، آرزو (1387). بررسی ابعاد هویتی (جهانی، ملی، قومی یا محلی و دینی) دانش آموزان دوره متوسطه و عوامل مرتبط با آن. مجله جامعه شناسی، سال اول، شماره 1. ضیایی پرور، حمید و عقیلی، سیدوحید (1388)، بررسی نفوذ شبکه های اجتماعی مجازی در میان کاربران ایرانی، فصلنامه رسانه، سال بیستم، شماره 4. عباسی قادری، مجتبی و خلیلی کاشانی، مرتضی (1389) تأثیر اینترنت بر هویت ملی، مطالعات راهبردی: تهران. عبداللهی، محمد (1375). جامعه شناسی بحران هویت، نامه پژوهش، شماره 2 و 3. عبداللهی، محمد و حسین بر، محمد عثمان (1385). هویت جمعی و نگرش به دموکراسی در ایران، مجله جامعه شناسی ایران، دوره هفتم، شماره 4. عبداللهی، محمد و حسین بر، محمد عثمان (1381). گرایش دانشجویان بلوچ به هویت ملی در ایران، نامه انجمن جامعه شناسی، دوره چهارم، شماره 4. عدلی پور، صمد، قاسمی، وحید و کیانپور، مسعود (1392). شبکه اجتماعی فیس بوک و هویت ملی جوانان، فصلنامه مطالعات ملی، سال چهاردهم، شماره 4. عیاری، آذرنوش (1384) هویت قومی پایان نامه دوره کارشناسی ارشد انسان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران قادر زاده، امید (1390) تأثیر اشکال مختلف سرمایه بر هویت جمعی زنان، زن در توسعه و سیاست، دوره نهم، شماره 3 کاستلز، ایمانوئل (1385). عصر اطلاعات، قدرت و هویت، ترجمه: حسن چاوشیان، جلد 2، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. کوثری، مسعود (1386). جهان فرهنگی کاربران ایرانی شبکه دوست یابی ((اورکات))، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات فرهنگ و ارشاد اسلامی. گیدنز، آنتونی (1391). جامعه شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، نشر نی، تهران. گیدنز، آنتونی (1383) جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، انتشارات نی: تهران. گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص، ترجمه: ناصر موفقیان، انتشارات نی: تهران گیدنز، آنتونی (1377)؛ پیامدهای مدرنیته، ترجمه محسن ثلاثی؛ تهران: نشر مرکز. محسنی تبریزی، علیرضا و مروت، برزو (1391) جهانی شدن و نقش رسانه در شکل گیری هویت جمعی دانشجویان، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره 2. مهدی زاده، سیدمحمد (1391). نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، نشر همشهری، تهران. مک کوایل دنیس (1382) مخاطب شناسی، ترجمه مهدی منتظر قائم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها نوابخش، مهرداد، هاسم نژاد، فاطمه و زادشم پور، وحید (1399) بررسی تأثیر اینترنت و موبایل در تغییر هویت جوانان، مجله تخصصی جامعه شناسی، سال اول، پیش شماره 1. نیازی، محسن و شقائی مقدم، الهام (1391) بررسی تأثیر رسانه های جمعی در گرایش به هویت ملی، فصلنامه رسانه و فرهنگ، سال دوم، شماره 1. Anderson, C. (2006). The Long Tail: How Endless Choice is Creating Unlimited Demand, Random House Business Books: London, UK. Asmaak Shafie, Nayan, Osman(20012) Constructing Identity through Facebook Profiles. Procedia - Social and Behavioral Sciences 65. Castells, M. (1996). "Toward Sociology of the Network Society", University of California, Berkeley. Ellison, N. B. and D. M. Boyd (2007). "Social Network Sites: Definition, History and Scholarship", Journal of Computer-Mediated Communication. Heidemann,_Julia, (2010). "Online Social Networks. Ein sozialer und technischerÜberblick. Hargittai, E. (2007). "Whose Space? Differences Among Users and Nonusers of Social Network Sites", Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), article 14. Howars, Judith, A. 2000. "Social Psychology of Identities". Annual Review of Sociology, Vol. 26. Grasmuck, S. (2009). Facebook & Identity. Journal of Computer-Mediated Communication. Jones,S (1998) cybersociety2.0: revisiring computer-mediated communication and community, London, sage. Joinson, Adam N, (2008). "Looking at, looking up or keeping up with people Motives and use of facebook". In: Proceedings of CHI ‘08. ACM, New York. Kelley, F.L. (2007). Face-Time: The Construction of Identity on Facebook. London: Wadsworth. Lenhart, Amanda. & Madden, Mary, (2007). "Teens, Privacy & Online Social Networks. Pew Internet & American Life Project". Washington, DC. Turner, Jonathan, H. 1998, The Structure of sociological theory. Sixth edition. Belmont: hadsworth publication. Warmrs, Richard and Serena Nanda (1998), Cultura Anthropology United States of America. Wardworth publhshing company. Zhao, Grasmuck, Martin(2008) Identity construction on Facebook. Computers in Human Behavior 24. Abstract In recent years, virtual social networks are faced with a unique global popularity and many young people are members of a virtual social network. virtual social networks in Acceptance and acquire the attitudes and behaviors of people, especially young people are playing a decisive role and as one of the major agents of social change are considered. In this regard, the present study was to evaluate the relationship between virtual social networks and collective identities (national, ethnic, religious, and global) University of Sistan and Baloochestan has been done. The research survey was conducted using the questionnaire technique. The population of the study, all students at the University of Sistan and Baloochestan, which in 1392 had been studying at the undergraduate level and above. Cochran's sample size formula 400 selected using stratified sampling data have been collected. Findings suggest that the underlying variables, the variables age, sex, education, faculty, income and ethnicity have a significant relationship with the collective identity. The findings suggest that the variables Join the virtual social network, Internet usage, the use of virtual social networks, the history use of virtual social networks, Type of content sharing, kind Likes and Comments, join the groups, and the type of news they have a significant relationship with the dimension of collective identity. Keywords: Golbalization,Virtual social networks, Facebook, Collective identity الف) با هر کدام از عبارات زیر تا چه اندازه موافق یا مخالف هستید؟ ردیفموضوعاتگزینه های جوابکاملا موافقمموافقمبینابین(نه موافق نه مخالف)مخالفمکاملا مخالفم1پرچم سه رنگ ايران مايه سرافرازي ماست.2با شنیدن سرود ملی ایران به ایرانی بودن خود افتخار می کنم.3اسلام مايه سربلندي ايرانيان است.4من افتخار مي كنم كه ايراني هستم.5من به سرزمين ايران عشق مي ورزم.6من عیدهای مذهبی را دوست دارم.7اگر برایم ممکن بود حاضر نبودم یک لحظه در ایران بمانم.8خيلي وقت ها به خود مي گويم اي كاش در ايران به دنيا نیامده بودم.9گاهي احساس مي كنم از مردم ايران متنفرم.10دولت جمهوري اسلامي ايران چندان افتخاري براي ما نیست.11من به زبان فارسي عشق مي ورزم.12فردوسي، حافظ و مولوي، باعث افتخار ما ايرانيان هستند. ب) سوالات این بخش درباره هویت قومی می باشد. لطفا نظر خود را با دقت بیان کنید. گزینه های جوابموضوعاتردیفکاملا مخالفممخالفمبیتابین(نه موافق نه مخالفموافقمکاملا موافقممن زمانی را صرف جمع آوری(یافتن) اطلاعات بیشتر درباره تاریخ، سنت ها و آداب و رسوم گروه قومی ام می کنم.13من در سازمان ها و گروه های اجتماعی که عمدتا از اعضای گروه قومی ام تشکیل شده است، فعال هستم.14من معنای روشنی از پیشینه قومی ام دارم و مفهوم آن برای من کاملا واضح است.15من علاقه دارم افرادی از گروه های قومی دیگر را ملاقات کرده و بشناسم تا از افراد گروه قومی خودم.16من در باره این موضوع که تا چه حد زندگی ام(سرنوشت ام) تحت تاثیر عضویت من در گروه قومی ام است، زیاد فکر می کنم.17از اینکه عضو این گروه قومی هستم و به آن تعلق دارم، خرسندم.18من گاهی اوقات احساس می کنم، اگر گروه های قومی مختلف تلاشی در جهت درهم آمیختن نکنند، بهتر است.19برای من، نقش قومیت ام در زندگی، خیلی روشن نیست.20من اغلب وقت ام را با افرادی از گروه های قومی دیگر می گذرانم تا افراد وابسته به گروه قومی خودم.21من واقعا زمان زیادی را برای اگاهی و اطلاع پیدا کردن از فرهنگ و تاریخ گروه قومی ام صرف نمی کنم.22من احساس تعلق زیادی به گروه قومی خودم دارم.23من به خوبی می فهمم که عضویت در گروه قومی ام چه معنا و مفهومی برای ام دارد.24من به منظور اگاهی بیشتر درباره پیشینه قومی ام، اغلب در باره سابقه قومی ام با افراد مختلف صحبت می کنم و به بحث می پردازم.25من به گروه قومی ام و دستاوردهای آن افتخار زیادی می کنم.26من سعی نمی کنم با افرادی از گروه های قومی دیگر دوست شوم.27من در اعمال فرهنگی گروه های قومی خودم مانند تهیه غذای خاص، موسیقی و موزیک یا آداب و رسوم دیگر، مشارکت می کنم.28من در فعالیت های افرادی که وابسته به سایر گروه های قومی هستند، مشارکت می کنم.29من احساس دلبستگی زیادی نسبت به گروه قومی ام دارم.30من از بودن در کنار افرادی که متعلق به گروه های قومی دیگر هستند- در مقایسه با گروه قومی خودم، بیشتر لذت می برم.31من در باره پیشینه فرهنگی و قومی خودم، احساس خوبی دارم.32امروز در جامعه ما اعضاء بعضی گروه های قومی مورد تبعیض قرار می گیرند.33فکر می کنم منطقه محل تولد من عمدا عقب نگه داشته شده است.34فکر می کنم مردم هم قوم من در آن سوی مرزخوشبخت تر هستند35بیشتر مشکلات منطقه ما به سیاست های دولت بر می گردد.36بیشتر اوقات در منزل با زبان مادری ام صحبت می کنم.37سعی می کنم از اعضای دیگر گروه های قومی فاصله بگیرم.38آدمی که با فرهنگ محلی خود آشنا نباشد، آدم بی اصل و نسبی است.39هر کس باید با هم قوم خودش ازدواج کند.40 ج) فهرستی از باورها و رفتارهای دینی در اختیار شما قرار داردکه هریک ازآنها دارای پنج گزینه است. با علامت گزینه مناسب را برای هر باور یا رفتار مشخص کنید. ردیفموضوعاتگزینه های جوابکاملا موافقمموافقمبینابین(نه موافق نه مخالف)مخالفمکاملا مخالفم41هنگام شرکت در مراسم مذهبی احساس خوبی دارم.42هنگام شنیدن قرآن و اذان احساس آرامش می کنم.43بارها وجود خدا را در زندگی ام احساس کرده ام.44معتقد به وجود خدا هستم.45به عقیده من آخرت وجود دارد.46اعتقاد به خدا را در سعادت دنیوی خود موثر می دانم.47من به اصول دین معتقدم.48من فقط با هم مذهب خودم ازدواج می کنم.49من معمولا در جشن ها و مراسم مذهبی شرکت می کنم.50من کتب دینی و مذهبی را مطالعه می کنم.51من واجبات و فرائض دینی را انجام می دهم.52در مورد احکام مذهبی ام اطلاع کافی دارم.53با بدحجابی باید با قاطعیت مبارزه کرد.54در باره خرید و فروش مشروبات الکلی باید سخت گیری کرد.55رهبران سیاسی باید کاردان باشند و مذهبی بودن یا نبودن شان چندان مهم نیست.56باید جلوی کتاب ها و فیلم های که با اعتقادات و باورهای مذهبی در تضاد است گرفته شود. د) با تشکر از اینکه به سوالات بالا پاسخ دادید. لطفا نظر خود را در باره عبارت های زیر هم بیان کنید. ردیفموضوعاتگزینه های جوابکاملا موافقمموافقمبینابیننه موافق نه مخالفمخالفمکاملا مخالفم57همه جای دنیا سرای من است.58همه انسان ها صرف نظر از زبان، مذهب و نژاد قابل احترامند.59برای من ارزش های جهان مهم تر از ارزش ملی- قومی است.60من دوست دارم با فرهنگ های مختلف ارتباط برقرارکنم.61از اینکه عضوی از مردم جهان هستم افتخار می کنم.62منشور حقوق بشر برای من قابل احترام است.63علاقمند به پیگیری مسائل و اخبار جهانی از اینترنت هستم.64پذیرش فرهنگ کشورهای دیگر برای من آسان هست.65من فیلم و موسیقی خارجی را بیشتر از ایرانی دنبال می کنم.66مسائل و مشکلات ملت های دیگر نظیر( زلزله، سیل و ..) برای من چندان اهمیت ندارد.67احساس می کنم از خارجی ها متنفرم. ه) سوالات این بخش در باره شبکه های اجتماعی مجازی می باشد لطفا نظر خود را درباره هر گویه بیان کنید. 68) در هر شبانه روز چند ساعت از اینترنت استفاده می کنید؟ 225425762000152463588900027298652476500393763550165001. یک ساعت و کمتر 2. دو تا چهار ساعت 3.پنچ تا شش ساعت 4. هفت ساعت و بیشتر 2349503111500828675431800069) آیا شما در فیس بوک یا سایر شبکه های اجتماعی مجازی عضویت دارید ؟ 1.بلی 2. خیر ( به سول 134 مراجعه شود) 70) در هر شبانه روز چند ساعت از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنید؟ 225425361950015341602794000center1524000394779535560001. یک ساعت و کمتر 2. دو تا چهار ساعت 3.پنچ تا شش ساعت 4. هفت ساعت و بیشتر 71) چند سال هست که عضو شبکه های اجتماعی مجازی می باشید؟ 64960513335001851660184150029546554381500401320035560001. یک سال و کمتر 2. دو تا چهار سال 3.پنچ تا شش سال 4. هفت سال و بیشتر و) در شبکه های اجتماعی مجازی تا چه اندازه به هریک از موارد زیر می پردازید؟ ردیفمواردگزینه های جواباصلاخیلی کمکممتوسطزیادخیلی زیاد72دوستیابی73چت74به اشتراک گذاشتن مطلب75لایک و کامنت76بازی های آنلاین77یافتن مقالات علمی78تفریح و سرگرمی79کسب خبر و اطلاعات روز ز) در صورت استفاده از چت، به چه میزان به هریک از موارد زیر می پردازید؟ ردیفمواردگزینه های جواباصلاخیلی کمکممتوسطزیادخیلی زیاد80دوستیابی81تبادل اخبار و اطلاعات جدید82برقراری ارتباط با دوستان83پیگیری مطالب علمی خ) نحوه انتخاب دوستان در شبکه های اجتماعی مجازی ردیفمواردگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد84آشنایی قبلی85فامیل86معرفی از جانب دوستان دیگر87دوست مشترک88هرکسی را به عنوان دوست می پذیرم89جستجو براساس علایق -387354584700090- تعداد دوستان تقریبی شما در شبکه های اجتماعی چقدر می باشد؟ 85090015875001986915298450030124402667000407225536830001. 50نفر و کمتر 2. 51 تا 100 نفر 3. 101 تا 150 نفر 4. 151 تا 200 نفر 5. بیش از 200نفر ط).شما در شبکه های اجتماعی مجازی به چه میزان هر یک از موارد زیرا را ایجاد می کنید یا از صفحات دیگران به اشتراک می گذارید؟ ردیفمواردگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد91دغدغه ها و درد و دل های شخصی 92تصاویر و ویدئو های شخصی93دغدغه ها و مشکلات قومی یا محلی94دغدغه ها و مشکلات ملی( مثل مذاکره با1+5)95دغدغه ها و مشکلات جهانی( مثل گرم شدن زمین یا توهین به مسی)96جوک و سرگرمی97جملات قصار از بزرگان98اخبار مهم روز( حوادث غیر مترقبه، سیاسی، اقتصادی، ورزشی و ...)99پست ها و مطالب مذهبی ی).هر کدام از موارد زیر را در شبکه های اجتماعی مجازی به چه میزان لایک می کنید یا در مورد آن کامنت می نویسید؟ ردیفمواردگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد100پست ها و مطالب دوستان101پست ها و مطالب مربوط به موضوعات قومی 102پست ها و مطالب مربوط به موضوعات ملی 103پست ها و مطالب مربوط به موضوعات جهانی104پست ها و مطالب مربوط به موضوعات مذهبی105پست ها و مطالب مربوط به موضوعات جوک و سرگرمی106جملات قصار بزرگان ک).بیشتر در چه گروه ها و تالارهایی عضویت دارید؟ ردیفگروه هاو تالارهاگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد107گروه ها و تالارهای دینی و مذهبی108گروه ها و تالارهای دانشگاهی 109گروه ها و تالارهای ورزشی 110گروه ها و تالارهای سیاسی111گروه ها و تالارهای فرهنگی112گروه ها و تالارهای اقتصادی ل). برای هر کدام از موارد زیر به چه میزان پست و مطالب خود را به اشتراک می گذارید؟ ردیفمواردگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد113عمومی( public)114دوستان( friends) 115فقط برای خودم( only me) 116دوستان صمیمی( close friends) م). چه مقالاتی را در شبکه های اجتماعی مجازی جستجو می کنید؟ ردیفمقالاتگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد117 مقالات مربوط به رشته خودم118مقالات همه رشته ها119مقالاتی که جوایز جهانی دریافت کرده اند.120مقالاتی که در ایران جوایز دریافت کرده اند ن). اخباری را که در شبکه های اجتماعی پیگیری می کنید بیشتر در چه موضوعاتی هستند؟ ردیفموضوعاتگزینه های جواباصلاخیلی کم کممتوسطزیادخیلی زیاد121اخبار قومی و محلی122اخبار ملی123اخبار جهانی ص) با تشکر از اینکه وقت صرف کردید و به سوالات پاسخ دادید لطفا نظر خود را در باره گویه های زیر هم بیان کنید. ردیفموضوعاتگزینه های جوابکاملا موافقمموافقمبینابیننه موافق نه مخالفمخالفمکاملا مخالفم124مشخصات پروفایل ام کاملا واقعی هست.125هر صفحه ای رو که دوست داشته باشم لایک(like) می کنم.126احساس می کنم در شبکه های اجتماعی آزاد نیستم.127در نوشتن کامنت احساس می کنم باید بعضی از مطالب را ننویسم.128شبکه های اجتماعی تنها جایی است که می توان همه افراد را نقد کرد.129احساس می کنم در شبکه های اجتماعی تحت نظر هستم.130می ترسم هر صفحه ای را در شبکه های اجتماعی به اشترک بگذارم.131شبکه های اجتماعی تحت نفوذ نهادهای اطلاعاتی می باشند.132شبکه های اجتماعی تنها جایی می باشد که می توان حرف دلمان را بزنیم 133سعی می کنم واقعیات را صرف نظر از هر چیزی به اشتراک بگذارم. ط) مشخصات فردی: 134- سن: .............. 3907023340340033746874527400135- جنس: 1.مرد 2. زن 236103718795003616960400050029838653746500136- وضع تاهل: 1.مجرد 2. متاهل 3.مطلقه -19848343288000145069519430003294908313050021120104318000137- میزان تحصیلات: 1.لیسانس 2.کارشناسی ارشد 3. دکترا 4305490261620003554350280860001869077207650031982562902100553720889000138- دانشکده: 1.ادبیات و الهیات 2. روانشناسی و جغرافیا 3. مدیریت و اقتصاد 4. مهندسی 5. شهید نیکبخت 6.علوم پایه 139- رشته تحصیلی............................ 140- میزان درآمد خانواده: ......................................... 141- خود را متعلق به چه طبقه ای می دانید؟ 172063657150028411477620003938996889000طبقه ثروتمند 2- طبقه متوسط 3- طبقه فقیر 142- متعلق به کدام یک از گروه های قومی زیر هستید؟ 44948034680100374118920510003064848292100023686989525001804117152400010405343810001.بلوچ 2. عرب 3. کرد 4. ترک 5. لر 6. فارس 7. سایر......... در صورتی که می خواهید از نتایج تحقیق مطلع شوید لطفا ایمیل خودتان را بنویسید.................................................... با تشکر و سپاس فراوان